Το νησάκι Zmiinyi ή αλλιώς Φιδονήσι πρωταγωνιστεί τις τελευταίες ώρες στα media, καθώς πάνω σε αυτό σκοτώθηκαν 13 Ουκρανοί στρατιώτες, οι οποίοι δεν δέχτηκαν να παραδοθούν στις ρωσικές δυνάμεις.
Russian warship: “I suggest you lay down your arms and surrender, otherwise you’ll be hit”
Ukrainian post: “Russian warship, go fuck yourself”
All 13 service members on the island were killed. pic.twitter.com/sQSQhklzBC
— BNO News (@BNONews) February 25, 2022
Ποιο είναι όμως το νησί Φιδονήσι;
Το Φιδονήσι, γνωστό και ως Λευκή, είναι ένα νησί του Εύξεινου πόντου που ανήκει στην Ουκρανία στα σύνορα της χώρας με την Ρουμανία κοντά στο Δέλτα του Δούναβη.
Το νησί ήταν επίκεντρο συνοριακής διαφοράς μεταξύ Ρουμανίας και Ουκρανίας, τα εδαφικά όρια της υφαλοκρηπίδας γύρω από το Φιδονήσι οριοθετήθηκαν από το Διεθνές Δικαστήριο το 2009.
Η αρχαία «Λεύκη»
Το νησί πήρε το όνομά του από τους αρχαίους Έλληνες που το ονόμαζαν «Λευκή», πιθανώς λόγω των σχηματισμών λευκού μαρμάρου που υπάρχουν στο νησί.
Αργότερα ονομάστηκε «Νησί του Αχιλλέα». Στο νησί βρέθηκαν ερείπια ναού του θεού Απόλλωνα ενώ υπάρχουν και βυθισμένα ερείπια κτιρίων.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, εκεί μετέφερε η θεά Θέτις τα σώματα του Αχιλλέα και του Πατρόκλου μετά τον Τρωικό πόλεμο για να αναπαύονται στην αιωνιότητα.
Το νησί αναφέρεται από πολλούς αρχαίους συγγραφείς όπως ο Οβίδιος, ο Πτολεμαίος και ο Στράβων. Μάλιστα στο Φιδονήσι έχουν βρεθεί πολλές αρχαίες επιγραφές.
Πώς έφτασε στα χέρια της Ουκρανίας
Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αποκαλούνταν από τους Έλληνες Φιδονήσι όπου επικράτησε έως σήμερα.
Το 1829, μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828-1829, το νησί έγινε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1856. Το 1877, μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-1878 , η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέλαβε το νησί και το έδωσε μαζί με τη Βόρεια Δοβρουτσά στη Ρουμανία, ως αποζημίωση για τη ρωσική προσάρτηση της νότιας Βεσσαραβίας.
Μέχρι το 1948 το φιδονήσι θεωρούνταν μέρος της ρουμανικής παράκτιας πόλης Σουλιμά. Το 1948 οι Σοβιετικοί ανάγκασαν την ρουμανική πλευρά (κατεχόμενη από τα σοβιετικά στρατεύματα) να αποδεχθεί τη «μεταφορά» του φιδονησίου στη Σοβιετική Ένωση, καθώς και να δεχθεί να μετακινήσει τα ρουμανικά σύνορα στο Δέλτα του Δούναβη προς τα δυτικά, προς όφελος της ΕΣΣΔ. Η Ρουμανία αμφισβήτησε έντονα την εγκυρότητα αυτής της «συνθήκης», δεδομένου ότι δεν επικυρώθηκε ποτέ από καμία από τις δύο χώρες και θεωρεί το φιδονήσι ρουμανικό έδαφος.
Την ίδια χρονιά, το 1948, κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου , η Σοβιετική ένωση έχτισε στο νησί ραντάρ. Σε συνθήκη μεταξύ Ρουμανίας και ΕΣΣΔ που υπογράφηκε στο Βουκουρέστι στις 27 Φεβρουαρίου 1961 αναγνωρίστηκε η κατοχή του Φιδονησίου από την ΕΣΣΔ.
Μεταξύ 1967 και 1987, η ΕΣΣΔ και η ρουμανική πλευρά ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Η ρουμανική πλευρά αρνήθηκε να δεχθεί την Σοβιετική προσφορά για ορισμό υφαλοκρηπίδας από 4000 έως 6000 τετραγωνικά χιλιόμετρα γύρω από το νησί. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 το φιδονήσι πέρασε στην επικράτεια της Ουκρανίας. Η Ρουμανική πλευρά διεκδίκησε εκ νέου το νησί. Σύμφωνα με τη ρουμανική πλευρά, στις συνθήκες ειρήνης του 1918 και 1920 (μετά τον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο), το νησί θεωρήθηκε μέρος της Ρουμανίας, και δεν αναφέρθηκε στην συνθήκη του 1947 που ανακαθόρισε τα σύνορα μεταξύ της Ρουμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης .
Το 1997, η Ρουμανία και η Ουκρανία υπέγραψαν μια συνθήκη με την οποία και τα δύο κράτη επιβεβαιώνουν ότι τα υφιστάμενα μεταξύ τους σύνορα είναι απαραβίαστα και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να απέχουν, τώρα και στο μέλλον, από οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια κατά των συνόρων, καθώς και από οποιαδήποτε άλλη απαίτηση, ή πράξη, την κατάσχεση και σφετερισμό μέρους ή του συνόλου του εδάφους του συμβαλλόμενου μέρους. Ωστόσο, οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι η κάθε πλευρά μπορεί να πάει στο Διεθνές Δικαστήριο για να διεκδικήσει οριστική απόφαση.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2004, η ρουμανική πλευρά έφερε την υπόθεση κατά της Ουκρανίας στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ICJ), η υπόθεση αφορούσε τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο κρατών στη Μαύρη Θάλασσα. Στις 3 Φεβρουαρίου 2009, το Διεθνές Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του (Θαλάσσια Οριοθέτηση στην περίπτωση της Μαύρης Θάλασσας) και οριοθέτησε οριστικά τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών.
Moment before Ukrainian soldiers defending Serpent Island are targeted by a Russian warship. pic.twitter.com/WyaAxv4dMO
— CaucasusWarReport (@Caucasuswar) February 25, 2022