Μετά από μία μαραθώνια τηλεδιάσκεψη, κατά την οποία καταγράφηκαν έντονες διαφωνίες μεταξύ των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν δήλωσε ότι “χρειαζόμαστε συγκεκριμένα μέτρα που θα μας κρατήσουν όλους ασφαλείς».
Στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της Πέμπτης, έγινε ξεκάθαρο πως στο εξής μία «βαθιά κόκκινη ζώνη» στο χάρτη της Ευρώπης θα προσδιορίζει τις χώρες από και προς τις οποίες, όσοι ταξιδεύουν, θα υποβάλλονται υποχρεωτικά σε τεστ για την Covid-19, ενώ θα θα παραμένουν σε καραντίνα, προκειμένου να διασφαλίζεται η δημόσια υγεία.
Είναι μία νέα πραγματικότητα μέσα στην οποία τα μη απαραίτητα ταξίδια, θα αποθαρρύνονται (αν όχι θα απαγορεύονται), για καιρό, ακόμα και εντός των εσωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Όπως είπε συγκεκριμένα, όλα τα μη απαραίτητα ταξίδια πρέπει να αποθαρρύνονται τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί η εσωτερική κοινή αγορά.
Σύμφωνα με την ίδια ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια επιδημιολογική ζώνη και δεν μπορεί να χωριστεί σε επιμέρους κράτη.
Δύο διαφορετικές “γραμμές” για την πρόταση Μητσοτάκη
Αναφορικά με την πρόταση του πρωθυπουργού της Ελλάδος Κυριάκου Μητσοτάκη για ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού που θα αφορά στη διεύρυνση της ελευθερίας των μετακινήσεων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Πρώτον η αναγκαιότητα αυτού του πιστοποιητικού και δεύτερον η χρήση του.
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν, υπάρχουν ακόμα ερωτήματα όπως το πόσο καιρό διαρκεί η ανοσία και κυρίως το πώς μπορούν να διασφαλιστούν τα δικαιώματα όσων Ευρωπαίων πολιτών δεν εμβολιαστούν και κυρίως το πώς θα προστατευτούν τα προσωπικά δεδομένα όλων των πολιτών της ΕΕ.
«Χρειάζεται περισσότερος διάλογος», τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ επανέλαβε ότι το πιστοποιητικό εμβολιασμού απαιτεί μια κατ΄αρχήν συμφωνία σε κοινούς στόχους και υπογράμμισε ότι χρειάζεται περισσότερος διάλογος.
Το παρασκήνιο της Συνόδου
Αντιμέτωποι με την πιθανότητα εκ νέου κλεισίματος των εσωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω της αδυναμίας των κρατών – μελών να καταλήξουν σε μια κοινή πολιτική, τόσο για την αντιμετώπιση της περαιτέρω εξάπλωσης της πανδημίας και κυρίως της μεταλλαγής του ιού που παρατηρείται σε ορισμένες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όσο και για την διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της κοινής αγοράς βρέθηκαν οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στην τηλεδιάσκεψη των 27, τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσπάθησαν να βρουν τη χρυσή τομή ώστε οι κυβερνήσεις να καταφέρουν μεν να ανοίξουν εκ νέου τις οικονομίες τους, χωρίς να υπάρξει μεγάλος κίνδυνο διασπορά τους ιού.
Το βασικό ζήτημα που έπεσε στο «ψηφιακό τραπέζι» των διαπραγματεύσεων αφορούσε στην απαγόρευση όλων των μη αναγκαίων ταξιδιών εντός αλλά και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόταση την οποία στήριξε και το Βερολίνο που καταγράφει ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων.
Το ζήτημα του κλεισίματος των εσωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης απασχόλησε ιδιαίτερα τους 27, καθώς αρκετοί αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αρνήθηκαν να συμφωνήσουν τόσο για πρακτικούς όσο και για ιδεολογικούς λόγους.
Για πολλούς εξ αυτών, τα εσωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ήταν κάτι τόσο παράξενο όσο το να έκλειναν τα σύνορα από πολιτεία σε πολιτείας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ενώ για άλλους εκ των 27, υφίστανται και πρακτικά ζητήματα καθώς σε καθημερινή βάση υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες διασχίζουν τα εσωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για λόγους εργασίας.
Η Γαλλία εξέφρασε έντονες επιφυλάξεις καθώς ανέφερε ότι ο χώρος Σένγκεν και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι νησιά, επομένως είναι περίπλοκο να εφαρμοστεί αυτό το μέτρο, όπως συνέβη στην περίπτωσης της Νέας Ζηλανδίας, της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας.
Πορτογαλία, Δανία και Τσεχία υπέρ της ελληνικής πρότασης
Η Ελλάδα, αλλά και η Πορτογαλία, η Δανία και η Τσεχία ζήτησαν την εφαρμογή της πρότασης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού που θα αφορά στη διεύρυνση της ελευθερίας των μετακινήσεων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε τα κράτη – μέλη που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό (Κροατία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία) να μπορέσουν να προετοιμαστούν για την καλοκαιρινή σεζόν.
Ωστόσο αυτή η πρόταση δεν βρήκε προς το παρόν υποστήριξη από άλλα κράτη – μέλη, τα οποία για δικούς τους λόγους το κάθε ένα, θεωρούν ότι η επίδειξη αρνητικού τεστ, αρκεί προς το παρόν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ολλανδία δεν ήταν αρνητική στην πρόταση της Αθήνας, ωστόσο ζήτησε τη συμβουλή των αρμοδίων αρχών του υπουργείου Υγείας στη Χάγη, τονίζοντας ότι είναι ακόμα νωρίς για να ληφθεί μια τέτοια απόφαση.
Η στάση της Γερμανίας
Η Γερμανία, στρέφοντας το δάχτυλο στην Τσεχία, ζήτησε ακόμα και το κλείσιμο των εσωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση που τα κράτη – μέλη δεν καταφέρουν να βρουν μια κοινή γραμμή, καθώς θα ήταν μεν το χειρότερο δυνατό σενάριο, αλλά δυστυχώς το μοναδικό σε περίπτωση που κάθε κράτος – μέλος ακολουθήσει τη δική του στρατηγική.
Η Γερμανία ζήτησε επίσης την ιδέα να απαγορευτούν όλες οι πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο προς την Ευρωπαϊκή Ένωσης, απαγόρευση που θα αφορά και στους Ευρωπαίους πολίτες που επιθυμούν να επιστρέψουν από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Τα κράτη – μέλη της Βαλτικής, ζήτησαν να επιτευχθεί συμφωνία για τον εμβολιασμό, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, του 70% όλων των ενήλικων μέχρι το καλοκαίρι. Αναφορικά με τα εμβόλια που αναμένονται να εγκριθούν για κυκλοφορία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άπαντα τα κράτη – μέλη συμφώνησαν ότι είναι μια διαδικασία που επείγει και εξέφρασαν την ελπίδα τους το εμβόλιο της AstraZeneca να λάβει άδεια από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) ακόμα και μέσα στην επόμενη εβδομάδα.