Το «κουμπί» της επιβολής κυρώσεων κατά του «φίλου» του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την απόκτηση των ρωσικών πυραύλων S-400, πατά λιγότερο από 40 ημέρες προτού εγκαταλείψει τον Λευκό Οίκο ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, φέρνοντας μαζί με την ταραχώδη αυλαία της θητείας του, την Τουρκία σε «ώρα μηδέν» για την πολύκροτη υπόθεση των S-400.
Εν ολίγοις, ο Ντόναλντ Τραμπ επiλέγει την ώρα της αποχώρησής του για να κάνει ό,τι αρνείτο να πράξει εδώ και δύο χρόνια, κόντρα στο ίδιο το αμερικανικό Κογκρέσο.
Και το πρώτο ερώτημα είναι γιατί το κάνει τώρα.
Οι τρεις λόγοι της στροφής Τραμπ
Σύμφωνα με ανάλυση της Eurasia Group, η κίνηση-έκπληξη του Λευκού Οίκου να επιβάλει κυρώσεις κατά της Τουρκίας οφείλεται σε τρεις λόγους:
- Πρώτον, στην αντιπαλότητα του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο προς την Άγκυρα (που πηγάζει από τις δικές του πολιτικές βλέψεις).
- Δεύτερον στην επιθυμία του Τραμπ να «προλάβει» το αμυντικό νομοσχέδιο National Defense Authorization Act που πέρασε χθες από την Γερουσία και περιλαμβάνει σκληρά μέτρα κατά της Τουρκίας.
- Τρίτον, στο γεγονός ότι ο Ερντογάν συνεχάρη – έστω και με καθυστέρηση – τον Τζο Μπάιντεν, κάτι που εκτιμάται ότι τον έριξε στα μάτια του Τραμπ.
Eurasia: Οι κυρώσεις θα είναι ήπιες
Σε κάθε περίπτωση, η Eurasia εκτιμά ότι οι κυρώσεις θα είναι ήπιες και θα στοχεύσουν σε άτομα που έτσι και αλλιώς δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό.
Όμως, όπως επισημαίνει, οι συνέπειες θα είναι έντονες για την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, η οποία εξαρτάται από τις βιομηχανίες της Δύσης.
Οι κυρώσεις απειλούν επίσης να αποθαρρύνουν τους Αμερικανούς επενδυτές και τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης που κάνουν δουλειές στην Τουρκία. Και τούτο διότι τα στελέχη τους θα ανησυχούν πλέον μήπως έχουν άθελά τους έκθεση στα άτομα και τους οργανισμούς που βρίσκονται στη λίστα των κυρώσεων.
Capital Economics:Ερχεται κρίση πληρωμών
Αυτό θα προκαλέσει ζημιά στην τουρκική οικονομία, η οποία αντιμετωπίζει ήδη ένα απειλητικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, όμως η Eurasia δεν θεωρεί ότι εν τέλει η Άγκυρα θα αποκλειστεί από τις διεθνείς αγορές.
Κρίση πληρωμών βλέπει και η Capital Economics σημειώνοντας: «Με δεδομένη την άσχημη εξωτερική θέση της Τουρκίας, περαιτέρω και ισχυρότερες κινήσεις από την ΕΕ και τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να σπρώξουν τη χώρα ξανά στα πρόθυρα μιας κρίσης του ισοζυγίου πληρωμών».
Επισημαίνει, δε, πως οι αμερικανικές κυρώσεις «έρχονται να μας θυμίσουν ότι, ενώ οι φόβοι για το μοντέλο της οικονομικής πολιτικής στην Τουρκία έχουν μετριαστεί, οι γεωπολιτικές εντάσεις εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για τις προοπτικές της οικονομίας της χώρας».
Ευκαιρία επανεκκίνησης των σχέσεων Ερντογάν – Μπάιντεν;
Από μια δεύτερη οπτική, ωστόσο, η Eurasia καταθέτει και μια «αιρετική» εκδοχή: Δεν αποκλείει οι αμερικανικές κυρώσεις για τους S-400, παρά τους βραχυπρόθεσμους κινδύνους, να αποδειχθούν μεσοπρόθεσμα «ευλογία” για τον Ερντογάν.
Όπως αναφέρει στην ανάλυσή της, αφού ο Τραμπ αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα και να ενεργοποιήσει τις κυρώσεις, πλέον απομακρύνεται ένα βασικό εμπόδιο για την επανεκκίνηση των σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ υπό τον Τζο Μπάιντεν.
«Η κίνηση του Τραμπ μπορεί να επιτρέψει στον Μπάιντεν να αναλάβει με ‘λευκό μητρώο’ και να συνομιλήσει θετικά με την Τουρκία, με στόχο να δώσει ένα τέλος στις κυρώσεις, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου reset», αναφέρει η Eurasia.