Στραμμένη στη σημερινή μεγάλη ημέρα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, είναι η προσοχή της διεθνούς ειδησεογραφίας, καθώς η εκλογή του προέδρου της ισχυρής χώρας, του… ¨πλανητάρχη”, όπως άτυπα αποκαλείται, επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την πορεία των γεωπολιτικών σχέσεων και τις ευαίσθητες ισορροπίες σε αρκετές «καυτές» περιοχές του πλανήτη.
Σε λίγες ώρες -αν δεν δημιουργηθούν προβλήματα- ή λίγες ημέρες (αν επαληθευτούν οι Κασσάνδρες που θέλουν επεισοδιακές αυτές τις εκλογές στις ΗΠΑ) οι Αμερικανοί και όλος ο κόσμος θα γνωρίζουν τον 46ο πρόεδρο. Για το εσωτερικό της χώρας έχει μεγάλη σημασία ποιος θα εκλεγεί. Σχεδόν την ίδια αγωνία έχει η Ευρώπη, ίσως και η Ρωσία με την Κίνα. Άλλες χώρες, άσπονδοι εχθροί της αμερικανικής πολιτικής, όπως το Ιράν, αδιαφορούν για το αποτέλεσμα, πιστεύοντας ότι «Τραμπ ή Μπάιντεν, το ίδιο είναι».
Η αγωνία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το εκλογικό αποτέλεσμα, στις ΗΠΑ
Αν υπάρχει ένας άνθρωπος σε όλο τον πλανήτη που σήμερα επιθυμεί διακαώς η κάλπη των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ να αναδείξει νικητή τον Ντόναλντ Τραμπ – παρά το γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν Τζο Μπάιντεν – , αυτός δεν είναι άλλος από τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο «καλός φίλος» Τραμπ
Καθώς οι σχέσεις Ουάσινγκτον-Άγκυρας διαρκώς επιδεινώνονται τα τελευταία χρόνια, ο μόνος παράγοντας που έχει αποτρέψει τις ΗΠΑ από το να εκδηλώσουν έμπρακτα τη δυσαρέσκειά τους προς την τουρκική κυβέρνηση είναι ο ίδιος ο Τραμπ, ο οποίος το 2019, παρά τις προτάσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας για άμεσες κυρώσεις στην Άγκυρα λόγω της παραλαβής του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400, αρνήθηκε να τις επιβάλλει, κάτι που συμβαίνει ως και σήμερα.
Για την ακρίβεια, αν εξαιρέσει κάποιος την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα ανάπτυξης των F-35 λόγω της αγοράς των S-400, φαίνεται ότι ο Τραμπ είναι αποφασισμένος να δώσει στον Ερντογάν πάρα πολύ χώρο δράσης, παρά το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος συχνά κινείται κόντρα στα συμφέροντα της Ουάσινγκτον, από την τακτική του σε Συρία και Λιβύη, μέχρι τις αποσταθεροποιητικές κινήσεις του στην ανατολική Μεσόγειο, τις στενές σχέσεις με τη Μόσχα και το σκάνδαλο της Halkbank.
Αλλαγή τακτικής από τον Μπάιντεν;
Ωστόσο, όπως σημειώνει το Al Arabiya, μια πιθανή νίκη του Δημοκρατικού υποψηφίου Τζο Μπάιντεν στις σημερινές εκλογές, θα ανατρέψει άρδην το σκηνικό που έχει δημιουργηθεί. Ο Μπάιντεν έχει χαρακτηρίσει δημοσίως τον Ερντογάν ως «αυταρχικό» και θεωρείται βέβαιο ότι θα επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία για την αγορά και δοκιμή των S-400, αλλά και για την καταπάτηση βασικών ελευθεριών και δημοκρατικών δικαιωμάτων στη χώρα από το καθεστώς Ερντογάν.
Ή μήπως όχι;
Αναλυτές εκτιμούν ότι η βασική πολιτική των ΗΠΑ στρέφεται κυρίως κατά των επεκτατικών σχεδίων της Μόσχας, η οποία αποκτά επιρροή σε διάφορα σημεία του πλανήτη, και κατά του Ιράν, το οποίο παραμένει ο μεγάλος αντίπαλος στη Μέση Ανατολή.
Ως εκ τούτου, η πιθανότητα να κινηθεί άμεσα και τιμωρητικά κατά των καμωμάτων του Ερντογάν δεν είναι και πολύ μεγάλη, καθώς θα επιδιώξει κυρίως να αξιοποιήσει την Τουρκία για τους απότερους στόχους του.
Τέλος στα προνόμια
Φυσικά, η κατάσταση που επικρατεί σήμερα θα αλλάξει: ο Μπάιντεν θα επιδιώξει να κλείσει το χάσμα μεταξύ της γραφειοκρατίας των ΗΠΑ και του Λευκού Οίκου που ο Τραμπ διεύρυνε με την τακτική του και αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία δεν θα έχει ούτε τον χρόνο, αλλά ούτε και τον χώρο για ελιγμούς και φυσικά, ο Ερντογάν δεν θα έχει την προνομιακή μεταχείριση από τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου που απολαμβάνει επί προεδρίας Τραμπ.
Οι ίδιοι αναλυτές εκτιμούν ότι με κυβέρνηση Μπάιντεν οι ΗΠΑ δεν θα δείχνουν ανοχή στην Τουρκία, όταν δεν εξυπηρετούνται τα συμφέροντά τους, ενώ ο αυταρχισμός του Ερντογάν αναμένεται να αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα στις σχέσεις των δύο χωρών. Επίσης, η προσπάθεια επανόρθωσης των σχέσεων της Ουάσινγκτον με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ αναμένεται να φέρει σε τριβή τις σχέσεις της με την Τουρκία η οποία παίζει σε πολλά ταμπλό.
Πιέσεις από το Κογκρέσο
Πολλώ δε μάλλον, αν λάβει κανείς υπόψη ότι το Κογκρέσο έχει πλέον χάσει την υπομονή του με την Τουρκία και θα πιέσει χωρίς χρονοτριβή για την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα, κατ’ αρχάς για τους S-400 και εν συνεχεία για ό,τι άλλο μπορεί να πέσει στην αντίληψή του, κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη την προσπάθεια του Μπάιντεν να βρει διαύλους επικοινωνίας και να πείσει την Τουρκία να αλλάξει ρότα.
Εκτιμάται ότι ο Μπάιντεν θα έχει ένα «παράθυρο» οκτώ με δέκα μηνών, πριν υποχρεωθεί να αρχίσει να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία, οι οποίες δεν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα σκληρές στην αρχή τουλάχιστον, αλλά που σίγουρα θα έχουν αρνητικές συνέπειες στην ήδη ταλαιπωρημένη οικονομία της χώρας.