Ένα νέο κεφάλαιο στο πρωτόκολλο που αφορά στο καθεστώς της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας μετά την αποχώρηση από την ΕΕ, καθώς και κάποιες αλλαγές στην πολιτική διακήρυξη για την μελλοντική σχέση Βρετανίας και ΕΕ περιλαμβάνει η νέα συμφωνία που αποφασίστηκε από τις δύο πλευρές, ενώ εκκρεμεί βέβαια η έγκριση της συμφωνίας από την Βρετανική Βουλή.
Όπως σημειώνει ο Ελεύθερος Τύπος, το πρωτόκολλο για την Ιρλανδία επαναλαμβάνει τις δεσμεύσεις της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, της Κοινής Ταξιδιωτικής Περιοχής (CTA για την απρόσκοπτη μετακίνηση των πολιτών Βρετανίας και Ιρλανδίας) και άλλα δικαιώματα που υπάρχουν στη συμφωνία αποχώρησης που είχε παρουσιάσει το 2018 η Τερέζα Μέι.
Οι νέες προτάσεις της συμφωνίας αποφεύγουν το σκληρό σύνορο στο νησί της Ιρλανδίας και η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει ευθυγραμμισμένη με κάποιους κανόνες της ενιαίας αγοράς, παραμένοντας στο ίδιο τελωνειακό καθεστώς με το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι διευθετήσεις θα ισχύσουν από το τέλος της μεταβατικής περιόδου (Δεκέμβριος 2020) και για τέσσερα χρόνια, ενώ μετά από αυτή την περίοδο η συνέλευση της Βόρειας Ιρλανδίας θα μπορεί να έχει λόγο στην μετέπειτα ισχύ της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αποφασίζοντας με απλή πλειοψηφία, εάν θα παραμείνει σε αυτή για άλλα τέσσερα χρόνια ή όχι.
Σε περίπτωση που υπάρξει αρνητική απόφαση τότε η ΕΕ θα πρέπει να αναζητήσει άλλους τρόπους για την προστασία της ενιαίας αγοράς, ίσως με ένα ακόμη backstop.
Η απλή πλειοψηφία της συνέλευσης της Βόρειας Ιρλανδίας παρακάμπτει τη δυνατότητα βέτο από το Δημοκρατικό Ενωτικό κόμμα, DUP, η τοποθέτηση του οποίου παραμένει σημαντική για τη βρετανική κυβέρνηση προκειμένου να εγκριθεί η συμφωνία, όχι μόνο για τις ψήφους της αλλά και για την επιρροή που ασκεί στην ευρωσκεπτικιστική ομάδα των βουλευτών του Συντηρητικού κόμματος, τη στιγμή που ο Μπόρις Τζόνσον, δεν διαθέτει την απαιτούμενη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων.
Το μικρό βορειοιρλανδικό κόμμα έχει ανακοινώσει ότι δεν θα στηρίξει τη συμφωνία στο κοινοβούλιο, λόγω της αντίθεσής του στο θέμα των τελωνειακών ελέγχων, στην συναίνεση της συνέλευσης της Βόρειας Ιρλανδίας και στους φόρους που θα επιβάλλονται κατά τη διακίνηση των αγαθών από το θαλάσσιο σύνορο της Ιρλανδίας.
Χαμένες θεωρούνται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, και οι ψήφοι των 21 διαγραφέντων βουλευτών των Τόρις, που δεν είχαν στηρίξει την κυβέρνηση στις ψηφοφορίες για το νομοσχέδιο αναβολής του Brexit.
Σε ό,τι αφορά τους ελέγχους στη διακίνηση των αγαθών, η συμφωνία διαβεβαιώνει ότι θα γίνονται στα σημεία εισόδου στη Βόρεια Ιρλανδία και όχι σε υποδομές στο σύνορο που χωρίζει την Ιρλανδία και την Βόρεια Ιρλανδία, ενώ υπάρχει η πρόθεση να αποφευχθούν έλεγχοι στα λιμάνια και στα αεροδρόμια της Βόρειας Ιρλανδίας.
Ακόμη προβλέπεται ότι το σύνολο του ΗΒ, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Ιρλανδίας, θα είναι ελεύθερο να κάνει τις δικές του εμπορικές συμφωνίες. Η Βόρειος Ιρλανδία θα παραμείνει στο ίδιο τελωνειακό καθεστώς με το ΗΒ, αλλά πρακτικά θα τηρεί τους κανόνες της ΕΕ, συνεπώς, μπορεί να μην υπάρχουν οι τελωνειακοί έλεγχοι στο σύνορό της με την Ιρλανδία αλλά θα καταβάλλονται δασμοί για συγκεκριμένα αγαθά.
Το ίδιο δεν θα ισχύσει για τις «ιδιωτικές συναλλαγές» που θα μεταφέρονται από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία, όπως για παράδειγμα τις αγορές μέσω διαδικτύου, που δεν προορίζονται για εμπορική χρήση.
Δασμοί θα επιβάλλονται για εμπορικά αγαθά που εισέρχονται από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία από τρίτες χώρες, εκτός εάν μπορεί να αποδειχτεί ότι θα παραμείνουν για χρήση μόνο στη Βόρεια Ιρλανδία. Εάν μπορεί να αποδειχθεί κάτι τέτοιο – με μηχανισμούς που δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη – τότε θα υπάρχουν αποζημιώσεις στους εισαγωγείς, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.