Την περασμένη Κυριακή πήγα στο πάρκο της Cyta, στη Λευκωσία, να δηλώσω δια της παρουσίας μου και μόνο, ότι νοιάζομαι κι ότι είμαι συντετριμμένος, σοκαρισμένος και θυμωμένος.
του Χρήστου Μιχαηλίδη*
Ολα τα πρόσωπα εκεί, μού ήταν οικεία άλλωστε, κι ας μη γνωρίζω προσωπικά κανένα. Είναι πρόσωπα των δικών μας σπιτιών. Αρα οικεία. Οικογένεια. Κι ήταν σαν να τα είχε τοποθετήσει κάποιος εκεί, σίγουρα παρά τη θέλησή τους, όπως βάζουνε οι επιμελητές του Μαντάμ Τισό τα κέρινα ομοιώματα μες το μουσείο.
Δεν μιλούν τα αγάλματα, βεβαίως. Ακόμα κι όταν από αμηχανία αναγκάζονται να χαμογελούν.
Η Κυριακή είναι πάντα ημέρα χαράς για τους αλλοδαπούς που βρίσκονται στη Κύπρο, και εργάζονται στα σπίτια και σε άλλες δουλειές – κάνοντας, ως επί το πλείστον, όσα εμείς δεν καταδεχόμαστε πια.
Τη μέρα αυτήν έχουν το off τους, δηλαδή ρεπό. Το off, συζητείται βεβαίως ως προς το κατά πόσο είναι τέτοιο!
Διαβάσαμε αυτές τις ημέρες στον κυπριακό Τύπο ότι χιλιάδες υπάλληλοι σε τράπεζες, ημικρατικούς οργανισμούς (ηλεκτρισμός, τηλεφωνία, νερό), αλλά ακόμα και στο Χρηματιστήριο, «ένωσαν» τα Πάθη του Ιησού και την Ανάσταση, την Δευτέρα της Διακαινησίμου και την Πρωτομαγιά, και φτιάξαμε μια ωραιότατη άδεια μετ’ αποδοχών διάρκειας έξι ημερών – «για να ξεκουραστούμε», άκουσα έναν λειτουργό, όπως έγραφε από κάτω, να λέει στις ειδήσεις στην τηλεόραση, και ευθύμησα ξαφνικά.
Επιστρέφω όμως στα βουβά πρόσωπα του Πάρκου. Έχασαν τρεις δικούς τους ανθρώπους, και πήγαν εκεί να τους κλάψουν. Να τους μνημονεύσουν στις βουβές προσευχές τους. Να παρηγορηθούν με ένα πένθιμο νανούρισμα. Να στηρίξει ο ένας τον άλλον στα πολύ δύσκολα που περνά. Να δηλώσουν τον φόβο τους, μη τυχόν κι έρθει κι η δική τους σειρά να τους γυρεύουμε μια μέρα στα φρεάτια.
Ένας ίλαρχος (βαθμός ανάλογος του λοχαγού) της κυπριακής Εθνικής Φρουράς, ονόματι Νίκος Μεταξάς, ηλικίας 35 ετών, από τη Λευκωσία, κρατείται από την αστυνομία ως ύποπτος για τη δολοφονία τριών γυναικών: της Μαίρη Ρόουζ, 38, της Αριάν, 28, και της 6χρονης κόρης της πρώτης, Σιέρα, η σορός της οποίας δεν έχει ακόμα (απόγευμα Τρίτης) βρεθεί.
Ο Μεταξάς έχει ομολογήσει τις πράξεις του. Και μάλιστα με τόσες ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, που κανονικός άνθρωπος δυσκολεύεται να τις παρακολουθήσει ως το τέλος.
[…]
Ο κυπριακός Τύπος περιγράφει τον «φερόμενο δράστη» ως «άνθρωπο της διπλανής πόρτας». Χαρακτηρισμός που δίδεται εύκολα από ΜΜΕ και αρμόδιες αρχές, βασισμένος συνήθως σε μαρτυρίες φίλων, συγγενών, γειτόνων, συντοπιτών κλπ, που σχεδόν πάντα έχουν τα καλύτερα λόγια να πουν, και είναι εμβρόντητοι.
Μέχρι να επιτρέψει η αστυνομία να αποκαλυφθεί το πραγματικό του όνομα, τα ΜΜΕ τον ανέφεραν ως «Ορέστη». Αυτό είναι το όνομα που είχε στον λογαριασμό του στο facebook. Συγκεκριμένα, το «Orestis Apoel» (δηλώνοντας έτσι και την ποδοσφαιρική του ομάδα). Χρησιμοποιούσε επίσης και το «Orestis 35» (μάλλον λόγω ηλικίας), όταν έμπαινε στο Badoo, μια πλατφόρμα μέσω της οποίας αναζητούσε γυναίκες, και λέγεται πως εκεί έγινε και η πρώτη γνωριμία με τα μετέπειτα θύματά του.
Αυτό, τώρα, έχει ιδιαίτερη σημασία, και θα προσπαθήσω να εξηγήσω ακριβώς γιατί, έχοντας ασχοληθεί αρκετά με τις συνθήκες υπό τις οποίες εργάζονται οι οικιακοί βοηθοί σε διάφορες χώρες.
Στην Κύπρο υπάρχει η ιδιαιτερότητα ότι η συντριπτική πλειοψηφία των οικιακών βοηθών υποχρεούται να μένει μέσα στα σπίτια που εργάζονται. Οι μισθοί τους είναι πενιχροί, και παρόλο που οι συνθήκες διαμονής είναι έως και πολύ καλές, η προσωπική τους ζωή είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Τα κινητό και τα social media είναι το μοναδικό τους παράθυρο προς τα έξω, εάν εξαιρέσεις τις Κυριακές του off, που συνήθως τις περνούν στην εκκλησία (κυρίως στην Καθολική), σε σπίτια φίλων που μένουν έξω, και σε βόλτες.
Το Badoo, είναι το μέσο που τους χαρίζει επικοινωνία πιο ιδιωτικής μορφής. Τους δίνει και την ευκαιρία να γνωριστούν με ανθρώπους έξω από τον δικό τους, μικρό και αυστηρό κύκλο, και να ικανοποιήσουν τις όποιες ανάγκες τους.
Μοναχικοί άνθρωποι είναι πολλοί. Επιζητούν την γνωριμία, την επαφή, την κουβέντα, το χάδι, το άγγιγμα, τον έρωτα. Τους βολεύει η ανωνυμία. Oμως, δεν τους προστατεύει. Όπως δήλωσε χθες ο ειδικός σε θέματα ασφαλείας Διαδικτύου στην Κύπρο, Ντίνος Παστός, η ανωνυμία στο Internet «είναι μια ψευδαίσθηση».
Ο «Ορέστης» δεν εμπίπτει, κατά τους ειδικούς, στην κατηγορία του «μοναχικού». Κατά τον κλινικό ψυχολόγο Λούη Χατζηθωμά των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας της Κύπρου, ο 35χρονος αξιωματικός ανήκει «πέραν πάσης αμφιβολίας στην κατηγορία των κατά συρροή δολοφόνων».
Ήδη, τα ξένα ΜΜΕ έχουν πέσει επάνω στο μεγάλο στόρι, και μιλάνε για τον πρώτο serial killer της Κύπρου. Κάθε τέτοια περίπτωση, προσθέτει ο κ. Χατζηθωμάς, κρύβει διαφορετικά κίνητρα. Η απλή γνωριμία και η σεξουαλική ικανοποίηση δεν φαίνεται να είναι εκείνα που παρακίνησαν τον δολοφόνο. Τη δική του την ηδονή, μάλλον να την ικανοποιεί, λένε οι ειδικοί, μέσω της επιβολής εξουσίας. Συνηγορεί σε αυτό και το στρατιωτικό του προφίλ, συμπληρώνουν.
Στη μικρή κοινωνία της Κύπρου, υπάρχουν ερμηνείες για όλα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως είναι και όλες ορθές. Γίνεται λόγος, φερ’ ειπείν, για το γεγονός ότι «Ορέστης» υποστηρίζει ένθερμα την ποδοσφαιρική ομάδα του ΑΠΟΕΛ, αφού την έχει και ως Όνομα Χρήστη στα σόσιαλ μίντια.
Η ομάδα αυτή, όπως και οι περισσότερες στην Κύπρο, έχει πολιτικό προσδιορισμό, τα όρια του οποίου όμως είναι ακαθόριστα.
Το σωματείο αυτοπροσδιορίζεται ως Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας, και οι οπαδοί του, δεξιοί στη συντριπτική πλειοψηφία τους, ακόμα και μέχρι σήμερα ανεμίζουν ελληνικές σημαίες στις κερκίδες. Μεγάλος αντίπαλός τους είναι η Ομόνοια, που ελέγχεται πλήρως από το αριστερό ΑΚΕΛ, και που μία μερίδα οπαδών της, μέχρι πρότινος κρατούσαν σημαίες με το σφυροδρέπανο – έχει καιρό να το δω αυτό, πάντως, ίσως γιατί η «αντιπροσωπεία» έκλεισε.
Όπως και να έχει, στο ΑΠΟΕΛ συστεγάζονται τώρα και ακροδεξιά στοιχεία, καθώς μία μερίδα οπαδών του, κυρίως νεότεροι, έχει απομακρυνθεί από την πατροπαράδοτη και πιο μετριοπαθή τώρα Δεξιά (ΔΗΣΥ), και έχει μετακινηθεί προς το εδώ ξαδερφάκι της Χρυσής Αυγής, το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο (ΕΛΑΜ).
Η μερίδα του Τύπου λοιπόν, που «παίζει» και αυτό το χαρτί όσον αφορά το who is who του «Ορέστη», ίσως να θέλει να δώσει και τούτη την πολιτικο-κοινωνική διάσταση σε ένα από τα φρικτότερα εγκλήματα που έχουν συμβεί ποτέ στην κυπριακή κοινωνία.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού, είναι από τους πρώτους πολιτικούς αρχηγούς που ζήτησε την παραίτηση του Υπουργού Δικαιοσύνης και του Αρχηγού της Αστυνομίας.
Πιστεύει και αυτός, ότι η κυβέρνηση φέρει βαριά ευθύνη για το ότι ενώ καταγγέλθηκε εδώ και καιρό η εξαφάνιση της Μαίρη Ρόουζ, της Αριάν και της Σιέρα, εντούτοις καμιά κρατική υπηρεσία δεν πήρε το θέμα στα σοβαρά.
«Η ευθύνη βαραίνει πρώτα και κύρια την Αστυνομία. Ειδικά για την περίπτωση της Mary Rose και του παιδιού της, που οι πληροφορίες ήταν όλες εκεί που τις βρήκαν σήμερα και οδηγήθηκαν αμέσως στον δράστη. Η φίλη της που έδωσε τις πληροφορίες, μπορούσε να τις δώσει και πριν ένα χρόνο αν την λάμβαναν υπόψη. Εκτός από την Αστυνομία όμως, που έχει σοβαρότατες ευθύνες, οι υπόλοιποι τι κάναμε; Είχαμε τα ΜΜΕ διάθεση να ακούσουμε μια μάνα που έψαχνε την κόρη της και δεν ήξερε τι να κάνει, αφού στην Αστυνομία δεν της έδωσαν σημασία; Θα παίζαμε σε κάποιο δελτίο ειδήσεων την αφήγηση μιας Φιλιππινέζας της οποίας η κόρη εξαφανίστηκε;», γράφει στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» της Κύπρου η Χρυστάλλα Χατζηδημητρίου.
Στην ιστοσελίδα της κυπριακής αστυνομίας μπορεί να βρει κάποιος λίστα με τα περίπου 50 ονόματα γυναικών που «ελλείπουν από την εργασία ή το σπίτι τους» εδώ και πολλά χρόνια. Οι περισσότερες είναι από τις Φιλιππίνες. Αυτό, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι υποκρύπτεται κάποιο έγκλημα. Το πιθανότερο είναι ότι οι πιο πολλές έχουν περάσει στα Κατεχόμενα της Κύπρου, και είτε μένουν και εργάζονται εκεί, είτε φεύγουν από εκεί για άλλες χώρες, κυρίως του αραβικού κόσμου.
«Κάθεσαι και ασχολείσαι με μια Φιλιππινέζα και τη κόρη της; Τούτη σίγουρα πήγε στα Κατεχόμενα», φέρεται να είπε αστυνομικός στον Πρόεδρο του Παγκύπριου Συνδέσμου Οικιακών Βοηθών, Λούη Κουτρουκίδη, ο οποίος προέβη και στην καταγγελία ότι οι Αρχές δεν αντιμετώπισαν της ειδοποιήσεις για «ελλείποντα πρόσωπα», με την δέουσα σοβαρότητα.
Πράγματι, βλέπεις πολύ συχνά στις εφημερίδες, στις σελίδες των Αγγελιών-Ανακοινώσεων, καταχωρίσεις όπως «Απουσιάζει από τον χώρο διαμονής της – Την έχετε δει;», και ακολουθούν στοιχεία επικοινωνίας.
Κατά τον εκπρόσωπο των Οικιακών Βοηθών στη Κύπρο, υπάρχει «σαφής ρατσισμός στον τόπο». Αλλά και αυτός, όπως δηκτικά επισημαίνεται από εφημερίδες, ενώ ήξερε για τις εξαφανίσεις, δεν πίεσε την αστυνομία να τον ενημερώσει για τυχόν μέτρα που έλαβε. Ένας απίστευτος φαύλος κύκλος. Όλοι φωνάζουν, αλλά μεταξύ τους, ο ένας στον άλλον. Κρατώντας αποστάσεις ασφαλείας από το πρόβλημα.
«Ακόμα και σήμερα που συγκλονιζόμαστε, αυτό οφείλεται στο ότι ο δράστης είναι Ελληνοκύπριος. Αν ήταν ξένος δεν θα μας αφορούσε. Ναι μεν θα συνέβαινε εδώ, αλλά σε έναν παράλληλο κόσμο», σημειώνει η αρθρογράφος του «Φ».
Ίσως και για αυτό να ήταν ελάχιστοι την Κυριακή στο Πάρκο της CYTA Λευκωσίας. Περίμενα να ήταν εκεί τουλάχιστον οι εργοδότες των κοριτσιών. Όταν χάνουμε δικό μας άνθρωπο, οι οικιακές μας βοηθοί θρηνούν μαζί μας. Αυτές μένουν να φροντίζουν τους τάφους των αγαπημένων μας, όταν εμείς θα πηγαίνουμε μόνο για τα ετήσια πια μνημόσυνα.
Μαζί με τις Φιλιππινέζες, ήταν εκεί και πολλές άλλες κοπέλες από το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα (από αυτές τις χώρες τροφοδοτείται κυρίως η κυπριακή αγορά οικιακών βοηθών). Πρόσεχα ιδιαίτερα τις τελευταίες, που έδειχναν και ήταν αλλού. Στη δική τους ματωμένη πατρίδα, όπου μόλις είχε μαθευτεί το μακελειό εκεί, και ούτε οι ίδιες ήξεραν ποιοι και πόσοι συγγενείς, φίλοι και γνωστοί τους … ελλείπουν!
*πηγή: Protagon.gr – Το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 24 Απριλίου, όταν ακόμη δεν έιχαν προκύψει καινούρια στοιχεία για την δράση του «Ορέστη»