Η Ελλάδα κάνει πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις, αλλά θα ολοκληρωθούν σε 10-15 χρόνια τονίζει Γερμανός οικονομολόγος.
«Δεν θα πρέπει να κοροϊδεύει κανείς τον εαυτό του ότι θα ολοκληρωθούν το 2018 με την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, αλλά σε 10-15 χρόνια, διότι το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας είναι η κρατική μηχανή», δήλωσε σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις ο Μάρτσελ Φράτσερ, πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Μελετών και άτυπος σύμβουλος της Ανγκελα Μέρκελ, όπως τον αποκαλούν τα γερμανικά ΜΜΕ.
«Πρέπει να αποκτήσει ένα κράτος στο οποίο να λειτουργεί, όπου όλοι οι πολίτες θα πληρώνουν φόρους, που θα επιτρέπει στους επενδυτές να πάρουν άδεια χωρίς χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Βραχυπρόθεσμα πρέπει να εξυγιανθούν τα δημόσια οικονομικά της ώστε σε ένα-ενάμιση χρόνο να τα θέσει υπό έλεγχο και να έχει μια προοπτική για να μην εξαρτάται πλέον από τους δανειστές της», πρόσθεσε, αναφερόμενος γιατί θα απαιτηθούν τόσα χρόνια για τις μεταρρυθμίσεις.
Στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ, ο Φράτσερ εξέφρασε αισιοδοξία για την Ελλάδα, σημειώνοντας ότι η οικονομία της ανακάμπτει, ενώ συμπλήρωσε ότι η ανάπτυξη είναι μικρή, αλλά μπορεί να επιταχυνθεί την επόμενη χρονιά.
Δώρο ένας νέος Ρεχάγκελ
Οσο για το τι δώρο θα συμβούλευε την Ανγκελα Μέρκελ να κάνει στους Ελληνες, απάντησε αστειευόμενος «έναν καινούριο Οτο Ρεχάγκελ, για να ξανακερδίσει το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα φυσικά».
Σε πιο σοβαρό ύφος, για το τι θα έλεγε στην Καγκελάριο αν του ζητούσε τη γνώμη του για δώρο προς την Ελλάδα, ανέφερε: «Μιλάτε για χρήματα, το κατάλαβα… Το έχω ήδη πει. Η Ελλάδα χρειάζεται ένα κούρεμα του χρέους. Στις πολιτικές όμως διαπραγματεύσεις δεν υπάρχουν μονομερή δώρα. Είναι δούναι και λαβείν. Αν δίνει μόνο η μια πλευρά, δεν λειτουργεί το πράγμα. Η Ελλάδα ίσως πιστεύει ότι συνεχώς δίνει και δεν παίρνει τίποτα και το αντίθετο συμβαίνει με τους Ευρωπαίους. Νομίζω, όμως, ότι η συμφωνία η οποία έγινε είναι καλή. Θα πρέπει να συγκεντρώνεται κανείς όμως στην ουσία και να αποφεύγει τις διαμάχες. Το σημαντικότερο θα ήταν ίσως η περαιτέρω υποστήριξη από την γερμανική κρατική Τράπεζα Επενδύσεων (KfW) και άλλους θεσμούς, για να δημιουργήσουν φορείς δανείων για επιχειρήσεις, ώστε να καταπολεμηθεί η ανεργία των νέων που είναι μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα. Αυτή είναι νομίζω η καλύτερη συμβολή της Γερμανίας, το δώρο το οποία μπορεί να κάνει η Γερμανία».
Για το έκτακτο βοήθημα
Ο Γερμανός οικονομολόγος εκτίμησε ότι οι δανειστές θα συμφωνούσαν με το έκτακτο βοήθημα προς τους συνταξιούχους, αν είχε προηγηθεί συζήτηση.
«Είναι γελοία με τέτοια διαφωνία. Δείχνει όμως το πραγματικό πρόβλημα, την απώλεια εμπιστοσύνης και από τις δύο πλευρές. Μπορώ κάλλιστα να φανταστώ ότι οι δανειστές δεν θα είχαν αντίρρηση αν είχε συμφωνηθεί ανοικτά και με διαφάνεια. Και οι δυο πλευρές πρέπει να ενεργούν με τέτοιο τρόπο ώστε να οικοδομείται εμπιστοσύνη», τόνισε.
Μη αναγκαία η απόφαση για τον ΦΠΑ
Ο Φράτσερ εκτιμά ότι η απόφαση να μην αυξηθεί ο ΦΠΑ στα νησιά ήταν μη αναγκαία, γιατί δεν θα βελτιώσει την ζωή των κατοίκων. «Η ελληνική κυβέρνηση δεν θα έπρεπε να εισάγει συνέχεια εξαιρέσεις, οι οποίες βραχυπρόθεσμα βελτιώνουν κάπως την ζωή ορισμένων πολιτών αλλά κάνουν συνολικά κακό σε όλους και στην ελληνική οικονομία. Το θέμα δεν είναι ο ΦΠΑ, αλλά το ότι δεν πληρώνουν φόρους αυτοί που έχουν να πληρώσουν», εξήγησε.
«Δυστυχώς η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας δεν επιτρέπει στην κυβέρνηση να κάνει πιο ευτυχείς τους πολίτες σε αυτούς τους τόσο δύσκολους καιρούς. Φυσικά και συμμερίζομαι να δώσει κάτι στους μη έχοντες, αλλά πρέπει προηγουμένως να πληρώσουν τους φόρους τους οι έχοντες. Εκεί πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να επιμείνει, να μεταρρυθμίσει την κρατική μηχανή, έτσι ώστε να μπορεί να συλλέξει φόρους από όσους μπορούν να πληρώσουν και δεν το κάνουν», πρόσθεσε ο Γερμανός.
Καμία σοβαρή εξέλιξη για το χρέος πριν από το 2018
Ο ίδιος τόνισε ότι είναι απόλυτα αναγκαία η ελάφρυνση του χρέους, αλλά συμπλήρωσε ότι δεν περιμένει κάποια σοβαρή εξέλιξη στο θέμα πριν από το 2018, ενώ πρόσθεσε ότι όλοι στο Βερολίνο έχουν καταλάβει ότι πρέπει να γίνει.
«Η διαφωνία βρίσκεται στο πώς θα γίνει. Ορισμένοι λένε ότι πρέπει να γίνει τώρα για να βοηθήσουμε τους Έλληνες και να στείλουμε ένα θετικό μήνυμα, άλλοι λένε ότι αν το κάνουμε τώρα οι Έλληνες θα πάψουν να κάνουν μεταρρυθμίσεις, όχι δηλαδή μέχρι το 2018 για να ολοκληρωθεί επιτυχώς το πρόγραμμα. Και μετά βέβαια τίθεται το θέμα τι ύψους ελάφρυνση πρέπει να γίνει. Φυσικά οι δανειστές θέλουν όσο γίνεται μικρότερη», πρόσθεσε.
Ο οικονομολόγος επέμεινε ότι στην πραγματικότητα είναι αναγκαίο το κούρεμα του χρέους, κάτι που όμως είναι πολιτικά αδύνατο, πρόσθεσε. «Αναμένω ότι θα γίνει κάτι ανάλογο με την αναδιάρθρωση του χρέους το 2012, δηλαδή μείωση των επιτοκίων, περαιτέρω παράταση του χρόνου αποπληρωμής του, ότι δηλαδή ο χρόνος από 30 χρόνια θα επιμηκυνθεί και άλλο και ότι το επιτόκιο θα μειωθεί επίσης ή θα γίνει ένα διάλειμμα στις πληρωμές. Δεν είναι το καλύτερο, πιστεύω ότι είναι προτιμότερο ένα κούρεμα του χρέους από οικονομικής απόψεως, αλλά από πολιτικής δεν θεωρώ ρεαλιστικό ότι θα γίνει».
Θα υπάρξει συμβιβασμός για να μείνει το ΔΝΤ
Ο Γερμανός οικονομολόγος εκτιμά ότι θα γίνει τελικά ένας συμβιβασμός, προκειμένου να παραμείνει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, τουλάχιστον ως τεχνικός σύμβουλος, γιατί αυτό έχει υποσχεθεί η γερμανική κυβέρνηση. «Αυτή είναι η δύσκολη πρόκληση, αλλά πιστεύω ότι η γερμανική κυβέρνηση θα βρει τελικά μια λύση με το ΔΝΤ, την κ. Λαγκάρντ. Σημαντικό για τους Ευρωπαίους και την γερμανική κυβέρνηση είναι να παραμείνει το ΔΝΤ, αλλά ενδεχομένως αυτό να γίνει χωρίς να συμμετέχει με δικά του χρήματα», συμπλήρωσε.
Το πρωτογενές πλεόνασμα
Το βασικό ζήτημα, όπως τόνισε, είναι το αν αποτελεί ρεαλιστικό στόχο το πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ. «Εάν η Ελλάδα αναπτύσσεται με ρυθμό 2-2,5%, είναι. Το πρόβλημα είναι πώς θα έχουμε αυτήν την ανάπτυξη την στιγμή κατά την οποία υπάρχει το βάρος του χρέους, για να επιτευχθεί αυτό το πλεόνασμα», τόνισε.
Πρότασή του, πριν από 1,5 χρόνο, ήταν να συνδεθούν οι τόκοι με την ανάπτυξη. «Εάν δεν υπάρχει δηλαδή ανάπτυξη η Ελλάδα δεν θα πληρώνει, εάν υπάρχει θα τους καταβάλει». Στις Βρυξέλλες και το γερμανικό ΥΠΟΙΚ άκουσαν την ιδέα, αλλά απάντησαν ότι ήταν πολιτικά δύσκολα εφαρμόσιμη.
«Από οικονομικής απόψεως όμως είναι δυνατός ένας συμβιβασμός, διότι αυτό το οποίο γίνεται τώρα με τους τόκους δεν έχει νόημα. Οι τόκοι αυτοί είναι συνδεδεμένοι με την ανάπτυξη στην Ευρώπη, με την αγορά και όχι με την ανάπτυξη της Ελλάδας. Αυτό είναι το λάθος κατά την γνώμη μου και η Ελλάδα πρέπει με τον τρόπο που προτείναμε να απαλλαγεί από το βάρος αυτό σε δύσκολους καιρούς. Θα καταβάλλεται δηλαδή ένα μέρος μόνον των τόκων και μόνον σε καλύτερους καιρούς, όταν αναπτύσσεται», εξήγησε ο Γερμανός οικονομολόγος, προσθέτοντας ότι έτσι θα αποφευχθούν και διαμάχες όπως αυτή με το χριστουγεννιάτικο δώρο, οι οποίες καταστρέφουν την εμπιστοσύνη και είναι για όλους βλαπτικές. «Και οι δύο πλευρές μπορούν να είναι πιο έξυπνες σε τέτοια θέματα», τόνισε.