Μία εβδομάδα ακριβώς από τη διεξαγωγή του ιστορικού δημοψηφίσματος στη Βρετανία για την αποχώρησή της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Brexit εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων. Ευρωπαίοι ηγέτες προχωρούν σε συνεχείς δηλώσεις συστήνοντας στη Βρετανία να επιταχύνει τους ρυθμούς για την έξοδό της, η χώρα συνεχίζει να είναι μοιρασμένη σε στρατόπεδα, ενώ δρομολογήθηκε η διαδικασία για την ανάδειξη του διαδόχου του Ντέιβιντ Κάμερον (οριστικοποιήθηκαν ήδη οι υποψηφιότητες). Την ίδια στιγμή Βρετανοί πολίτες που στήριξαν με την ψήφο τους το Brexit, δηλώνουν μετανιωμένοι.
Κι ενώ έχει προηγηθεί το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, η απόφαση των 27 αλλά και αλλεπάλληλες δηλώσεις ευρωπαίων ηγετών και αξιωματούχων με τις οποίες καλούν τη Βρετανία να αποχωρήσει άμεσα, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ ταράζει τα νερά αμφισβητώντας το αν εφαρμοστεί, τελικά, το Brexit: «Tο βρετανικό δημοψήφισμα καθορίστηκε ιδιαίτερα από τα συναισθήματα, δεν βρίσκονταν στο επίκεντρο οι οικονομικές συνέπειες της αποχώρησης. Γι’ αυτό πρέπει να περιμένουμε εάν πράγματι θα έρθει η έξοδος», ανέφερε σε συνέντευξή του στο γερμανικό οικονομικό περιοδικό Wirtschaftswoche.
Είναι σαφές ότι ο Ρέγκλινγκ κρατά αποστάσεις από τη στάση των αξιωματούχων και των ηγετών της ΕΕ που με κατηγορηματικό τρόπο αντιμετωπίζουν το Brexit ως μη αναστρέψιμο και αναγκαίο να υλοποιηθεί το συντομότερο δυνατό. Κι αυτό γιατί θεωρεί ότι υπάρχουν πολλά στάδια, προκειμένου να εφαρμοστεί η απόφαση και είναι ακριβώς αυτά που τρέφουν το “ζιζάνιο” της αμφιβολίας: «Bρισκόμαστε στην αρχή μιας μεγάλης διαδικασίας, πολλά μπορούν να συμβούν», υπογράμμισε. Μάλιστα σχολιάζοντας τα σχέδια του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ για άμεση έξοδο της χώρας από την ΕΕ, ο Ρέγκλινγκ απάντησε ότι πρόκειται για στόχο που απέχει από την πραγματικότητα.
Όμως, ο επικεφαλής του ESM προχωρά ένα βήμα παραπέρα, επισημαίνοντας ότι στην περίπτωση που η Βρετανία παραμείνει, τελικά, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναμένει την παγίωση μιας Ευρώπης των δύο ταχυτήτων και στα νομίσματα, λέγοντας ότι «η Μ. Βρετανία μαζί με τη Δανία, τη Σουηδία και άλλες χώρες θα βρίσκονται στον εξωτερικό κύκλο. Η Ευρωζώνη θα αποτελείται από χώρες ισχυρά ενσωματωμένες». Η εκτίμηση αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως ένδειξη ύπαρξης ενός δομημένου σκεπτικού πάνω στο σενάριο της μη εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Ή ως ένδειξη ζυμώσεων που γίνονται στο παρασκήνιο για την επεξεργασία και διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για τη μελλοντική ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Βρετανίας, σε αντίθεση με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και παρά τις δημόσιες εκκλήσεις των ευρωπαίων για άμεση αποχώρηση της Βρετανίας, που λαμβάνουν χώρα στο προσκήνιο.
Στο τέλος ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας να αναφερθεί και στην προοπτική διεύρυνσης της Ευρωζώνης ως αποτέλεσμα του Brexit, λέγοντας ότι είναι μεν αναμενόμενο όλες οι χώρες της ΕΕ να προσχωρήσουν στο ευρώ, εάν η Μ. Βρετανία εγκαταλείψει την ΕΕ, αλλά ο ρυθμός θα είναι διαφορετικός από χώρα σε χώρα, γιατί υπάρχουν διαφορετικά προβλήματα και προτεραιότητες.
Το αν, τελικά, θα αποχωρήσει το Ηνωμένο Βασίλειο από την ΕΕ αποτελεί αντικείμενο προβληματισμού και σε δημοσίευμα της Deutsche Welle.
Η ιστοσελίδα αφού κάνει τον παραλληλισμό μεταξύ βρετανικού δημοψηφίσματος με εκείνο της Ελλάδας το καλοκαίρι του 2015, παρά τις σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δύο γεγονότα, θέτει το ερώτημα: «Θα αγνοήσει, όπως και ο Αλέξης Τσίπρας, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ο διάδοχος του Κάμερον;»
Η ιστοσελίδα αναφέρει ότι πρόκειται για ένα μεγάλο δίλημμα για έναν Πρωθυπουργό, καθώς είναι αναγκασμένος να πάρει την πιο κρίσιμη απόφαση της πολιτικής του καριέρας: άλλωστε έχει να κάνει με ένα δημοψήφισμα το οποίο προκήρυξε ο ίδιος.
Εδώ έρχεται το μεγάλο δίλημμα: Να εφαρμόσει αυτό που αποφάσισε ο λαός ή να κάνει αυτό που ο ίδιος πιστεύει για να διασώσει τη χώρα του;
Η DW φέρνει ως παράδειγμα την Ελλάδα του 2015: “τον περασμένο Ιούλιο ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ζήτησε από τον ελληνικό λαό να του προσφέρει κάλυψη στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους. Εσπευσμένα προκήρυξε δημοψήφισμα και ο λαός στην πλειοψηφία του τον κάλυψε: το 60% των ψηφοφόρων τάχθηκε εναντίον των μέτρων λιτότητας των δανειστών. Δεν πρόλαβε να περάσει μια εβδομάδα και ο Τσίπρας αναγκάστηκε να δεχθεί τελικά τους «επονείδιστους» όρους”.
Περίπου έναν χρόνο αργότερα ζητήθηκε και από τους Βρετανούς να πάρουν μια ιστορική απόφαση: Ναι ή Όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Παρά την εκστρατεία του Ντέιβιντ Κάμερον με σκοπό να πείσει τον λαό του να ψηφίσει υπέρ της παραμονής, το 52% προτίμησε την έξοδο.
Τόσο ο Έλληνας όσο και ο Βρετανός Πρωθυπουργός προκήρυξαν δημοψήφισμα με δική τους πρωτοβουλία και είχαν την πλειοψηφία στη Βουλή κάτι που ενίσχυε την πεποίθησή τους ότι οι πολίτες θα τους έδειχναν εμπιστοσύνη. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις τα συντάγματα δεν προέβλεπαν σαφείς δεσμεύσεις για την εφαρμογή του αποτελέσματος των δημοψηφισμάτων, αναφέρει η DW.
Πέρα από τον πολιτικό κόσμο, τόσο οι Έλληνες όσο και οι Βρετανοί ένιωθαν ότι αδικούνται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Αναφορικά με το ελληνικό δημοψήφισμα, όλα έδειχναν ότι η χώρα βρισκόταν μια ανάσα από την επιστροφή στη δραχμή όμως αυτό τελικά δεν έγινε ποτέ καθώς ο Αλέξης Τσίπρας είπε το “ναι” στα μέτρα που ζητούσαν οι δανειστές.
Σήμερα ο Κάμερον βρίσκεται σε παρόμοια θέση, θέλοντας να “γλιτώσει” τη χώρα του από το Brexit. Όμως, σε αντίθεση με τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος παρέμεινε στην εξουσία μετά από την απόφαση να υποχωρήσει στα “θέλω” της Ευρώπης, ο ίδιος βρίσκεται μπροστά στο τέλος της πολιτικής του καριέρας.
Σύμφωνα με τη DW, η Ευρώπη το καλοκαίρι του 2015 πήρε μια βαθιά ανάσα για το Grexit που τελικά απεφεύχθη. Θα γίνει το ίδιο και με το Brexit; Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος στο χθεσινό συμβούλιο κορυφής της ΕΕ με πρώτη την καγκελάριο Μέρκελ επιμένει ότι σε αυτή τη διαδικασία δεν υπάρχει πισωγύρισμα. Παράλληλα, ωστόσο, δηλώνει, όπως και άλλοι υψηλόβαθμοι εταίροι της στην ΕΕ, ότι το μπαλάκι βρίσκεται στο τερέν των Βρετανών και ότι μόνο η Κυβέρνηση του Λονδίνου μπορεί να καταθέσει επίσημο αίτημα για την έξοδό της από την ΕΕ.
Το δημοψήφισμα άφησε πολιτικό χάος στη Βρετανία. Τόσο στους εργατικούς όσο και στους συντηρητικούς κανείς δεν ξέρει ποιοι θα αναδειχθούν νέοι αρχηγοί, εάν γίνουν πρόωρες εκλογές ή ακόμη και ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Η βρετανική οικονομία βρίσκεται σε αναβρασμό και πολλές επιχειρήσεις ετοιμάζουν την μετακόμισή τους σε χώρες της ΕΕ. Εν όψει αυτού του σκηνικού δεν αποκλείεται ο διάδοχος του Κάμερον να τραβήξει το δρόμο που χάραξε και ο Τσίπρας και να αγνοήσει παντελώς το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.