Στις κάλπες προσέρχονται εκ νέου αύριο οι Ισπανοί, μετά τις ατελέσφορες εθνικές εκλογές του Δεκεμβρίου, που οδήγησαν τη χώρα σε ένα εξάμηνο πολιτικό αδιέξοδο, λόγω των αποτυχημένων διαπραγματεύσεων για κυβερνητικό συνασπισμό.
Αν και στις προηγούμενες εκλογές κανένα κόμμα δεν εξασφάλισε ξεκάθαρη πλειοψηφία, το κυβερνών συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) κέρδισε τις περισσότερες έδρες, με δεύτερο το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE). Ωστόσο, οι πολίτες υποδέχθηκαν θετικά στην πολιτική σκηνή τα νέα κόμματα, με το αριστερό Podemos να έρχεται τρίτο με μικρή διαφορά και το κεντρώο Ciudadanos να λαμβάνει την τέταρτη θέση.
Η κάλπη πιθανότατα θα βγάλει και αυτή τη φορά ένα κατακερματισμένο αποτέλεσμα. Ωστόσο, σύμφωνα με το Time, υπάρχουν τρία πράγματα που είναι ήδη εμφανή:
1.Τελείωσε το δικομματικό πολιτικό σύστημα
Τα ισπανικά κόμματα φαίνεται να «καβαλούν το κύμα» της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων, όπως έγινε σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, όπου η οικονομική στασιμότητα και η διαφθορά οδήγησαν σε άνοδο των αντισυστημικών κομμάτων όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων. Στην Ισπανία, τα οικονομικά σκάνδαλα, σε συνδυασμό με μια ανεργία στο 20% και τις «πετσοκομμένες» δημόσιες δαπάνες, έχουν προκαλέσει τη δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων.
Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα προβλέπεται πως θα βγει πρώτο σε αυτές τις εκλογές, κάτι που σημαίνει πως είτε θα πρέπει να σχηματίσει μια «άβολη» συμμαχία με τους Σοσιαλιστές ή να αποδεχθεί ότι είναι απίθανο να σχηματίσει πλειοψηφία στη Βουλή.
Άλλοι κομματικοί συνδυασμοί είναι πιθανοί, όμως θα απαιτούσαν έναν συνασπισμό τουλάχιστον τριών κομμάτων, κάτι που αποδείχθηκε δύσκολο να γίνει καθώς οι ηγέτες των κομμάτων αρνήθηκαν τους τελευταίους έξι μήνες να «κάνουν πίσω» σε μεγάλα ζητήματα.
Ίσως υπάρξει κάποια ελπίδα από την πλευρά των Podemos, καθώς ο Pablo Iglesias άφησε να εννοηθεί τη Δευτέρα ότι θα ήταν ανοικτός στο ενδεχόμενο να χαλαρώσει τη στάση του σε ότι αφορά το δικαίωμα της Καταλονίας να διενεργήσει δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της, αν αυτό σημαίνει πως μπορεί να σχηματιστεί μια εθνική κυβέρνηση.
Μετά από δεκαετίες στις οποίες το Λαϊκό Κόμμα και οι Σοσιαλιστές εναλλάσσονταν στην εξουσία, οι τελευταίες εκλογές επιβεβαίωσαν ένα πράγμα: το τέλος του παραδοσιακού δικομματικού συστήματος. «Αν και περιμένουμε να δούμε μια ακόμα κατακερματισμένη βουλή, η εποχή του δικομματικού συστήματος έχει σε μεγάλο βαθμό τελειώσει και δεν φαίνεται πως θα επιστρέψει σύντομα», σχολίασε ο αναλυτής της Teneo Intelligence, Antonio Barroso, στο Time.
2. Η Αριστερά βρίσκεται σε άνοδο
Το κίνημα Podemos αναδύθηκε από τις διαδηλώσεις των “Indignados” στους δρόμους της Ισπανίας το 2011, οι οποίες ενέπνευσαν τις διαδηλώσεις Occupy Wall Street στη Νέα Υόρκη και τις διαδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη. Το Podemos επισημοποιήθηκε το 2014 και έκτοτε έχει ταράξει τα «νερά» της ισπανικής πολιτικής.
Με ηγέτη τον 35χρονο καθηγητή πολιτικών επιστημών Pablo Iglesias, το κόμμα δημιούργησε πρόσφατα συνασπισμό με το μικρό κομμουνιστικό κόμμα Ενωμένη Αριστερά (IU) και τώρα αναφέρεται ως Unidos Podemos.
Η κοινή κάθοδός τους στις εκλογές αναμένεται να τους εξασφαλίσει περισσότερες ψήφους από αυτές των Σοσιαλιστών, σύμφωνα με το Electomanía, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο να έρθουν ακόμα και δεύτεροι σε αυτές τις εκλογές.
Αν συμβεί αυτό, τότε θα αποτελούν έναν σοβαρό υποψήφιο για σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, αφήνοντας τους Σοσιαλιστές με το υπαρξιακό ερώτημα αν θα πρέπει να ενταχθούν σε έναν νέο αριστερό συνασπισμό με τους Podemos ή να συμμετέχουν σε μια κεντρώα συμμαχία της οποίας θα ηγείται το Λαϊκό Κόμμα –όπως συνέβη στην Γερμανία.
3. Τα κόμματα πρέπει να συνεργαστούν
Η Ισπανία δεν είναι η μόνη χώρα στην οποία υπάρχει πολιτική αβεβαιότητα. Η Ευρώπη έχει δει καλύτερες μέρες, καθώς πιέζεται από την κρίση χρέους, την μεταναστευτική κρίση, αλλά και την αυξανόμενη δυσαρέσκεια με τις πολιτικές της ΕΕ που οδήγησαν σε απόφαση των Βρετανών να φύγουν από την ΕΕ (απόφαση που πιθανότατα θα πλήξει σοβαρά την ισπανική οικονομία). Ωστόσο, η Μαδρίτη δεν μπορεί να παραμείνει πολιτικά σε αδιέξοδο, την ώρα που το δημόσιο χρέος της αγγίζει επίπεδα ρεκόρ στο α’ τρίμηνο του τρέχοντος έτους και η υπομονή της Κομισιόν έχει αρχίσει να εξαντλείται, καθώς περιμένει η επόμενη κυβέρνηση να διευθετήσει το θέμα του ελλείμματος του προϋπολογισμού.
Αυτό σημαίνει πως τα κόμματα θα πρέπει να πλοηγηθούν σε αχαρτογράφητα νερά συμβιβασμού, κάτι «ξένο» στην ισπανική πολιτική σκηνή.
Αυτές είναι η πρώτες επαναληπτικές εκλογές που διενεργεί η Ισπανία από την μετάβαση στη δημοκρατία, όμως πιθανότατα δεν θα είναι οι τελευταίες. Αν τα κόμματα δεν μπορέσουν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και να συνεργαστούν, η Ισπανία είναι «καταδικασμένη» να περάσει ένα μακρύ, καυτό καλοκαίρι πολιτικών εντάσεων, ή, ακόμα χειρότερα, νέων εκλογών.