Μετά το πρώτο σοκ που προκάλεσε η είδηση για την ετυμηγορία των Βρετανών οι Βρυξέλλες οργανώνουν την, φλεγματική, όπως ταιριάζει στην περίσταση, ανταπάντησή τους. Οι Ντόναλντ Τουσκ, Μάρτιν Σουλτς, Μαρκ Ρούτε και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ζητούν με κοινή τους ανακοίνωση να ξεκινήσουν άμεσα οι διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο για τους όρους αποχώρησής του από την Ε.Ε.
Πιο συγκεκριμένα, σε γραπτή τους δήλωση, κατόπιν της σημερινής τους συνάντησης στις Βρυξέλλες, επισημαίνουν ότι κάθε καθυστέρηση στην έναρξη διαδικασίας αποχώρησης επιτείνει την αβεβαιότητα, ενώ διαμηνύουν ότι «η Ε.Ε. διαθέτει τους κανόνες, προκειμένου να αντιμετωπίσει την κατάσταση με οργανωμένο τρόπο».
Έντονη κινητικότητα σε Ε.Ε και Βερολίνο
Η επικράτηση του Brexit, όπως ήταν φυσικό, σε πρώτη φάση δημιούργησε ανασφάλεια και έσπειρε ανησυχίες. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του γερμανού Αντικαγκελάριου Ζ. Γκάμπριελ ότι είναι μία πολύ άσχημη μέρα για την Ευρώπη. Σε κάθε περίπτωση, μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς η ΕΕ από ‘δω και στο εξής θα κληθεί να εφαρμόσει για πρώτη φορά το περίφημο άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισσαβώνας για αποχώρηση κράτους-μέλους.
Σε δηλώσεις της η Γερμανίδα Καγκελάριος θύμισε ότι «η ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης ήταν αρχικά μια ιδέα ειρήνης» ενώ εξέφρασε την λύπη της για την απόφαση των Βρετανών, μίλησε για «σημείο καμπής» στην Ευρώπη, αλλά τόνισε ότι οι μελλοντικές συνέπειες της σημερινής εξέλιξης θα εξαρτηθούν από τους χειρισμούς των υπόλοιπων 27 κρατών-μελών της Ε.Ε.
Οι πρώτες επαφές της Μέρκελ περιλαμβάνουν τον Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, τον Ιταλό Πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι και τον πρόεδρο του ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, οι οποίοι θα μεταβούν τη Δευτέρα στην Καγκελαρία, ενώ την Τρίτη θα πραγματοποιηθεί έκτακτη συνεδρίαση της ολομέλειας του γερμανικού Κοινοβουλίου, όπου η Καγκελάριος θα αναλύσει τη θέση με την οποία θα συμμετάσχει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Τετάρτης.
«Δεν υπάρχει κάτι που μπορούμε να υπεκφύγουμε. Η σημερινή μέρα αποτελεί καμπή για την Ευρώπη, για την ευρωπαϊκή διαδικασία ενοποίησης», δήλωσε η κ. Μέρκελ και τόνισε ότι «το τι θα σημάνουν οι συνέπειες αυτής της υποβάθμισης τις επόμενες ημέρες, εβδομάδες, μήνες και χρόνια, εξαρτάται από το εάν εμείς, τα άλλα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. είμαστε τώρα πρόθυμοι και ικανοί να μην βγάλουμε βιαστικά συμπεράσματα από το δημοψήφισμα, αλλά να λάβουμε από κοινού τις σωστές αποφάσεις έπειτα από διαβουλεύσεις, με ηρεμία και σύνεση».
Επανέλαβε την πάγια θέση της ότι μόνο από κοινού μπορεί η Ευρώπη να διαφυλάξει τα συμφέροντά της στον σημερινό παγκόσμιο ανταγωνισμό και σημείωσε ότι «ακόμη και αν είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς για μας, δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης ήταν μια ιδέα ειρήνης. Βλέπουμε όλοι ότι ο κόσμος βρίσκεται σε αναταραχή. Η ειρήνη που έχουμε στην Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια, δεν είναι αυτονόητη». Καταλήγοντας η κ. Μέρκελ διαβεβαίωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αρκετά ισχυρή, ώστε να δώσει τη σωστή απάντηση στη σημερινή μέρα, ενώ αναφερόμενη στη διαδικασία εξόδου μιας χώρας από την ΕΕ, η Καγκελάριος επισήμανε ότι θα διαρκέσει χρόνια και ότι μέχρι την ολοκλήρωσή της η Βρετανία παραμένει μέλος της ΕΕ.
Παράλληλα υπογραμμίζουν ότι «πρόκειται για μία πρωτόγνωρη κατάσταση, αλλά απαιτείται μία ενωμένη απάντηση» και δηλώνουν ότι η Ένωση θα συνεχίσει να αναπτύσσει τη συνεργασία της, προκειμένου να αντιμετωπίσει από κοινού τις προκλήσεις που συνδέονται με την εδραίωση της ανάπτυξης, την αύξηση της ευημερίας και τη διασφάλιση της ασφάλειας των πολιτών.
Τόσο οι αξιωματούχοι της ΕΕ όσο και οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών χωρών προσπαθούν με τις δηλώσεις τους να φανούν ψύχραιμοι και να καθησυχάσουν τις ανησυχίες για ντόμινο απόσχισης και ανατροπές στην ΕΕ. Ο Β. Σόιμπλε υπογράμμισε ότι η Ευρώπη πρέπει να σταθεί τώρα ενωμένη.
Είναι εμφανές ότι το μήνυμα που επιδιώκει να στείλει ο Βερολίνο αυτή τη στιγμή είναι ότι η Γαλλία και η Γερμανία θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να κρατήσουν την Ευρώπη ενωμένη.
Ο πρόεδρος του Eurogroup δήλωσε ότι η ατζέντα του Eurogroup δεν θα αλλάξει και ότι είναι προς το συμφέρον όλων να διασφαλιστεί ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν με «ελεγχόμενο τρόπο». Μιλώντας πριν από τη σύσκεψη του υπουργικού συμβουλίου στη Χάγη, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ είπε ότι η πρώτη κίνηση των Ευρωπαίων ηγετών μετά την ψήφο υπέρ του Brexit είναι να διατηρηθεί η σταθερότητα. «Το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να επιτρέψουμε μεγαλύτερη αστάθεια στην ΕΕ», δήλωσε. «Δυστυχώς, οι Βρετανοί το διάλεξαν αυτό, και εμείς πρέπει να κάνουμε μια άλλη επιλογή», είπε ο Ντάισελμπλουμ, που είναι επίσης Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας.«Η εμβάθυνση (της ολοκλήρωσης) ή η διεύρυνση, απλά, της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι η πορεία προς τα μπροστά».
Η Άγκελα Μέρκελ, o Φρανσουά Ολάντ, ο Ντόναλντ Τουσκ, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και οι υπόλοιποι ισχυροί της Ευρώπης αναμένεται να αρχίσουν με γρήγορες διαδικασίες τις διαπραγματεύσεις για τις αλλαγές στις σχέσεις με την Βρετανία.
Η γραμμή του Ευρωκοινουβουλίου είναι «ξεκάθαρη», δήλωσε ο Μάρτιν Σουλτς, λίγο πριν κατευθυνθεί στη συνάντηση των τριών Προέδρων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και του Ολλανδού Πρωθυπουργού, Μαρκ Ρούτε, που προεδρεύει του Συμβουλίου της ΕΕ στην έδρα της Επιτροπής.
«Λυπούμαστε πολύ για την απόφαση των Βρετανών ψηφοφόρων, αλλά ήταν μια κυρίαρχη έκφραση της βούλησης των Βρετανών να φύγουν από την ΕΕ» υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι θα είναι μια δύσκολη στιγμή και για τις δύο πλευρές. Ο Μάρτιν Σουλτς αναφέρθηκε και στη δήλωση του πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, ότι θα παραιτηθεί τον ερχόμενο Οκτώβρη, σημειώνοντας ότι θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής.
Ο κ. Σούλτς μιλώντας στο CDF ανέφερε ότι «έχουμε προετοιμαστεί» για κάτι τέτοιο – δεν θα υπάρξουν αλυσιδωτές αντιδράσεις, δεν νομίζω ότι άλλες χώρες θα ακολουθήσουν τη Βρετανία σε αυτόν τον επικίνδυνο δρόμο”. Ακόμη, όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Ευρωβουλής, μετά την έκτακτη διάσκεψη των Προέδρων των πολιτικών ομάδων που πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί, θα πραγματοποιηθεί έκτακτη Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου την Τρίτη το πρωί.