Δεκάδες χιλιάδες οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που συνωστίζονται στη τουρκική χερσόνησο της Ερυθραίας, απέναντι από τη Χίο, ψάχνοντας τρόπο αγωνιωδώς να περάσουν στα ελληνικά νησιά.
Επίσημα, γράφει σήμερα η τουρκική εφημερίδα Χουριέτ, ο αριθμός των καταγεγραμμένων Σύρων σε όλη την Τουρκία ανέρχεται στα 2.587.000 και μαζί με τους Αφγανούς, Ιρακινούς και Πακιστανούς ο αριθμός αυτός φτάνει τα τρία εκατομμύρια.
Οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους είναι, λοιπόν, οι Σύροι, που συνωστίζονται στα παλιά σπίτια της συνοικίας του Μπασμανέ. Πολλοί και οι μετανάστες, Αφγανοί και Πακιστανοί οι περισσότεροι, που ζουν στα παράλια του Τσεσμέ, αυτοί σε παλιά εγκαταλειμμένα συγκροτήματα εξοχικών κατοικιών και ξενοδοχεία.
Όλοι τους περιμένουν τη στιγμή που ο μεταφορέας θα τους ανάψει το πράσινο φως της μετακίνησής τους στα ελληνικά νησιά. Όλοι ξέρουν πως μετά το πέρασμα ο δρόμος για τη Γερμανία είναι ανοικτός. Κι η Γερμανία για αυτούς τους ανθρώπους είναι κάτι σαν τον παράδεισο των μουσουλμάνων με τα ουρί. Παράδεισος με επίδομα 1.000 ευρώ ο καθένας, ακόμα και για κάθε νεογέννητο παιδί… Και… σπίτι δωρεάν, και άλλα πολλά που έντεχνα οι μεταφορείς τούς λένε πως θα βρουν αμέσως μετά το πέρασμα, σε μια διαδικασία λίγων μόλις ημερών μέχρι να πάνε στη Γερμανία. Μια μέρα στη Χίο ή στη Μυτιλήνη, άλλο λίγο, μια δυο μέρες στην Αθήνα και μετά πέρασμα με τραίνο στη Γερμανία…
Σαν τους δείχνεις στο κινητό φωτογραφίες από την κατάσταση στην Ελλάδα ή στην Ειδομένη απαντάνε πως όχι δεν είναι έτσι. Σε βλέπουν και περίεργα. Αυτούς, ο άνθρωπος τους, ο μεταφορέας που εμπιστεύονται και είναι εξαρτημένοι από αυτόν, τους είπε πως όλα είναι εύκολα μετά το ταξίδι. Εξάλλου τόσα λεφτά έχουν δώσει ήδη…
Ο μεταφορέας των προσφύγων, Τούρκος ή ομοεθνής τους που συνεργάζεται με τους αόρατους μεγαλοδουλεμπόρους, είναι κάτι ανάμεσα στον προ 30 ετών πλασιέ βιβλίων και το «βαποράκι» ναρκωτικών. Από σπίτι σε σπίτι, από μαγαζί σε μαγαζί, από πεζοδρόμιο σε πεζοδρόμιο κι από αλάνα σε αλάνα. Κάθε μέρα περνάν «πουλώντας» ταξίδια στη γη της επαγγελίας. Για πολλούς έχουν ανοίξει και καρτέλα. Πληρώνονται έναντι των ταξιδιών τους σε δόσεις. Πέντε-δέκα ευρώ την εβδομάδα μέχρι να συγκεντρωθεί το απαιτούμενο ποσό.
Οι παλιές μέρες με τους Σύρους, κυρίως, πρόσφυγες με τα πολλά λεφτά είναι παρελθόν. Στην πλειοψπλειονότητά τους οι άνθρωποι που περιμένουν να περάσουν είναι φτωχοί φυγάδες του πολέμου ή της ανέχειας. Άνθρωποι που θέλουν απλά να ζήσουν καλύτερα.
Δουλεύουν, οι περισσότεροι μαζεύουν χαρτί και μέταλλο από τα σκουπίδια και τα πουλάν σε εταιρείες ανακύκλωσης. Κι ότι κερδίζουν το ακουμπάνε στον μεταφορέα.
Εξαρτημένοι από τον μεταφορέα δεν μπορούν και δεν θέλουν να πιστέψουν ότι το όνειρο τους σταματά σε έναν λασπότοπο στην Ειδομένη, στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας.
Η ιεραρχία σήμερα
Στην κορυφή του κυκλώματος της διακίνησης ανθρώπων προς την Ελλάδα, σήμερα και μετά τις αλλαγές που επήλθαν στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, αλλά και τα υπέρογκα κέρδη που κάποιοι εξασφάλισαν και που υπολογίζονται σε οκτώ δισεκατομμύρια ευρώ, είναι οι κορυφαίοι της τουρκικής μαφίας.
«Αν η τουρκική κυβέρνηση δεν ήθελε να κάνουμε τη δουλειά που κάνουμε εμείς δεν θα μπορούσαμε να περάσουμε στην Ελλάδα ούτε μύγα», είχε πει ένας από αυτούς τον περασμένο Δεκέμβριο, σε ένα άλλο ταξίδι στην τουρκική μεγαλούπολη της Σμύρνης. Οι περισσότεροι από αυτούς τους επικεφαλής, κάνουν αυτή τη δουλειά πάνω από 20 χρόνια.
Στην άλλη άκρη του δικτύου είναι οι τοπικοί παράγοντες. Αυτοί που διαθέτουν χώρους- ασφαλή περάσματα απ’ όπου και ξεκινούν οι βάρκες. Είναι υπεύθυνοι να διατηρούν το πέρασμα καθαρό και ασφαλές και να εξασφαλίζουν είτε την εκπαίδευση κάποιου από τους μεταφερόμενους στον χειρισμό της βάρκας, είτε την εξασφάλιση κάποιου που έναντι καλού μεροκάματου θα μεταφέρει τη βάρκα στο νησί και θα επιστρέψει στη συνέχεια στη βάση.
Στο ενδιάμεσο των κορυφαίων και των τοπικών παραγόντων οι «ντίλερς» που μαζεύουν πελατεία και οι «μπάνκερς» οι οποίοι εισπράττουν τα κόμιστρα. Αυτοί και πληρώνουν όσους έχουν λαμβάνειν. Περίπου το 15-20% πληρώνεται σε όλους τους άλλους συμμετέχοντες στη μεταφορά, ενώ το υπόλοιπο ποσό το παραλαμβάνει ο κορυφαίος του κυκλώματος. Αυτός πληρώνει και τους «μπανκερς». Περίπου 10 με 30 ευρώ για κάθε είσπραξη.
Και οι τιμές
Χαμηλές πλέον είναι οι τιμές για όσους περνάνε στα ελληνικά νησιά. Χαμηλές σε σχέση με αυτές που επικρατούσαν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2015. Το πέρασμα με πλαστική βάρκα κοστίζει 300 με 350 ευρώ ο ενήλικας και 150 με 200 ευρώ το παιδί.
Για τους ελάχιστους έχοντες βέβαια υπάρχουν και οι VIP μεταφορές. Μεταφορά από ξηράς με πλαστά έγραφα κοστίζει περί τα 1.800 ευρώ. Αντίστοιχη μεταφορά με αεροπλάνο φτάνει και τα 10.000 ευρώ.
Στα μισά, 5.000 ευρώ πέφτει η τιμή για μεταφορά με εμπορικό πλοίο. Η ίδια τιμή ισχύει και για μεταφορά στα νησιά με ταχύπλοο ή ιστιοφόρο. Τέλος VIP μεταφορά με jet ski είναι στα 8.000 ευρώ με οδηγό και στα 15.000 ευρώ χωρίς οδηγό- μιας και στο jet ski θα κατασχεθεί.