Στις 27 Ιανουαρίου 1945, η 60ή Στρατιά του Κόκκινου Στρατού της Σοβιετικής Ένωσης, απελευθερώνει τους αποστεωμένους κρατούμενους του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης και εξόντωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου, αποκαλύπτοντας το μέγεθος της θηριωδίας του φασισμού.
Αυτή τη συμβολική μέρα επέλεξε ο ΟΗΕ ως «Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος”, κατά την οποία, σύμφωνα με το σκεπτικό, πρέπει να επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως είχε υπογραμμίσει ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι Μουν, το 2007, όταν η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε την απόφαση A/RES/60/7, με την οποία καταδικάζει «χωρίς κανένα ενδοιασμό» όλες τις εκδηλώσεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, παρακίνησης, κακοποίησης ή βίας κατά προσώπων ή κοινοτήτων, βασισμένων σε εθνική καταγωγή ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, απ’ όπου κι αν προέρχονται.
Με την ίδια απόφαση, η 27η Ιανουαρίου ανακηρύχθηκε Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Παράλληλα, καλούνται τα κράτη – μέλη του ΟΗΕ «να επεξεργαστούν προγράμματα εκπαίδευσης που θα μεταδώσουν στις μελλοντικές γενεές τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος και να βοηθήσουν να προλαμβάνονται πράξεις γενοκτονίας».
Στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, της μεγαλύτερης γενοκτονίας στην παγκόσμια ιστορία, υπολογίζεται ότι μόνο στα στρατόπεδα εξολόθρευσης θανατώθηκαν, με τουφεκισμό, καταναγκαστική εργασία, απαγχονισμό και δηλητηριώδη αέρια περίπου τρία εκατομμύρια Εβραίων. Το σύνολο των Εβραίων που θανατώθηκαν από την άνοδο του Ναζιστικού Κόμματος στην εξουσία μέχρι την κατάρρευσή του ανέρχεται σε έξι περίπου εκατομμύρια.
Οι πρακτικές εξόντωσης των Ναζί δεν εξαντλήθηκαν στους Εβραίους.
Το στρατόπεδο του Κέλμνο λειτουργούσε ως κέντρο εξολόθρευσης των Ρομά. Σε όλα τα στρατόπεδα εξόντωσης άρχισε, επίσης, και συστηματική εξολόθρευση των ομοφυλοφίλων ανδρών και γυναικών, των πολιτικών κρατουμένων, κυρίως κομουνιστών, αιχμαλώτων πολέμου, κατά κύριο λόγο από τη Ρωσία, Μαρτύρων του Ιεχωβά και άλλων.
Αμέσως μετά το Ολοκαύτωμα εμφανίζεται η δικονομική έννοια του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας. Μερικοί από τους πιο υψηλόβαθμους Ναζί δικάστηκαν στις Δίκες της Νυρεμβέργης, όπου προήδρευαν δικαστές των Συμμάχων και ήταν το πρώτο διεθνές δικαστήριο του είδους του.
Σε ανακοίνωσή του, το υπουργείου Εξωτερικών σημειώνει:
“Με ιδιαίτερο σεβασμό η Ελληνική Πολιτεία τιμά σήμερα, όπως κάθε χρόνο στην επέτειο της απελευθέρωσης του στρατοπέδου του Άουσβιτς, τη μνήμη των εκατομμυρίων αθώων θυμάτων του ναζιστικού Ολοκαυτώματος.
Αισθανόμαστε ιδιαίτερο αποτροπιασμό στην ανάμνηση της μαζικής εξόντωσης του εβραϊκού πληθυσμού από το χιτλερικό καθεστώς, που έπληξε με ιδιαίτερα οδυνηρό τρόπο και την κοινότητα των Ελλήνων Εβραίων.
Η Ελληνική Πολιτεία καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου η μνήμη αυτού του γεγονότος να παραμένει ζωντανή και να παραδειγματίζει τις νεότερες γενιές. Παράλληλα, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση ιστορικών αδικιών σε βάρος της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας και για τη θεσμική κατοχύρωση του σεβασμού της μνήμης του Ολοκαυτώματος.
Η Ελλάδα στηρίζει, συμμετέχοντας ενεργά, όλες τις διεθνείς πρωτοβουλίες για το σεβασμό της μνήμης του Ολοκαυτώματος και για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού και κάθε άλλου φαινομένου μισαλλοδοξίας, προκειμένου η ανθρωπότητα να μην ζήσει τέτοιες θηριωδίες ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ”.