Εκατοντάδες άνθρωποι βγήκαν την Παρασκευή στους δρόμους της Τεχεράνης φωνάζοντας συνθήματα εναντίον της βασιλικής δυναστείας της Σαουδικής Αραβίας μετά τον θάνατο 131 Ιρανών στο χειρότερο δυστύχημα που έχει σημειωθεί την τελευταία 25ετία κατά τη διάρκεια του ετήσιου προσκυνήματος στη Μέκκα. Την ίδια ώρα, ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν υπερασπίζεται το Ριάντ.
Στο ποδοπάτημα στη Μίνα, κοντά στην ιερή πόλη των μουσουλμάνων, έχασαν τη ζωή τους 717 άνθρωποι και τουλάχιστον 863 τραυματίστηκαν, υπενθυμίζουν το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το Reuters και το Γαλλικό Πρακτορείο. «Θάνατος στη σαουδαραβική δυναστεία» φώναζαν οι διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της ιρανικής πρωτεύουσας μετά την προσευχή της Παρασκευής.
Ο στόχος τους ήταν να καταγγείλουν «το ανίκανο και εμπαθές καθεστώς» του Ριάντ, σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε το Συμβούλιο Συντονισμού Ισλαμικής Προπαγάνδας, που οργανώνει τις επίσημες διαδηλώσεις στη χώρα.
«Η Σαουδική Αραβία είναι ανίκανη να οργανώσει το προσκύνημα» δήλωσε ο αγιατολάχ Μοχαμάντ Εμαμί Κασανί, ο ιμάμης που τέλεσε την προσευχή της Παρασκευής. «Η διαχείριση του Χατζ θα πρέπει να δοθεί στις ισλαμικές χώρες» προσέθεσε.
Ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, εκτίμησε ότι «οι κακοί χειρισμοί» εκ μέρους των σαουδαραβικών αρχών ευθύνονται για το ποδοπάτημα και ζήτησε από το Ριάντ «να αναλάβει την τεράστια ευθύνη για αυτήν την καταστροφή». Ο υφυπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν χαρακτήρισε «ασυγχώρητη την αμέλεια του Ριάντ» και ανακοίνωσε ότι συγκροτείται μια επιτροπή για να εξετάσει το θέμα.
Οι Ιρανοί προσκυνητές που γλίτωσαν από το ποδοπάτημα περιέγραψαν την αντίδραση των σαουδαραβικών αρχών ως «πολύ αργή και πολύ λίγη», μετέδωσε η δημόσια τηλεόραση Press TV. Ορισμένοι είπαν ότι οι διασώστες έφτασαν στην περιοχή με δύο ώρες καθυστέρηση και άρχισαν αμέσως να μαζεύουν τα πτώματα, αντί να φροντίσουν πρώτα για τους τραυματίες. Ωστόσο ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας ταγματάρχης Μανσούρ Τούρκι υποστηρίζει ότι οι δυνάμεις ασφαλείας ανταποκρίθηκαν αμέσως.
Το Ιράν, η μεγαλύτερη σιιτική χώρα της περιοχής, διατηρεί εχθρικές σχέσεις με τη σουνιτική Σαουδική Αραβία.
Από σήμερα, Παρασκευή, στο Ιράν έχει κηρυχθεί τριήμερο πένθος για τα θύματα.
Υπερασπίζεται το Ριάντ ο Ερντογάν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν τάχθηκε στο πλευρό της Σαουδικής Αραβίας, οι αρχές της οποίας δέχονται σφοδρές επικρίσεις για την αποτυχημένη διοργάνωση του προσκυνήματος στη Μέκκα.
«Αναμφίβολα θα ληφθούν μέτρα με στόχο να αποφευχθεί το ενδεχόμενο επανάληψης αυτής της τραγωδίας. Δε συμμερίζομαι τις εχθρικές προς τη Σαουδική Αραβία δηλώσεις» είπε μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Ο ίδιος εξέφρασε την εκτίμηση ότι «εσφαλμένα ορισμένοι μέμφονται τη Σαουδική Αραβία που έκανε ό,τι ήταν δυνατό» προκειμένου το ιερό προσκύνημα να διεξαχθεί ομαλά. «Πρέπει να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο, ενδεχομένως γίνονται σφάλματα σε κάθε χώρα κατά τη διάρκεια τέτοιου είδους διοργανώσεων» δήλωσε.
Λίγο νωρίτερα, πάντως, ηγετικός στέλεχος του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης της Τουρκίας (AKP) υποστήριξε ότι η χώρα του θα οργάνωνε ένα καλύτερο προσκύνημα από τη Σαουδική Αραβία.
«Θα μπορούσαμε να μιλάμε για ‘κισμέτ’ για αυτό που έγινε; […] Υπάρχει αμέλεια όσον αφορά την ασφάλεια, οι θάνατοι αυτοί είναι αποτέλεσμα αυτής της αμέλειας» είπε ο Μεχμέτ Αλί Σαχίν, ο αντιπρόεδρος του AKP, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Doğan.
«Εάν η Τουρκία αναλάμβανε να οργανώσει το Χατζ, θα το έκανε χωρίς κανείς να υποστεί το παραμικρό, με τη βοήθεια του Θεού» είπε ο πρώην υπουργός και πρώην πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης.