Ένα νέο σύστημα ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ προαναγγέλει η Κομισιόν, το οποίο όμως προκαλεί αρκετό σκεπτικισμό.
Σύμφωνα με την DW, βασική προτεραιότητα του συστήματος θα είναι η ψηφιακή καταγραφή προσωπικών δεδομένων όλων όσων εισέρχονται στην Ευρώπη από τρίτες χώρες.«Έξυπνα σύνορα» αποκαλείται το εγχείρημα στην κοινοτική ορολογία.
Προβλέπει μία τεράστια τράπεζα δεδομένων, στην οποία θα αποθηκεύονται τα στοιχεία εισόδου και εξόδου, αλλά και τα δακτυλικά αποτυπώματα όλων όσων έρχονται με βίζα στην Ευρώπη.
Η καταγραφή θα γίνεται για λόγους ασφαλείας, αλλά και για να εντοπιστούν οι αποκαλούμενοι overstayers, δηλαδή όσοι παραμένουν κρυπτόμενοι στην ΕΕ, παρότι η βίζα τους έχει λήξει.
Ωστόσο, οι επικριτές του σχεδίου κάνουν λόγο για «ψηφιακή Ευρώπη-φρούριο», αλλά και για έναν «ηλεκτρονικό Μεγάλο Αδελφό» που συγκεντρώνει προσωπικά δεδομένα χωρίς να υπάρχει καν υποψία συγκεκριμένου αδικήματος. Άλλοι, όπως η Γερμανίδα ευρωβουλευτής Μόνικα Χόλμαιερ, υποστηρίζουν ότι «όσοι συνδέουν τα ‘έξυπνα σύνοραʼ με την ‘Ευρώπη-φρούριοʼ λένε απλώς ανοησίες”.
Εκτός από το Άμστερνταμ, οι δοκιμές συνεχίζονται σε αεροδρόμια της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι θετικά, υποστηρίζει η Μόνικα Χόλμαιερ. «Οι πρώτες εκτιμήσεις είναι ενθαρρυντικές» λέει η γερμανίδα ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
Το σχέδιο είχε προταθεί και το 2013, αλλά δεν προχώρησε λόγω αντιδράσεων. Φέτος ο αρμόδιος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος το επαναφέρει, με κάποιες τροποποιήσεις, καθώς το 2014 οι είσοδοι αλλοδαπών από τρίτες χώρες στη «ζώνη Σένγκεν» έφθασαν τα 200 εκ. και την επόμενη δεκαετία αναμένεται να αυξηθούν κατά 50% την επόμενη δεκαετία. Η Κομισιόν θέλει πιο αυστηρούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα. Για να κατευνάσει τις αντιδράσεις υπόσχεται μία «μελέτη επιπτώσεων», την οποία θα παρουσιάσει στις αρχές του 2016.
Η ομάδα των Πρασίνων ήταν αντίθετη στα «έξυπνα σύνορα» πριν από δύο χρόνια και παραμένει αντίθετη και σήμερα, όπως αναφέρει η γερμανίδα ευρωβουλευτής Σκα Κέλερ στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ένα άλλο στοιχείο κριτικής είναι το κόστος, που αναμένεται να πλησιάσει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Αλλά σε αυτό το ποσό συμπεριλαμβάνονται μόνο οι ενέργειες του κεντρικού σχεδιασμού στις Βρυξέλλες και όχι η αντίστοιχη επένδυση των κρατών-μελών, υποστηρίζει η Σκα Κέλερ. «Τα κόστη θα είναι πολύ υψηλότερα. Τα χρήματα που θα δαπανήσουν τα κράτη μέλη για εξοπλισμό, σκάνερ, σαρωτές και όλα τα συναφή δεν περιλαμβάνονται καν στη σχετική μελέτη. Και πώς θα πούμε σε χώρες όπως η Ελλάδα ότι πρέπει να κόψουν τις συντάξεις και να απολύσουν κόσμο, αλλά την ίδια στιγμή να βρουν και χρήματα για να αγοράσουν αυτόν τον πανάκριβο εξοπλισμό;» διερωτάται.