Οι νέοι συνταξιούχοι, ιδιαίτερα των αμέσων επόμενων γενεών, αλλά και τα επικουρικά ταμεία είναι οι δύο βασικοί «πυλώνες» που θα σηκώσουν το «βάρος» της μεταρρύθμισης στο ασφαλιστικό, όπως τουλάχιστον προκύπτει από όσα είδαν το φως της δημοσιότητας όσον αφορά στην κυβερνητική πρόταση προς τους δανειστές για το ασφαλιστικό. Με μια σειρά από παρεμβάσεις, οι οποίες παραμένει άγνωστο αν θα γίνουν ή όχι αποδεκτές από την τρόικα, η κυβέρνηση επιχειρεί να διατηρήσει αμείωτες τις κύριες συντάξεις που δίνονται σήμερα μεταφέροντας το βάρος σε όσους βγουν στη σύνταξη από δω και πέρα.
Όσοι βγουν τα επόμενα χρόνια στη σύνταξη θα διαπιστώσουν ότι θα έχουν τεράστιες απώλειες στα ποσά που θα πάρουν καθώς τα ποσοστά αναπλήρωσης ανατρέπει τα πάντα. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία οι βασικοί άξονες της μεταρρύθμισης είναι:
- Ολοι σε ένα ταμείο. Αυτό σημαίνει ότι καταργούνται ΟΓΑ, ΝΑΤ, ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ
- Μείωση κατά 15% στις συντάξεις άνω των 750 ευρώ για τους νέους συνταξιούχους
- Στο 60% το ποσοστό αναπλήρωσης για 40 χρόνια ασφάλισης
- Μείωση 30% στις συντάξεις για όσους παίρνουν πάνω από 2.000 ευρώ
- Οι συντάξεις θα υπολογίζονται με βάση τις εισφορές ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου
Η Εθνική Σύνταξη προσαρμόζεται στα 384 ευρώ. Ανάλογα με το άθροισμα των συντάξεων αλλά και το οικογενειακό εισόδημα των δικαιούχων καθορίζεται και το ΕΚΑΣ –από 57 έως 230 ευρώ.
Ενδεικτικά, ένας συνταξιούχος με μισθό 1.000 ευρώ θα παίρνει 764 ευρώ σύνταξη, ενώ ένας συνταξιούχος με μισθό 2.000 ευρώ θα παίρνει 1.151 ευρώ σύνταξη. Σύμφωνα με πληροφορίες, μειώνονται κατά 10% τα εφάπαξ, ενώ επέρχεται μείωση και στις καταβαλλόμενες συντάξεις μετά τη λήξη των μνημονίων.
Το νομοσχέδιο προβλέπει και τη σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Κοινωνικής Ασφάλειας, το οποίο, όπως αναφέρεται, θα λειτουργεί ως συμβουλευτικό όργανο των υπουργείων Υγείας, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τη «χάραξη των πολιτικών της Πολιτείας, στο πλαίσιο του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας».
Θεμελιώδεις αρχές του Ενιαίου Συστήματος Ασφάλειας
1. Οι κοινωνικές παροχές της Πολιτείας χορηγούνται στο πλαίσιο Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας, με σκοπό την εξασφάλιση κοινωνικής ασφάλειας και αξιοπρεπούς διαβίωσης, με όρους ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης, αναδιανομής και αλληλεγγύης των γενεών. Το Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας περιλαμβάνει το Εθνικό Σύστημα Υγείας για τις παροχές υγείας, το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τις προνοιακές παροχές και το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης για τις ασφαλιστικές, όπως ρυθμίζεται από το νόμο αυτό.
2. Η κοινωνική ασφάλιση, η υγεία και η κοινωνική πρόνοια αποτελούν δικαίωμα όλων των πολιτών και όσων διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα. Το κράτος έχει υποχρέωση για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας και για την παροχή των σχετικών παροχών σε όλους όσοι πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις.
3. Το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης λειτουργεί με ενιαίους κανόνες για όλους τους εργαζομένους στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Τα θέματα του νόμου αυτού που αναφέρονται στους τακτικούς υπαλλήλους και λειτουργούς του Δημοσίου, τους στρατιωτικούς και τους τακτικούς υπαλλήλους των Ν.Π.Δ.Δ., οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α` και β` βαθμίδας θα ρυθμιστούν μεόμοιο τρόπο με ειδικό συνταξιοδοτικό νόμο. Για τους υπαλλήλους της Βουλής τα θέματα του νόμου θα ρυθμιστούν από τον Κανονισμό της Βουλής.
Νέοι συντελεστές αναπλήρωσης
Όσοι βγουν τα επόμενα χρόνια στη σύνταξη θα διαπιστώσουν ότι θα έχουν τεράστιες απώλειες στα ποσά που θα πάρουν καθώς τα ποσοστά αναπλήρωσης ανατρέπει τα πάντα. Συγκεκριμένα, οι κλιμακωτοί συντελεστές αναπλήρωσης με βάση τις περιόδους ασφάλισης έχουν εξής:
-Από 0 έως 15 χρόνια συντελεστής 0,80% για κάθε έτος.
-Από 15 έως 18 χρόνια συντελεστής 0,92% για κάθε έτος.
-Από 18 έως 21 χρόνια συντελεστής 1,04% για κάθε έτος.
-Από 21 έως 24 χρόνια συντελεστής 1,16% για κάθε έτος.
-Από 24 έως 27 χρόνια συντελεστής 1,29% για κάθε έτος.
-Από 27 έως 30 χρόνια συντελεστής 1,42% για κάθε έτος.
-Από 30 έως 33 χρόνια συντελεστής 1,55% για κάθε έτος.
-Από 33 έως 36 χρόνια συντελεστής 1,69% για κάθε έτος.
-Από 36 έως 39 χρόνια συντελεστής 1,84% για κάθε έτος.
-Από 39 έως 42 χρόνια και περισσότερα συντελεστής 2% για κάθε έτος.
Τι προβλέπεται για τις κύριες συντάξεις
Από την αρχή του 2016, η σύνταξη λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου του φορέα κύριας ασφάλισης υπολογίζεται ως το άθροισμα δύο τμημάτων –της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης. Το νομοσχέδιο τονίζει ότι η εθνική σύνταξη αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και δεν χρηματοδοτείται από ασφαλιστικές εισροές αλλά από τον κρατικό υπολογισμό.
Όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο, το ποσοστό αναπλήρωσης για κάθε έτος ασφάλισης θα υπολογίζεται με βάση το μέσο όρο αποδοχών του εργαζομένου, καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου. Ο μέσος όρος υπολογίζεται ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών δια του συνολικού χρόνου ασφάλισής του.
Δεν περιλαμβάνει μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις το νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό.
Το κείμενο αποτελείται από 170 -180 σελίδες και 64 άρθρα αλλά δεν διαθέτει ποσοτικοποιήσεις. Η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος μετατρέπεται σε ρήτρα βιωσιμότητας ενώ δεν υπάρχουν μειώσεις στις κύριες συντάξεις κάτι που όμως δεν θα ισχύει για τους νέους συνταξιούχους.
Αναφορικά με τις επικουρικές δεν προβλέπονται μειώσεις ούτε σε αυτές, ωστόσο θα υπάρξει αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κοντά στο 1,5% και τα ελλείμματα θα καλυφθούν με 2 δισ. ευρώ από τα αποθεματικά του ΕΤΕΑ.
Εθνική σύνταξη
Η Εθνική Σύνταξη καταβάλλεται σε όλους, όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη, μεταξύ του 15ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους ή του έτους της ηλικίας τους στο οποίο, κατά τις οικείες διατάξεις, θεμελιώνουν δικαίωμα πλήρους σύνταξης. Η μόνιμη διαμονή αποδεικνύεται με τη διαδικασία που προβλέπεται για τη χορήγηση άδειας διαμονής στους πολίτες τρίτων xωρών. Το ποσό της μειώνεται για τους συνταξιούχους λόγω γήρατος κατά 1/40 για κάθε χρόνο που υπολείπεται των σαράντα (40) ετών διαμονής στην Ελλάδα, μεταξύ του 15ου και του 67ου έτους της ηλικίας.
Το ποσό της εθνικής σύνταξης μειώνεται αναλογικά στις περιπτώσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος ή λόγω αναπηρίας. Η μείωση της εθνικής σύνταξης προκειμένου για τους ασφαλισμένους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη γήρατος, ανέρχεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης.
Τι ισχύει για τους συνταξιούχους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω αναπηρίας
Για τους συνταξιούχους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω αναπηρίας με ποσοστό 67% έως και 79,99% χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης, και με ποσοστό από 50% έως και 66,99% χορηγείται το 50% αυτής. Οι προσαρμογές αυτές δεν έχουν εφαρμογή σε όσους συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις του ν. 612/1977 (ΦΕΚ 164 Α`), καθώς και για τα πρόσωπα του τετάρτου εδαφίου της περίπτωσης α` της παραγράφου 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (ΦΕΚ 210 Α`).
Χορήγηση σύνταξης λόγω θανάτου
Στις περιπτώσεις χορήγησης σύνταξης λόγω θανάτου, το ποσό της εθνικής σύνταξης προσδιορίζεται για τον επιζώντα σύζυγο και κάθε συνδικαιούχο με βάση το δικαιούμενο ποσοστό σύνταξης λόγω θανάτου σύμφωνα διατάξεις του ασφαλιστικού φορέα προέλευσης, άλλως του κληρονομικού δικαίου. Προκειμένου για τέκνα, η καταβολή του εν λόγω ποσοστού της εθνικής σύνταξης λήγει με τη συμπλήρωση των ορίων ηλικίας που ορίζονται από το άρθρο 13. Το καταβαλλόμενο σε αυτά ποσοστό, μετά τη διακοπή χορήγησης του, προστίθεται στο ποσοστό που χορηγείται στο δικαιούχο επιζώντα σύζυγο και έως το ποσοστό της δικαιούμενης σύνταξης. Σε περίπτωση επιμερισμού της εξ ιδίου δικαιώματος σύνταξης μεταξύ δικαιούχου και τέκνων, το ποσό της εθνικής σύνταξης κατανέμεται κατά τα ποσοστά του επιμερισμού.
Προτεινόμενες αλλαγές της ελληνικής πρότασης
Στην ελληνική πρόταση, το ποσοστό αναπλήρωσης θα κινηθεί περίπου στο 60-65% για 40 χρόνια ασφάλισης και για να μην μειωθούν οι παλιές συντάξεις θα υπάρξει προσωπικό ποσοστό αναπλήρωσης που θα καλύψει τη διαφορά.
* Το ποσοστό αναπλήρωσης θα είναι υψηλότερο για τις χαμηλές συντάξεις απ’ οτι για τις υψηλές, δηλαδή αν κάποιος έχει μισθό 800 ευρώ θα έχει υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης απο κάποιον που εχει μισθό 2.500 ευρω. Με το νέο σχεδιο θα επιβάλλεται πλαφόν για όσους εισπράττουν σύνταξη πάνω απο 2.500 ευρώ.
* Θα χορηγείται εθνική σύνταξη 384 ευρω στα 67 έτη, για όσους έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια εργασίας.
* Προτείνεται αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών 1% για τους εργοδότες και 0,5% για τους εργαζόμενους, αλλά και επιβολή φόρου στις τραπεζικές συναλλαγές που μπορεί να φθάσει και το 0,1%.
* Όσον αφορά στις επικουρικές συντάξεις, θα γίνει προσπάθεια να μην υπάρξουν μειώσεις αλλά εάν οι πιέσεις των δανειστών είναι ισχυρές, τότε θα προστατευτούν μόνο όσες είναι κάτω από 170 ευρώ.
Πρόσθετες πηγές εσόδων
Οι πρόσθετες πηγές εσόδων που δεν περιλαμβάνονται στην πρόταση αλλά θα παρουσιαστούν κατά τη διαπραγμάτευση αφορούν, σύμφωνα τουλάχιστον με πληροφορίες από πηγές προσκείμενες στον υπουργό και στην κυβέρνηση:
α) Εσοδα από το οικονομικό έγκλημα (ΦΠΑ, λαθρεμπόριο καυσίμων, τσιγάρων και αλκοολούχων ποτών).
β) Τα πρόστιμα από τις κλήσεις της Τροχαίας (έχουν προχωρήσει οι συζητήσεις των συναρμόδιων υπουργείων).
γ) Την επιβολή ειδικού τέλους στις χρηματιστηριακές συναλλαγές ή στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά μέσω τραπεζών.
δ) Τα έσοδα από τυχερά παιχνίδια, από τις συμβάσεις με το Δημόσιο και από τις αποκρατικοποιήσεις. Δηλαδή ένα μέρος των εσόδων θα διοχετεύεται στο ασφαλιστικό σύστημα ενώ παράλληλα θα αξιοποιηθεί η κινητή και η ακίνητη περιουσία των Ταμείων, με στόχο τη μακροπρόθεσμη ανακεφαλαιοποίηση των αποθεματικών τους. Σήμερα το ύψος τις κινητής περιουσίας εκτιμάται σε 17,5 δισ. ευρώ.
Την ίδια ώρα έχουν κλειδώσει οι περικοπές σε μερίσματα, εφάπαξ και επικουρικές συντάξεις άνω των 170 ευρώ (εξοικονόμηση 400 εκατ. ευρώ).
– Αυτές τις μέρες ολοκληρώνεται η αναλογιστική μελέτη για τη βιωσιμότητα του ΕΤΕΑ, με βάση την οποία θα αποφασιστεί πόσο βαθιά θα μπει το μαχαίρι. Στο τραπέζι υπάρχουν οκτώ σενάρια κλιμακωτών περικοπών των επικουρικών συντάξεων με στόχο όχι μόνο τη βιωσιμότητα, αλλά και την εξάλειψη των στρεβλώσεων καθώς για τα ίδια χρόνια δουλειάς, ο κλάδος του ΤΕΑΔΥ δίνει 54 ευρώ και του ΕΤΕΑΜ 200 ευρώ.
Η μεσοσταθμική μείωση θα είναι της τάξης του 6% με την προϋπόθεση της αξιοποίησης της περιουσίας του Ταμείου. Η μείωση στις υψηλότερες συντάξεις μπορεί να φτάσει στο 15%-20%. Πάντως, σύμφωνα με στελέχη της ασφάλισης, αν απορριφθεί οριστικά η πρόταση για αύξηση των εισφορών, οι περικοπές θα ξεκινήσουν από τις συντάξεις των 128 ευρώ.
– Τα ποσά των εφάπαξ του Δημοσίου και των Νομικών Προσώπων για αιτήσεις συνταξιοδότησης από 1/9/2013 αναμένεται να μειωθούν κατά 10% προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του Ταμείου. Επίσης κατά 25% -30% αναμένεται να μειωθούν τα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, καθώς τα έσοδά του έχουν συρρικνωθεί κατά 40% εξαιτίας της κατάργησης του κοινωνικού πόρου.
Επιφυλάξεις
Δείτε εδώ τις 170 σελίδες του ασφαλιστικού νομοσχεδίου
Πηγές: skai.gr, in .gr, imerisia.gr, ethnos.gr, naftemporiki.gr