Πάνω από 16.339 αναφορές δέχτηκε την προηγούμενη χρονιά ο Συνήγορος του Πολίτη, καθώς η οικονομική κρίση που ξεκίνησε πριν πέντε χρόνια, επηρεάζει όλο και περισσότερους πολίτες.
Η Συνήγορος του Πολίτη, Καλλιόπη Σπανού, παρουσιάζοντας σήμερα την Ετήσια Έκθεση της Αρχής για το 2014, τόνισε ότι «η οικονομική ύφεση και η παρατεταμένη λιτότητα καταλήγουν να θίγουν τον πυρήνα της σχέσης κράτους- πολιτών.
Τη στιγμή που οι πολίτες έχουν περισσότερο από ποτέ ανάγκη τις δημόσιες υπηρεσίες, το κοινωνικό κράτος συρρικνώνεται ενώ κρατικές λειτουργίες εξασθενούν λόγω της υποβάθμισης της διοίκησης.
Είναι προφανές ότι, παρά τις θεσμικές μεταβολές και πρωτοβουλίες, καθυστερεί η συνολική μεταρρύθμιση η οποία θα φέρει τη διοίκηση στο ύψος των σύγχρονων προσδοκιών και θα την οδηγήσει στην απόδοση που απαιτούν οι καιροί και οι πολίτες».
Η κ. Πολίτη επισήμανε ότι «πρέπει η σχέση του πολίτη με το κράτος να τεθεί στο επίκεντρο κάθε θεσμικής πρωτοβουλίας. Είναι μια απαίτηση χρηστής διακυβέρνησης και δημοκρατίας». Πρόσθεσε δε ότι «στην προτεραιότητα αναβάθμισης της διοικητικής λειτουργίας φαίνεται να συμπίπτουν οι πάντες. Το ζήτημα που αναδεικνύεται είναι οι συνθήκες υπό τις οποίες επιχειρούνται οι διοικητικές μεταρρυθμίσεις».
Η Αρχή έλαβε το 2014, 16.339 αναφορές, τις περισσότερες σε σύγκριση με όλα τα προηγούμενα χρόνια λειτουργίας της, ενώ συνολικά από το 2011, ο αριθμός των αναφορών έχει αυξηθεί κατά 50%. Επιπλέον, τα ποσοστά επιτυχούς διαμεσολάβησης για την επίλυση των διαφορών ξεπερνούν το 80%. Τα παραπάνω στοιχεία προφανώς επιβεβαιώνουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στον θεσμό και υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα της παρέμβασής του. Όπως όμως χαρακτηριστικά σχολιάζει η Συνήγορος, «δεν μπορεί κανείς να επιχαίρει όταν αντικατοπτρίζεται μια τόσο προβληματική κατάσταση, η οποία μάλιστα φαίνεται να επιτείνεται».
Στατιστικά στοιχεία και συμπεράσματα
Οι 16.339 αναφορές πολιτών που κατατέθηκαν το 2014, ξεπέρασαν σημαντικά τον ήδη πολύ υψηλό αριθμό του 2013 (14.738 αναφορές), φτάνοντας σε νέο ρεκόρ σε σχέση με τα προηγούμενα έτη λειτουργίας του θεσμού, όπως αναφέρεται στην έκθεση.
Η αύξηση αυτή- 11% συγκριτικά με την περσινή χρονιά και περισσότερο από 50% σε σχέση με το 2011- υπογραμμίζει για μία ακόμη φορά την εμπιστοσύνη των πολιτών στον Συνήγορο. Δηλώνει επιπλέον την ένταση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, κυρίως στη σχέση τους με τον κρατικό μηχανισμό.
Με βάση τις αναφορές των πολιτών, οι προβληματικοί τομείς που όχι μόνο φαίνεται να παγιώνονται αλλά συνεχίζουν να επιδεινώνονται είναι τα ασφαλιστικά θέματα και η φορολογία. Τα παράπονα για τα δύο συγκεκριμένα πεδία σχεδόν διπλασιάστηκαν από το 2011.
Αναλυτικά, οι φορείς στους οποίους επικεντρώνονται οι αναφορές των πολιτών είναι οι εξής:
– Μεγάλο ποσοστό (35%) των προβλημάτων κακοδιοίκησης εξακολουθεί να εντοπίζεται- και μάλιστα με αυξανόμενο ρυθμό- στα ασφαλιστικά ταμεία και σε νομικά πρόσωπα που εποπτεύει το υπουργείο Εργασίας.
– Ακολουθεί το υπουργείο Οικονομικών με 19,4%, παρουσιάζοντας αυξητική τάση σε σχέση με το 2013.
– Το 14,64% των προβλημάτων αφορούσε την αυτοδιοίκηση, δηλαδή τους δήμους και τις περιφέρειες.
– Άλλοι φορείς με προβλήματα κακοδιοίκησης είναι το υπουργείο Εσωτερικών με 5,15%, το υπουργείο Δημόσιας Τάξης με 3,44%, το υπουργείο Παιδείας με 3,35% και λοιπές υπηρεσίες με περίπου 7%.
Επιπλέον, η ανεξάρτητη Αρχή συνέταξε τρεις ειδικές εκθέσεις για θέματα μείζονος σημασίας όπως οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης, τα προβλήματα κατά την άσκηση των οικονομικής φύσεως αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ (δημοτικές πρόσοδοι) και τη φορολόγηση κατοίκων εξωτερικού.
Τέλος, στην ετήσια έκθεση ενσωματώνονται ακόμη, ως ιδιαίτερες ενότητες, τέσσερις ειδικές εκθέσεις του έτους 2014, για τις αντίστοιχες αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί με νόμο στο Συνήγορο του Πολίτη, στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης και εφαρμογής ευρωπαϊκών και διεθνών δεσμεύσεων.
Πρόκειται για:
– την καταπολέμηση των διακρίσεων (νόμος 3304/2005),
– την ισότητα φύλων στις εργασιακές σχέσεις (νόμος 3896/2010),
– τις επιστροφές αλλοδαπών (νόμος 3907/2011) και
– την πρόληψη των βασανιστηρίων (νόμος 4228/2014).