Πριν από έξι μήνες η Shira μετακόμισε στο Κολωνάκι από το Τελ Αβίβ, επιθυμώντας να ξεφύγει από την αναταραχή που υπάρχει στο Ισραήλ. Και δεν είναι η μόνη.
Πολλοί Ισραηλινοί βλέπουν στην Ελλάδα ως τόπο μιας καινούργιας ζωής, μακριά από την κρίση του κόστους ζωής στην πατρίδα τους και την πολιτική αναταραχή. «Πιστεύετε ότι θα μπορούσαμε να ζήσουμε έτσι στο Ισραήλ σήμερα;», διερωτάται η 28χρονη σχεδιάστρια, μιλώντας στον Σιν Μάθιους, τον ανταποκριτή του Middle East Eye στην Αθήνα. «Οι γυναίκες δεν τολμούν να ντυθούν έτσι εκεί. Το Ισραήλ γίνεται εξτρεμιστικό, αλλά εδώ στην Ελλάδα είμαστε ελεύθερες».
Σύμφωνα με τον Μάθιους, η Αθήνα αναδεικνύεται μαγνήτης για τους Ισραηλινούς, με τα εβραϊκά να ηχούν σε μπουτίκ γύρω από την Ακρόπολη, σε καφέ της Γλυφάδας και τα νυχτερινά μαγαζιά. Όπως γράφει, μπορεί να μην είναι σαφές πόσοι Ισραηλινοί μετακομίζουν στην Αθήνα, ωστόσο, υπάρχει ένα σημαντικό κύμα.
«Είναι ένας τεράστιος αριθμός», δήλωσε στο MEE ο Δημήτρης Μελαχροινός, διευθύνων σύμβουλος της Spitogatos, της κορυφαίας διαδικτυακής πλατφόρμας ακινήτων στην Ελλάδα.
Σκανάρουν την Αθήνα: Εκτοξεύτηκαν οι αναζητήσεις από το Ισραήλ
Τους τελευταίους 12 μήνες, οι αναζητήσεις από το Ισραήλ για σπίτια στο Spitogatos αυξήθηκαν κατά 55%, ανεβάζοντας τους Ισραηλινούς από τη 17η θέση στη λίστα των χρηστών στην 8η, σύμφωνα με τα στοιχεία που μοιράστηκαν με το MEE.
Τον Μάρτιο όταν το Ισραήλ βρέθηκε σε αναβρασμό και συγκλονίστηκε από κύμα διαδηλώσεων κατά της αμφιλεγόμενης δικαστικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Νετανιάχου, που στόχο έχει την αποδυνάμωση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, οι αναζητήσεις έσπασαν ρεκόρ, φτάνοντας τις 48.000 έναντι 24.000 την ίδια περίοδο πέρυσι.
«Δεν ήταν φυσιολογικό», δήλωσε ο Μελαχροινός, εξηγώντας ότι το ενδιαφέρον για τα ελληνικά ακίνητα συνήθως εκτοξεύεται μετά την πολυάσχολη καλοκαιρινή τουριστική περίοδο. «Στην αρχή νόμιζα ότι υπήρχε κάποιο λάθος στα στοιχεία. Η ισραηλινή ζήτηση αυξάνεται ραγδαία, είναι απλά τρελό», πρόσθεσε.
Γιατί οι Ισραηλινοί επιλέγουν την Ελλάδα
Από την πλευρά του ο Ισραηλινοαμερικανός, Μότι Κοχάνα, που ασχολείται με ζητήματα διευκόλυνσης της μετανάστευσης από το Ισραήλ, υποστηρίζει ότι η Ελλάδα είναι «ο νούμερο 1 προορισμός για τους Ισραηλινούς που θέλουν να φύγουν από τη χώρα τους».
«Η Ελλάδα μοιράζεται τη μεσογειακή κουλτούρα με το Ισραήλ και το περιβάλλον. Μπορείς να ζήσεις στην Ελλάδα, να εργαστείς στο Ισραήλ και να επισκέπτεσαι ακόμα και τη μαμά σου τα Σαββατοκύριακα», δήλωσε στο MEE.
Η χώρα μας φαίνεται να αποτελεί ιδανικό προορισμό για την αλλαγή ζωής που ονειρεύονται Ισραηλινοί, καθώς σύμφωνα με το MEE έλκονται από μια σειρά παραγόντων.
Οι τιμές των κατοικιών στη Αθήνα είναι χαμηλότερες στην Ευρώπη, καθώς ένα σπίτι κοστίζει κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει το MEE, είναι κατά μέσο όρο 2.070 ευρώ, ανά τετραγωνικό μέτρο. Την ίδια ώρα, στο Τελ Αβίβ αγγίζει τα 9.769 ευρώ. Ο Μάθιους σχολιάζει ότι οι δύο πόλεις απέχουν μόνο δύο ώρες.
«Τόσοι πολλοί άνθρωποι στο Ισραήλ είναι αποκλεισμένοι από την αγορά κατοικίας», δήλωσε στο MEE ο Dean Farache, ιδρυτής της Esc Social Club, μιας εταιρείας ακινήτων στην Αθήνα, ενώ πίνει τον καφέ του στην πόλη.
Ο ρεπόρτερ περιγράφει το τοπίο που δημιουργήθηκε στην Αθήνα μετά την κρίση, όταν και οι Ισραηλινοί άρχισαν να επενδύουν σε ελληνικά ακίνητα. Την αρχή έκανε οι Brown Hotels, οι οποίοι άρχισε να αγοράζει στο κέντρο της Αθήνας και ακολούθησαν και άλλοι όμιλοι, όπως η Pame Hotels.
«Ο κόσμος δεν συνειδητοποιεί ότι οι μεγάλοι Ισραηλινοί παίκτες ήταν από τους πρώτους που πίστεψαν στην Ελλάδα και σάρωσαν κατά τη διάρκεια της κρίσης», σχολίασε στο MEE ο Γιώργος ένας καλά δικτυωμένος Έλληνας επιχειρηματίας που συνεργάζεται με ισραηλινά επενδυτικά κεφάλαια. «Αγόρασαν τεράστια ακίνητα σε μια πρωτεύουσα της ΕΕ για 400-500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο», πρόσθεσε.
Αλλά δεν είναι μόνο οι μεγάλοι παίκτες που βλέπουν την Ελλάδα ως προορισμό, με την ισραηλινή μεσαία τάξη να αναζητά και αυτή τον δικό της χώρο. Σύμφωνα με το MEE, η νέα έκρηξη οφείλεται σε απλούς Ισραηλινούς και μικρότερους επενδυτές. Ειδικοί στο real estate αναφέρουν ότι η μέση τιμή για τους Ισραηλινούς που ενδιαφέρονται να αγοράσουν ένα ακίνητο στην Αθήνα. μεταξύ 90-200 χιλιάδων ευρώ (99- 220 χιλιάδων δολαρίων) σε αναβαθμιζόμενες γειτονιές όπως τα Εξάρχεια, η Κυψέλη και η Ομόνοια.
«Οι περισσότεροι από τους πελάτες μου δεν είναι πλούσιοι. Είναι απλοί Ισραηλινοί που δεν μπορούν να αγοράσουν στην πατρίδα τους. Η Αθήνα είναι μια εξαιρετική επιλογή», είπε ο Φαράς.
Όπως δήλωσε, η κτηματομεσιτική του επιχείρηση σημείωσε σταθερή ανάπτυξη τα τελευταία τρία χρόνια, αλλά οι έρευνες εκτοξεύτηκαν στα ύψη μετά τη διαμάχη για τη δικαστική μεταρρύθμιση που εκτυλίχθηκε στο Ισραήλ. «Πριν δεχόμασταν δύο με τρία τηλεφωνήματα την εβδομάδα για επενδύσεις σε ακίνητα, στη συνέχεια εκτοξεύτηκε – τώρα είναι 15 την εβδομάδα».
«Καθώς το περιβάλλον στο Ισραήλ γίνεται όλο και πιο τοξικό, οι άνθρωποι αναζητούν μια διέξοδο», είπε, προσθέτοντας ότι βλέπει επίσης τις πολιτικές εντάσεις να αποτρέπουν τις εγχώριες επενδύσεις. «Οι άνθρωποι με πλεονάζοντα κεφάλαια είναι πιο επιφυλακτικοί στο να τα τοποθετήσουν στο Ισραήλ σήμερα, οπότε κοιτάζουν deals στην Ελλάδα».
Από την πλευρά του, ο Γαβριήλ Χαρίτος, ειδικός για τις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (Ελιάμεπ) με έδρα την Ιερουσαλήμ, σχολίασε: «Η ισραηλινή μεσαία τάξη τροφοδοτεί τώρα την αγορά ακινήτων».
Ο κ. Χαρίτος, ωστόσο, εμφανίστηκε επιφυλακτικός, σχολιάζοντας ότι πρόκειται για μια μονόδρομη σχέση. «Η Ελλάδα απορροφά επενδύσεις της μεσαίας τάξης στο Ισραήλ, αλλά οι Έλληνες δεν επενδύουν στο Ισραήλ. Όταν η οικονομική δραστηριότητα είναι μονόπλευρη, δεν είναι πάντα καλό».
«Η Αθήνα έχει πλέον τη φήμη ενός ασφαλούς στοιχήματος»
Ο Gabriel Negrin, ο επικεφαλής ραβίνος της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Αθήνας, εμφανίζεται έκπληκτος με την μετακόμιση Ισραηλινών στην Ελλάδα. «Είναι κάτι καινούργιο και έχει δημιουργήσει προκλήσεις».
Όπως εκτιμά, 1.000 Ισραηλινοί έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στην Αθήνα πρόσφατα, αλλά ο αριθμός τους δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς κάποιοι ζουν part-time, εκμεταλλευόμενοι την εγγύτητα με το Ισραήλ. Επίσης, το γεγονός ότι οι περισσότεροι δεν συμμετέχουν στη θρησκευτική ζωή, καθιστά πιο δύσκολο τον προσδιορισμό του αριθμού.
«Είναι σίγουρα μια τάση. Οι άνθρωποι έρχονται. Βλέπουν την Ελλάδα ως μια πιθανή βάση ή μια προσωρινή διαφυγή. Νομίζω ότι πολλοί διανοούμενοι πηγαίνουν σε μέρη όπως το Βερολίνο και η Αθήνα προσελκύει remote workers και ανθρώπους του real estate», λέει ο Negrin.
Ο Εμανουήλ Τσαφέρης, ο μεσίτης ακινήτων, δεν ειδικεύεται στη μετεγκατάσταση, αλλά λέει ότι τον ρωτούν συχνότερα Ισραηλινοί πελάτες πώς να αποκτήσουν ελληνική βίζα ή να εγγράψουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Η Ελλάδα προσφέρει χρυσή βίζα σε όσους ξοδεύουν 250.000 ευρώ ή περισσότερα για ακίνητα. Η τιμή θα διπλασιαστεί σε τρεις μήνες. «Αυτό που ξεκίνησε πριν από τρία ή τέσσερα χρόνια καθαρά ως επενδυτικό παιχνίδι επηρεάζεται σαφώς από την πολιτική κατάσταση. Το Ισραήλ είναι διχασμένο σε δύο αντίθετες πλευρές», σχολίασε.
Η φήμη της Αθήνας, πάντως, δεν διαχέεται μόνο στο Ισραήλ, καθώς πολίτες και από άλλες χώρες του κόσμου, όπως τον Λίβανο και την Αίγυπτο, βρίσκουν στην ελληνική πρωτεύουσα τον τόπο του δικού τους αύριο.
«Σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, η Αθήνα έχει πλέον τη φήμη ενός ασφαλούς στοιχήματος και αυτό έχει διαδοθεί. Οι Ισραηλινοί είναι μία από τις πολλές εθνικότητες από την περιοχή που μετακινούνται», δήλωσε στο MEE ο Κάμερον Μπελ, ερευνητής που επικεντρώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων Αθηνών.