«Ως υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού και ως πολίτης, είμαι απολύτως υπέρ της διατήρησης της χρήσης και λειτουργίας όλων των ιστορικών κινηματογράφων στο κέντρο της Αθήνας» αναφέρει η Λίνα Μενδώνη σχετικά με το ζήτημα του «Ιντεάλ», του «Αστορ» και της «Ιριδας».
Η Λ. Μενδώνη σημειώνει επίσης: «Η συνέχιση της λειτουργίας των κινηματογραφικών αιθουσών μπορεί να αποδώσει υπεραξία στην όποια αξιοποίηση των κτιρίων που τα περιβάλλουν».
Οπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, «η αρμοδιότητα κήρυξης-χρήσης ενός κτιρίου ανήκει στο υπουργείο Περιβάλλοντος», ενώ σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, το ΥΠΠΟΑ μπορεί να κηρύξει εν χρήσει κάποιο κτίριο μόνο εάν έχει κηρυχτεί μνημείο. Ωστόσο, «στις περιπτώσεις των τριών κινηματογράφων δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για την κήρυξή τους ως μνημεία».
H ανακοίνωση του υπουργείου
«Η εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος, διά του προϊσταμένου του πολιτιστικού της τμήματος, κ. Κ. Ζαλίγκα, υπέβαλε προς την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, την ακόλουθη ερώτηση:
– Κυρία υπουργέ, γνωρίζουμε ότι η διάσωση του «Ιντεάλ», του «Αστορ» και της «Ιριδας» είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Περιβάλλοντος. Η δική σας γνώμη, ως υπουργός Πολιτισμού και ως απλός κάτοικος αυτής της πόλης και χώρας, ποια είναι; Αξίζει να χαθούν τρία τοπόσημα ακόμη, με τόσο μεγάλη ιστορία (το Ιντεάλ λειτουργεί εδώ και 101 χρόνια), για να ανεγερθούν ξενοδοχεία, γραφεία ή οτιδήποτε άλλο που στερεί από τους κατοίκους ένα ακόμα σημείο συνάντησής τους στην πόλη; Προτίθεστε να αναλάβετε κάποια πρωτοβουλία για να μην αλλάξει η χρήση τους;
«Προφανώς, ως υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού και ως πολίτης, είμαι απολύτως υπέρ της διατήρησης της χρήσης και λειτουργίας όλων των ιστορικών κινηματογράφων στο κέντρο της Αθήνας. Οταν, στις 12 Φεβρουαρίου 2012, δεκάδες κτίρια παραδόθηκαν στον βανδαλισμό και στις φλόγες, ανάμεσά τους και οι δύο ιστορικοί και διατηρητέοι κινηματογράφοι “Απόλλων” και “Αττικόν”, η καταστροφή στο πολιτιστικό απόθεμα, αλλά και στη μνήμη της πόλης μας, ήταν ανήκεστη. Το λαμπρό διατηρητέο κτίριο το οποίο φιλοξενούσε τις δύο αίθουσες είχε χτιστεί με σχέδια του Ερνέστου Τσίλερ – 1870-81). Από τότε, η οδός Σταδίου σκοτείνιασε. Εμειναν τα καμένα ερείπια, τα χάσκοντα παράθυρα να μας θυμίζουν ότι ο αστικός ιστός των Αθηνών δεν μπορεί να αφήνεται στον καιρό…
Παρά τις άοκνες προσπάθειες της κυβέρνησης και τις θεσμικές διευκολύνσεις που ανέλαβε για την επαναλειτουργία τους, οι λινάτσες, στην πρόσοψή τους, έπειτα από έντεκα ολόκληρα χρόνια, δεν πληγώνουν μόνον εμάς, ως πολίτες, αλλά και το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Αν διακοπεί η λειτουργία του “Ιντεάλ” -αν και διαβάζω ότι υπάρχει σαφής δέσμευση για την εξακολούθηση της λειτουργίας του- και του “Αστορ”, θα αλλοιωθεί έτι μάλλον ο χαρακτήρας του ιστορικού κέντρου, που έχει ήδη πολύ κακοποιηθεί. Η Αθήνα, ως ζωντανός οργανισμός, πρέπει να εξελίσσεται, διατηρώντας τα τοπόσημά της, όχι ως νοσταλγική ανάμνηση, αλλά ως ιμάντα σύνδεσης του παρελθόντος με το μέλλον της.
Η συνέχιση της λειτουργίας των κινηματογραφικών αιθουσών μπορεί να αποδώσει υπεραξία, στην όποια αξιοποίηση των κτιρίων που τα περιβάλλουν. Την “Ιριδα”, στη γωνία Ιπποκράτους και Ακαδημίας, τη θυμάμαι από τα φοιτητικά μου χρόνια ως αίθουσα πανεπιστημιακής διδασκαλίας.
Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν επιτρέπει στο ΥΠΠΟΑ να κηρύξει εν χρήσει κάποιο κτίριο, παρά μόνον εάν το συγκεκριμένο έχει κηρυχτεί μνημείο βάσει των διατάξεων του Ν. 4858/2021 περί προστασίας των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στις περιπτώσεις των τριών κινηματογράφων δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για την κήρυξή τους ως μνημεία. Η αρμοδιότητα κήρυξης-χρήσης ενός κτιρίου ανήκει στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
Αποτελεί επιθυμία όλων όσοι μεγαλώσαμε και ζούμε εδώ, η Αθήνα να διατηρήσει την ιστορική φυσιογνωμία της και το άυλο πολιτιστικό της απόθεμα, μέρος των οποίων αποτελούν οι αίθουσες και των πέντε κινηματογράφων. Δεν θέλουμε να αποκοπούν από τη ζώσα πραγματικότητα της πόλης μας».