Η τραγωδία στα Τέμπη «απογύμνωσε» με τον πλέον τραγικό και θλιβερό τρόπο παθογένειες, σειρά λαθών και εγκληματικές παραλείψεις από όλους τους εμπλεκόμενους στον ελληνικό σιδηρόδρομο που τελικά στοίχισαν τη ζωή σε 57 ανθρώπους.
Μάλιστα το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της χώρας έφερε ξανά στο προσκήνιο την πολυσυζητημένη σύμβαση 717/2014 της ΕΡΓΟΣΕ για την εγκατάσταση της τηλεδιοίκησης, η οποία ενώ θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί εδώ και χρόνια, εντούτοις δεν έχει εγκατασταθεί ακόμα.
Άκρως αποκαλυπτικό για τους λόγους για τους οποίους δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα το συγκεκριμένο σύστημα είναι το πολυσέλιδο πόρισμα της Αρχής Διαφάνειας που περιλαμβάνει και την περίφημη σύμβαση 717.
Στις 190 σελίδες του πορίσματος που έφερε στο φως και παρουσίασε το MEGA αποκαλύπτονται διαχρονικά λάθη και παραλείψεις που συμβαίνουν εδώ και δεκαετίες και σκιαγραφούν το αλαλούμ που επικρατεί στο ελληνικό Δημόσιο με ευθύνη των Αρχών, των εργαζομένων, αλλά και εξωτερικών παραγόντων.
Οι ελεγκτές της Αρχής Διαφάνειας που εξέτασαν την «αμαρτωλή» σύμβαση 717, για την αποκατάσταση του συστήματος σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης στον άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης – Προμαχώνα, από το 2012 έως το 2021, με το πόρισμά τους, των 190 σελίδων, βάζουν στο κάδρο των ευθυνών τον τρόπο χειρισμού της σύμβασης από την ΕΡΓΟΣΕ και τον ΟΣΕ αλλά και του αναδόχου, κοινοπραξία ΤΟΜΗ – Alstom.
Μάλιστα το ακόμα πιο εξοργιστικό είναι πως το έργο θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από τις 26/9/2016, ωστόσο επτά χρόνια μετά όχι μόνο δεν έχει ολοκληρωθεί, αλλά παρατηρούνται τρομερές ελλείψεις.
«Κόλαφος» το πόρισμα της Αρχής
Σύμφωνα με το πόρισμα, η διεύθυνση έργου δεν μερίμνησε ώστε να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα, αλλά παρέλειψε ακόμη και να τηρήσει το χρονοδιάγραμμα εγκρίσεων των απαραίτητων μελετών:
«Σημαντικές καθυστερήσεις εκτέλεσης εργασιών «…κυρίως λόγω μη έγκαιρης παράδοσης χώρων και διάθεσης του απαιτούμενου στελεχιακού προσωπικού από τον ΟΣΕ…».
Το πόρισμα των 190 σελίδων συνεχίζει:
«Στο προϋπάρχον σύστημα Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης που είχε εγκατασταθεί από παλαιότερες συμβάσεις του ΟΣΕ, λειτουργούσε για βραχύ χρονικό διάστημα διότι υπήρξαν σε μεγάλη έκταση ανεπαρκές ζημίες από βανδαλισμούς και κλοπές στον εξοπλισμό».
«Τα τρένα πηγαίναν στα τυφλά, ήταν ένα έγκλημα»
«Εγώ έβλεπα έναν τοίχο και είχα στείλει επιστολές στους αρμόδιους. Τα τρένα πηγαίναν στα τυφλά, ήταν ένα έγκλημα, αν λειτουργούσε το σύστημα δε θα είχε γίνει το κακό», δήλωσε ο Χρήστος Κατσιούλης, πρώην πρόεδρος επιτροπής ΕTCS ΕΡΓΟΣΕ.
«Εάν λειτουργούσε η τηλεδιοίκηση, το λάθος που έκανε ο σταθμάρχης να μη γυρίσει το κλειδί και να βάλει την επιβατική αμαξοστοιχία στη γραμμή καθόδου, δε θα το επέτρεπε η τηλεδιοίκηση, θα το έβλεπε», έχει πει ο Ιωάννης Κολλάτος, πρώην σταθμάρχης Λάρισας.
Βανδαλισμοί και κλοπές
Τα στοιχεία δείχνουν πως οι εκτεταμένοι βανδαλισμοί και οι κλοπές προκάλεσαν τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ του αντικειμένου της σύμβασης και των αναγκών του έργου σε υλικά και χρόνο, καθυστερώντας την ολοκλήρωση της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης.
«Δεν καλύπτεται η απαίτηση του άρθρου 57.1 του νόμου περί απρόβλεπτης περίστασης, ενώ περιλαμβάνονται εργασίες βελτίωσης της ποιότητας του έργου (όπως αντικατάσταση λαμπτήρων φωτοσημάτων), οι οποίες δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές».
«Όταν ήρθα στη Λάρισα, το 1994, ο πίνακας κυκλοφορίας υπήρχε ήδη. Τα τελευταία τέσσερα με πέντε χρόνια δε δουλεύει γιατί ήταν χαλασμένος και η κυκλοφορία γινόταν με τους κλειδούχους. Είναι σε λειτουργία τους τελευταίους τέσσερις με πέντε μήνες από αρχές Νοέμβριου του 2022», είχε πει ο Γιώργος Ζήντρος, σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου.
Το πόρισμα της Αρχής Διαφάνειας περιλαμβάνει ακόμα αναλυτικούς οικονομικούς πίνακες αλλά και φωτογραφίες τεκμηρίωσης του έργου.