Τους τρόπους με τους οποίους θα αντιμετωπιστεί από νωρίς η ευλογιά των πιθήκων πριν προλάβει να εξαπλωθεί και να μετατραπεί σε πανδημική κρίση, αναζητά η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Για το λόγο αυτό και έχει αρχίσει να εξετάζει την εφαρμογή εμβολιαστικών προγραμμάτων αλλά και των περιοριστικών μέτρων που χρησιμοποιήθηκαν στην περίπτωση της Covid-19, όπως η καραντίνα και η υποχρεωτική μάσκα. Άλλωστε πρώτο το Βέλγιο υιοθέτησε το μέτρο της επιβολής καραντίνας 21 ημερών και η Νέα Υόρκη επανέφερε τη μάσκα. Αντίστοιχα, μπορεί και άλλες χώρες να ακολουθήσουν σταδιακά το παράδειγμα τους, για να αποφευχτεί η περαιτέρω διασπορά, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες και ο ΕΟΔΥ εξετάζει το ενδεχόμενο καραντίνας για τους ασθενείς.
Την ίδια ώρα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) προκειμένου να ανασχεθεί ένα πιθανό κύμα της ευλογιάς των πιθήκωνκαλεί τις ευρωπαϊκές χώρες, να καταστρώσουν πλάνο στρατηγικών κυρίως μέσα από πρόγραμμα εμβολιασμού.
Εκείνο που ανησυχεί του επιστήμονες, όπως επισήμανε και ο καθηγητής παθολογίας Χαράλαμπος Γώγος, είναι η ταχύτατη μετάδοση και ο μεγάλος χρόνος επώασης, που μπορεί να εκτοξεύσει των αριθμό κρουσμάτων από περίπου 100 που είναι σήμερα, στα 1.000.
Πάντως σήμερα, η ευλογιά των πιθήκων έχει μεταδοθεί σε περίπου 17 χώρες, αφού τη Δευτέρα 23 Μαίου, το πρώτο κρούσμα ανακοίνωσαν Δανία και Σκωτία, ενώ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπάρχουν πάνω από 90 επιβεβαιωμένα κρούσματα και άλλα 28 ύποπτα σε 12 χώρες όπου η ασθένεια δεν είναι ενδημική.
Αφότου εντοπίστηκε για πρώτη φορά η νόσος στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο ιός άρχισε να ανιχνεύεται σε όλη την Ευρώπη – με φορείς δημόσιας υγείας στην Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ιταλία και τη Σουηδία να επιβεβαιώνουν τα πρώτα κρούσματα. Ο ΠΟΥ αναμένει να εντοπιστούν κι άλλα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων, καθώς επεκτείνει την επιτήρηση σε χώρες όπου η νόσος αυτή δεν είναι ενδημική.
Νέα κρούσματα σε Πορτογαλία, Ισπανία – Τα πρώτα σε Σκωτία, Δανία
Οι αρχές της Πορτογαλίας ανέφεραν σήμερα Δευτέρα, 14 νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων με τα οποία ο συνολικός αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ανήλθε σε 37.
Στην γειτονική Ισπανία, οι υγειονομικές αρχές στην περιφέρεια της Μαδρίτης επιβεβαίωσαν σήμερα τέσσερα νέα κρούσματα με τα οποία ο συνολικός αριθμός ανήλθε σε 34. Επίσης στην Μαδρίτη υπάρχουν άλλα 38 ύποπτα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων.
Παράλληλα, η Δανία ανέφερε το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων. Πρόκειται για έναν ενήλικο άνδρα που επέστρεψε από ταξίδι στην Ισπανία, τώρα βρίσκεται σε απομόνωση και ιχνηλατούνται οι επαφές του, ανέφερε σήμερα σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Υγείας.
Και η Σκωτία επιβεβαίωσε σήμερα το πρώτο της κρούσμα, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Αρχή Δημόσιας Υγείας της Σκωτίας προσθέτοντας ότι το άτομο αυτό λαμβάνει θεραπεία ενώ οι επαφές του ιχνηλατούνται.
Τι ισχύει με το εμβόλιο
Την Κυριακή, το ECDC γνωστοποίησε, ότι θα προβεί στη σύσταση σε μία έκθεση αξιολόγησης κινδύνου.
Το ECDC σημείωσε ότι, σε αυτό το στάδιο, δεν ήταν «εύκολη απόφαση» να συστήσει τον εμβολιασμό κατά της ευλογιάς σε στενές επαφές ανθρώπων που νόσησαν από την ευλογιά των πιθήκων.
Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να γίνει ανάλυση κινδύνου-οφέλους για κάθε προσβεβλημένο άτομο.
Το εμβόλιο που διατίθεται στην ΕΕ, από τη φαρμακοβιομηχανία Bavarian Nordic’s Imvanex, της Δανίας δεν είναι εγκεκριμένο για χρήση κατά της ευλογιάς των πιθήκων ενώ δεν υπάρχουν δεδομένα ασφάλειας για τη χρήση του σε άτομα με ανοσοκαταστολή ή σε μικρά παιδιά.
Και οι ομάδες αυτές, είναι εκείνες που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από τη νόσο, σύμφωνα με το ECDC.
Το εμβόλιο είναι επίσης διαθέσιμο στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι υγειονομικές αρχές έχουν συστήσει παρόμοια στρατηγική.
Τι αναφέρει ο ΠΟΥ
Σε επιφυλακή έχει τεθεί και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την ευλογιά των πιθήκων μετά τις ανησυχίες που εξέφρασε ο περιφερειακός διευθυντής του ΠΟΥγια την Ευρώπη, Χανς Κλούγκε ότι ο ιός είναι πιθανό να επιταχυνθεί στη Γηραιά Ήπειρο μέσα στο καλοκαίρι.
Με βάση τα κρούσματα που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής εκτιμάται, ότι η μετάδοση του ιού οφείλεται στη σεξουαλική επαφή, δήλωσε ο Ντέιβιντ Χέιμαν, πρόεδρος της Στρατηγικής και Τεχνικής Συμβουλευτικής Ομάδας του ΠΟΥ για λοιμώδεις κινδύνους με πανδημικό και επιδημικό δυναμικό ο οποίος διηύθυνε μια συνάντηση για το ξέσπασμα την Παρασκευή.
Ο Χέιμαν, καθηγητής στο London School of Hygiene and Tropical Medicine, είπε ότι οι ειδικοί είναι πιθανό να δώσουν περισσότερες οδηγίες στις χώρες τις επόμενες ημέρες.
Οι υγειονομικοί αξιωματούχοι σε πολλές χώρες έχουν προειδοποιήσει ότι τα κρούσματα θα μπορούσαν να αυξηθούν περαιτέρω σε μεγάλες καλοκαιρινές συγκεντρώσεις και φεστιβάλ.
«Αυτό που φαίνεται να συμβαίνει τώρα είναι ότι έχει εισέλθει στον πληθυσμό από σεξουαλική επαφή, στα γεννητικά όργανα, και εξαπλώνεται όπως και οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις, γεγονός που έχει ενισχύσει τη μετάδοσή του σε όλο τον κόσμο».
Ο Χέιμαν είπε ακόμα, ότι η στενή επαφή ήταν η βασική οδός μετάδοσης του ιού, καθώς τα εξανθήματα που είναι χαρακτηριστικά της νόσου είναι πολύ μολυσματικά. Για παράδειγμα, οι γονείς που φροντίζουν άρρωστα παιδιά κινδυνεύουν, καθώς και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, γι′ αυτό ορισμένες χώρες έχουν αρχίσει να εμβολιάζουν τις ομάδες που θεραπεύουν ασθενείς με ευλογιά των πιθήκων χρησιμοποιώντας εμβόλια για την ευλογιά, έναν παρεμφερή ιό.
Τόνισε ακόμα ότι ο ιός κυκλοφορούσε εκτός των χωρών όπου είναι ενδημικός, αλλά δεν είχε οδηγήσει σε πολλά κρούσματα ως αποτέλεσμα του lockdown για την COVID-19, της κοινωνικής απόστασης και των ταξιδιωτικών περιορισμών.
Όπως είπε, το ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων δεν έμοιαζε με τις πρώτες μέρες της πανδημίας του COVID-19 γιατί δεν μεταδίδεται τόσο εύκολα.
Όσοι υποψιάζονται ότι μπορεί να έχουν εκτεθεί ή που παρουσιάζουν συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένου του τυπικού εξανθήματος και του πυρετού, θα πρέπει να αποφεύγουν τη στενή επαφή με άλλους, σημείωσε.
Ψυχραιμία συνιστά ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, πιο επικίνδυνος ο ιός το καλοκαίρι
Μιλώντας στο CNN Greece, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ και καθηγητής Παιδιατρικής Θεοκλής Ζαούτης συστήσει ψυχραιμία και όχι πανικό.
Όπως αναφέρει ο ιός της ευλογιάς, έχει πολύ χαμηλή μεταδοτικότητα, μάλιστα από ενδελεχή ιχνηλάτηση που πραγματοποιήθηκε στη Βρετανία, μολύνθηκε μόνο 1 άνθρωπος σε 50 από ένα κύκλο στενών επαφών.
«Μεταδοτικός γίνεται κάποιος με τα σταγονίδια μόνο αφού εμφανίσει συμπτώματα, πράγμα που σημαίνει ότι εάν είναι ασυμπτωματικός, δεν μπορεί να μεταδώσει τον ιό», επισημαίνει ο κ. Ζαούτης.
Σε ερώτηση, εάν ο ιός αυτός είναι περισσότερο επικίνδυνος τους θερινούς μήνες, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ αναφέρει ότι ενδεχομένως λίγο περισσότερο το καλοκαίρι από τον χειμώνα, καθώς είμαστε σε μεγάλο βαθμό ακάλυπτοι από πλευράς ένδυσης και ο ιός μεταδίδεται από την επαφή με το δέρμα.
Όμως σε μεγάλο βαθμό το εμβόλιο της ευλογιάς μας καλύπτει και δημιουργεί την αναγκαία ανοσία, τονίζει ο κ. Ζαούτης.
«Δεν χρειάζεται πανικός»
Ο καθηγητής Μικροβιολογίας του Νοσοκομείου «Αττικόν», Σπυρίδων Πουρνάρας, μιλώντας στην εκπομπή του ΑΝΤ1 «Καλημέρα Ελλάδα», ξεκαθάρισε ότι η Ευλογιά των πιθήκων δεν είναι συνήθως μια βαριά νόσος.
Όπως είπε στη συνέχεια, η ευλογιά των πιθήκων είναι πολύ σπάνια στην Ευρώπη και συναντάται κυρίως σε αφρικανικές χώρες, όπως για παράδειγμα το Κονγκό. Τώρα όμως έχουν εντοπιστεί πάνω από 140 κρούσματα στη Γηραιά Ήπειρο κι αυτό είναι ανησυχητικό.
Ο κ. Πουρνάρας είπε ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία πολίτες οι οποίο είχαν εμβολιαστεί για την ευλογιά πριν αυτό το πρόγραμμα σταματήσει έχουν μια σχετική προστασία από την ασθένεια αυτή. Ερωτηθείς για το αν θα πρέπει να επιστρέψει αυτό το πρόγραμμα εμβολιασμού, είπε ότι ακόμη η επιστημονική κοινότητα είναι επιφυλακτική και θα πρέπει να περιμένουμε.
Προέβλεψε δε πως και στην Ελλάδα θα υπάρξουν κρούσματα, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας πανικοβάλει. Ο κ. Πουρνάρας διαβεβαίωσε πως υπάρχουν αντιικά φάρμακα για την ασθένεια αυτή, ενώ συμπλήρωσε πως η επανεμφάνιση τέτοιων «ξεχασμένων» ασθενειών οφείλεται στην κινητικότητα και την ευκολία με την οποία πραγματοποιούνται πλέον τα ταξίδια σε μακρινούς προορισμούς όπως η Αφρική.
Μαγιορκίνης: Δεν είναι καραντίνα, αλλά απομόνωση
Ο επίκουρος καθηγητής Γκίκας Μαγιορκίνης από την μεριά του είπε για τον βαθμό μεταδοτικότητας, ότι «δεν έχουμε απαντήσεις γιατί είδαμε τόσα κρούσματα εκτός Αφρικής. Μας έχει απασχολήσει ότι έχει γίνει μετάδοση παρατεταμένη ανάμεσα σε ανθρώπους και πιθανώς να σχετίζεται με σεξουαλική μετάδοση».
Όσον αφορά τους ασυμπτωματικούς και τον ρόλο της στην ευλογιά των πιθήκων, ότι «γενικά δεν μεταδίδουν αλλά ίσως στη σεξουαλική επαφή να γίνεται εφικτή αυτή η μετάδοση».
Για τον αν θα επιβάλλεται καραντίνα των 21 ημερών ξεκαθάρισε ότι «η καραντίνα 21 ημερών είναι κάτι υγειονομικό άρα συμβαίνει έτσι κι αλλιώς, δεν είναι καραντίνα είναι απομόνωση. Ένας ο οποίος είναι θετικός έχει εξανθήματα θα μπαίνει σε απομόνωση».
Και συνεχίζει: «Μας ανησυχεί η τόσο μεγάλη διασπορά εκτός Αφρικής, δεν θέλουμε να γίνει ενδημικό εκτός της Αφρικής. Δεν θέλουμε ένα επιπλέον μεταδοτικό νόσημα ανάμεσά μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνει COVID, θέλουμε να το περιορίσουμε στην αρχή του» και τονίζει ότι δεν χρειάζεται πανικός αλλά όχι και αδιαφορία.
Για την μάσκα είπε ότι «σε αυτή την φάση για την ευλογιά των πιθήκων είναι υπερβολικό» καθώς δεν έχουμε ένδειξη ότι γίνεται μετάδοση στα ΜΜΜ ή στα σούπερ μάρκετ.
Γώγος: Υπάρχει δυναμική του ιού, εξαπλώνεται γρήγορα
Η ευλογιά των πιθήκων μεταδίδεται μόνο με την στενή σωματική επαφή, σημείωσε ο λοιμωξιολόγος Χαράλαμπος Γώγος.
Σύμφωνα με τον γιατρό, τα κρούσματα είναι περίπου 100 μέχρι στιγμής, ωστόσο, εκείνο δε που ανησυχεί ιδιαίτερα τους επιστήμονες, είναι η ταχύτατη διάδοση μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και η αλματώδης αύξηση του αριθμού των νοσούντων σε χώρες όπου ο ιός δεν είναι ενδημικός. Προβληματίζει ακόμη το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος ιός έχει μεγάλο χρόνο επώασης γι’ αυτό και σε λίγες ημέρες τα κρούσματα μπορεί να γίνουν 1.000.
«Υπάρχει δυναμική του ιού», είπε ο κ. Γώγος, προσθέτοντας ότι δεν μεταδίδεται στην πρώιμη φάση αλλά μόνο με την στενή σωματική επαφή, καθώς και μέσω των κλινοσκεπασμάτων. Τα πρώτα συμπτώματα είναι καταρροή και μυαλγίες. Ο ιός είναι πιο επικίνδυνος για τα μικρά παιδιά, τους ανοσοκατεσταλμένους και τις εγκύους. Όποιος έχει εμβολιαστεί για ευλογιά, προστατεύεται σε ποσοστό 80% και δεν κινδυνεύει να την περάσει βαριά, τόνισε ο λοιμωξιολόγος, ενώ για την ώρα, αυτό το εμβόλιο χρησιμοποιείται μόνο σε στενές επαφές και δεν υπάρχει επίσημη σύσταση για χρήση στον γενικό πληθυσμό.
Όσον αφορά στα μέτρα, ο καθηγητής Παθολογίας είπε πως οι οδηγίες είναι οι γνωστές αρχές υγιεινής, όπως το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών.