Άρθρο για το πώς η Αθήνα έγινε ο απροσδόκητος κόμβος για τη φιλοξενία εκατοντάδων Αφγανών γυναικών, όλες δικαστές, βουλευτές, δημοσιογράφοι και δικηγόροι που διώκονται από τους Ταλιμπάν, δημοσιεύει το Politico.
Ιδιαίτερα αναφορά γίνεται μάλιστα σε ένα μήνυμα προς τη σύζυγο του πρωθυπουργού, Μαρέβα Γκραμπόφσκι Μητσοτάκη, το οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο άνοιγμα της πόρτας σε μια χώρα πιο γνωστή για τις αυστηρές μεταναστευτικές πολιτικές της.
Οι γυναίκες του Αφγανιστάν βρήκαν ένα προσωρινό σπίτι σε μια απίθανη τοποθεσία: την Αθήνα, γράφει η αρθρογράφος Νεκταρία Σταμούλη και συνεχίζει:
Τους τελευταίους μήνες, η Ελλάδα φαίνεται να υποδέχτηκε περισσότερες γυναίκες που εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν από οποιαδήποτε άλλη χώρα, μετατρέποντας την πρωτεύουσά της σε κόμβο για τις γυναίκες της πρώην πολιτικής σκηνής. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, η πόλη έχει γίνει ο τόπος φυγής για περισσότερες από 700 γυναίκες δικαστές, βουλευτές, δημοσιογράφους και δικηγόρους του Αφγανιστάν, μαζί με τις οικογένειές τους – τα χαρακτηριστικά μιας δημοκρατικής κοινωνίας που δεν είναι πλέον ευπρόσδεκτη μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν τον Αύγουστο.
Έχουν φτάσει με τη βοήθεια ΜΚΟ, διεθνών ανθρωπιστικών οργανώσεων και αρκετών ανθρώπων που άσκησαν απευθείας πίεση στους Έλληνες ηγέτες. Ο Άμεντ Χαν, ένας Αμερικανός φιλάνθρωπος, είναι ένας από αυτούς. Συντόνισε μια προσπάθεια εβδομάδων για να έρθουν δεκάδες Αφγανές και οι οικογένειές τους στην Ελλάδα αφού εξασφάλισε σχεδόν στιγμιαία άδεια από Έλληνες αξιωματούχους.
Το μήνυμα προς τη Μαρέβα Γκραμπόφσκι που έπαιξε καθοριστικό ρόλο
Τον Σεπτέμβριο, ο Χαν προσπαθούσε να βγάλει την πρώτη ομάδα Αφγανών από τη χώρα – έξι γυναίκες βουλευτές και τις οικογένειές τους, 53 άτομα συνολικά. Δεν είχε όμως πολλές επιλογές, αφού οι Δυτικοί σύμμαχοι είχαν εγκαταλείψει οριστικά τη χώρα.
Χρειαζόταν και μια χώρα διέλευσης και έναν τελικό προορισμό για την ομάδα του. Όταν το Ιράν συμφώνησε να λειτουργήσει ως χώρα διέλευσης, αυτό παρουσίασε τις δικές του προκλήσεις. Η χώρα βρίσκεται υπό αυστηρές κυρώσεις από τις ΗΠΑ, αποκλείοντας την Αμερική ως τελικό προορισμό. Ένας άλλος πιθανός προορισμός – μια χώρα που προηγουμένως δεχόταν Αφγανούς πρόσφυγες – αρνήθηκε να δεχτεί την ομάδα του Χαν, αν περνούσε μέσω του Ιράν, επικαλούμενη τις τεταμένες σχέσεις με την Τεχεράνη.
Τότε ο Χαν άνοιξε την ατζέντα του και έπεσε πάνω στο όνομα της Μαρέβα Γκραμπόφσκι Μητσοτάκη, τη σύζυγο του Έλληνα πρωθυπουργού.
«Έστειλα μήνυμα στη σύζυγο του Έλληνα πρωθυπουργού, Μαρέβα [Γκραμπόφσκι], η οποία είναι παλιά φίλη, και της είπα ότι έχω αυτή την κατάσταση και δεν έχω πού να τους πάρω», αναφέρει ο Χαν στο Politico και συνεχίζει: «Μια ώρα αργότερα, η Ελλάδα είπε: “Ναι, θα τους πάρουμε”. Δεν χρειάστηκε να κάνω τίποτα παραπάνω».
«Μερικές ώρες αργότερα, μιλούσα με τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης Νότη Μηταράκη, ο οποίος δημιούργησε μια ομάδα WhatsApp για να συντονίσει την επιχείρηση».
Η ανταλλαγή άνοιξε ένα μονοπάτι που θα χρησιμοποιούσε ο Χαν για να φέρει όλο και περισσότερες Αφγανές υψηλού προφίλ στην Ελλάδα. Τα ταξίδια περιλάμβαναν pitstops σε διάφορες χώρες διέλευσης, συμπεριλαμβανομένου του Καζακστάν. Ο Χαν έκανε συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση για να καλύψει τα έξοδα διατροφής, διαμονής και ασφάλισης υγείας για τους εκτοπισμένους.
Ο Χαν το περιέγραψε ως μια «άψογη συνεργασία», λέγοντας πως αντανακλούσε ένα άνοιγμα που έβλεπε από τις μικρότερες κυβερνήσεις που έλειπε από τις μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του κόσμου.
«Η μόνη πολιτική ηγεσία που έχω δει είναι από μικρότερες χώρες όπως η Ελλάδα, η Αλβανία, το Κατάρ, η Βόρεια Μακεδονία. Δεν είναι το G7», είπε. «Πολλές χώρες κέρδισαν πολλά χρήματα στο Αφγανιστάν και τώρα νίπτουν τας χείρας τους και να αναζητήσουν την επόμενη ευκαιρία».
Ενώ οι περισσότερες Αφγανές γυναίκες που έφτασαν στην Ελλάδα θέλουν να εγκατασταθούν τελικά στις ΗΠΑ, ο κ. Μηταράκης είπε ότι η Ελλάδα είναι «πρόθυμη να παράσχει άσυλο σε όλες, εάν οι προσπάθειές τους να βρουν εναλλακτική στέγαση δεν υλοποιηθούν».
Σύστημα δύο μέτρων και δύο σταθμών
Η ίδια ανοιχτή στάση δεν μπορεί να ειπωθεί ότι ισχύει για πολλούς άλλους πρόσφυγες που αναζητούν ελληνικές ακτές – ακόμα και για άλλους Αφγανούς, επισημαίνει στη συνέχεια το Politico και εξηγεί:
Για τους περισσότερους, η πόρτα της Ελλάδας προς την Ευρώπη είναι κλειστή, περικυκλωμένη από φράχτες και εξοπλισμό επιτήρησης, που παρακολουθείται από έναν στρατό αξιωματικών που περιπολούν σε ξηρά και θάλασσα. Όσοι τα καταφέρουν είναι πιθανό να βρεθούν σε στρατόπεδα που μοιάζουν με φρούρια, περιφραγμένα με συρματοπλέγματα και αστυνομία. Το ελληνικό υπουργείο Μετανάστευσης έχει μάλιστα οργανώσει μια εκστρατεία στα μέσα ενημέρωσης για να αποθαρρύνει τους Αφγανούς πολίτες να έρχονται στην Ελλάδα χωρίς την κατάλληλη άδεια, περιγράφοντας τις αυστηρές συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς μεταναστών.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το σύστημα δύο μέτρων και δύο σταθμών έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ταχεία πράξη καλής θέλησης της Ελλάδας έναντι των εκατοντάδων Αφγανών γυναικών.
«Εργαζόμαστε με τρίτα μέρη για να εντοπίσουμε Αφγανούς που αντιμετωπίζουν αντίποινα των Ταλιμπάν», δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος στο Politico. «Οι ζωές αυτών των ανθρώπων κινδύνευαν άμεσα, μέλη των οικογενειών τους έχουν σκοτωθεί, επομένως ενεργήσαμε αποφασιστικά με τους εταίρους μας για να τους φέρουμε σε ασφάλεια στην Ελλάδα».
Γενικότερα, σημείωσε ο αξιωματούχος, η Ελλάδα φιλοξενούσε 160.000 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο και «εργάζεται ακούραστα» για να επεξεργαστεί τις αιτήσεις τους: «Η Ελλάδα θέλει να προσφέρει ένα ασφαλές καταφύγιο στους πρόσφυγες μέσω των κατάλληλων διαύλων, αλλά είναι ενάντια στις συμμορίες λαθρεμπορίου που εκμεταλλεύονται ανελέητα ευάλωτα άτομα και διακινδυνεύουν ζωές».