Μπροστά στις πιο δύσκολες ίσως αποφάσεις από την έναρξη της πανδημίας βρίσκονται οι επιστήμονες, καθώς η συνεδρίαση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, σήμερα Τετάρτη 31 Μαρτίου, γίνεται υπό το βάρος του «μαύρου» ρεκόρ των 4.340 νέων ημερησίων κρουσμάτων, χθες Τρίτη 30 Μαρτίου 2021, γεγονός που εγείρει νέα δεδομένα τα οποία και είναι αυτά που κυρίως θα κρίνουν το εύρος της χαλάρωσης του lockdown, τον Απρίλιο.
Η κυβέρνηση προκρίνει αλλαγές στο μείγμα των μέτρων με «δικλείδες αποσυμπίεσης» για τους πολίτες ύστερα από ένα πολύμηνο lockdown, που έχει κουράσει την κοινωνία και έχει αποφέρει τεράστιο κόστος για την οικονομία.
Πρέπει ωστόσο να ληφθούν σοβαρά υπόψιν τα κρούσματα που θα ανακοινωθούν σήμερα και αύριο, πριν τις τελικές αποφάσεις, η ανακοίνωση των οποίων δεν έχει ακόμη αποσαφηνισθεί, εάν θα γίνει σήμερα το απόγευμα ή το απόγευμα της Παρασκευής 2 Απριλίου, με ισχύ δηλαδή από το ερχόμενο Σαββατοκύριακο 3 και 4 Απριλίου 2021.
Οι ειδικοί της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων καλούνται να συμφωνήσουν στο ελεγχόμενο άνοιγμα του λιανεμπορίου από την ερχόμενη Δευτέρα 5 Απριλίου, την ώρα που χθες σημειώθηκε “μαύρο ρεκόρ” κρουσμάτων και διασωληνωμένων και οι προβλέψεις μιλούν για νέα, δραματική αύξηση των κρουσμάτων το επόμενο διάστημα.
Στόχος η αποφυγή ενδοοικογενειακών μολύνσεων
Κεντρικός άξονας των αλλαγών που οι λοιμωξιολόγοι θα εισηγηθούν, βασίζεται στην επιδίωξη να αξιοποιηθεί ο ανοιξιάτικος καιρός και να γίνει μεταφορά δραστηριοτήτων σε εξωτερικούς χώρους, παρέχοντας στους πολίτες διεξόδους εκτόνωσης, αλλά και περιορίζοντας κατ’ αυτόν των τρόπο, τις συγκεντρώσεις σε σπίτια και χώρους που αποτελούν εστίες υπερμετάδοσης.
Το πνεύμα αυτής της στρατηγικής περιέγραψε χθες Τρίτη, ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, καθώς όπως είπε, «Δεν θέλουμε να δώσουμε το σήμα ότι όλα επανέρχονται στην κανονικότητα τους, αλλά είναι σίγουρα προτιμότερο τώρα που βελτιώνεται ο καιρός να είμαστε διάχυτα σε μεγάλη κλίμακα στην ύπαιθρο αντί να βρισκόμαστε σε οικιακές συναθροίσεις».
Τα δεδομένα αναλύθηκαν σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό, που πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα, μέσω τηλεδιάσκεψης. Σε αυτήν συμμετείχαν ο υπουργός Επικρατείας, ο υπουργός Υγείας, η υπουργός Παιδείας, ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, ο Σωτήρης Τσιόδρας και ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ.
Σε αυτήν συζητήθηκε η εισήγηση της κυβέρνησης και το πλαίσιο λήψης των αποφάσεων. Σε κάθε περίπτωση, όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη ο τελευταίος λόγος ανήκει στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που θα κάνει και την τελική εισήγηση προς το Μέγαρο Μαξίμου.
Το βασανιστικό δίλημμα των επιστημόνων
Η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, παρά το χθεσινό μαύρο ρεκόρ και τις προβλέψεις για ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των κρουσμάτων, επιδιώκει να υπάρξει μία πρώτη αποσυμπίεση μετά από πολύμηνο lockdown με σταδιακή άρση των περιορισμών σε οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες.
Κατά τις ίδιες πηγές, το θέμα συζητήθηκε στη χθεσινή σύσκεψη που είχε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με στενούς συνεργάτες του, κατά τη διάρκεια της οποίας τέθηκαν επί τάπητος οι λεπτομέρειες για την χαλάρωση των περιορισμών, υπό την αίρεση ότι τα μέτρα που εισηγείται η κυβέρνηση θα γίνουν αποδεκτά και από την Επιτροπή των λοιμωξιολόγων.
Τα αντικρουόμενα “συμφέροντα” και οι αμφίπλευρες πιέσεις
Στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν ότι η κατάσταση είναι περίπλοκη.
Από τη μία πλευρά ειδικοί αλλά και υπουργοί της κυβέρνησης εκφράζουν έντονο προβληματισμό μπροστά σε ενδεχόμενη χαλάρωση των μέτρων. Σε αυτή την πλευρά φέρεται να στέκεται και ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, ο οποίος αγωνιά για τις αντοχές του εθνικού συστήματος υγείας, το οποίο, παρά τις αλλεπάλληλες κινήσεις στήριξης, εξακολουθεί να βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος.
Από την άλλη, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αλλά και η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης πιέζουν να γίνει μια πρώτη έστω, κίνηση “αποσυμπίεσης”, με το άμεσο άνοιγμα του λιανεμπορίου. Και αυτό, όχι μόνο γιατί η οικονομία επιβαρύνεται δραματικά κάθε νέα εβδομάδα γενικού lockdown, αλλά και διότι ο εμπορικός κόσμος της χώρας έχει ήδη διαμηνύσει στην κυβέρνηση ότι αν δεν δοθεί το πράσινο φως για να σηκωθούν τα ρολά την ερχόμενη Δευτέρα, 5 Απριλίου, θα αξιοποιήσουν όλα τα νομικά όπλα που έχουν στη διάθεσή τους.
Το χρονοδιάγραμμα
Συγκλίνουσες πληροφορίες αναφέρουν ότι θεωρείται δεδομένο ότι ήδη από το προσεχές Σάββατο 3 Απριλίου θα επιτραπούν οι διαδημοτικές μετακινήσεις.
Το κυβερνητικό επιτελείο θέλει επίσης να επαναλειτουργήσει το λιανεμπόριο από τη Δευτέρα 5 Απριλίου. Το βασικό σενάριο αναφέρει ότι οι αγορές θα πραγματοποιούνται με τη μέθοδο του click away για την πρώτη εβδομάδα και κατόπιν να εξεταστεί, ανάλογα με τα επιδημιολογικά δεδομένα, η δυνατότητα να τεθεί σε λειτουργία ο πενταψήφιος αριθμός 13032, στον οποίο θα μπορούν να στέλνουν SMS οι πολίτες για να βγουν -με χρονικό περιορισμό- για ψώνια.
Η επαναλειτουργία των εμπορικών κέντρων, αναβάλλεται επί του παρόντος.
Τα self test, το σχέδιο και ο προβληματισμός
Η κυβέρνηση προγραμματίζει η επιστροφή μαθητών και καθηγητών στις αίθουσες να γίνει με τη διενέργεια self test. Οι επιστήμονες ωστόσο, προβληματίζονται για αν τα τεστ αυτά μπορούν να λειτουργήσουν πραγματικά ως “ασφαλιστική δικλείδα” καθώς επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των γονιών να δηλώσουν αν το παιδί του έχει προσβληθεί από κορωνοϊό.
Η επανέναρξη των δια ζώσης μαθημάτων των Λυκείων -και ενδεχομένως των Γυμνασίων, αποτελεί προτεραιότητα για την ερχόμενη Δευτέρα, αλλά ίσως μεταφερθεί για τις 12 Απριλίου, εν αναμονή των self tests και μιας μικρής έστω μείωσης κρουσμάτων.
Η συζήτηση για την επαναλειτουργία των Δημοτικών μετατίθεται χρονικώς, χωρίς αυτή τη στιγμή να υπάρχει ασφαλής ημερομηνία στον ορίζοντα.
Τα δύο ευοίωνα κριτήρια
Πάντα σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η επιλογή της κυβέρνησης να ανοίξει το λιανεμπόριο και να επιτραπούν οι διαδημοτικές μετακινήσεις, πέραν της προφανούς ανάγκης να αντιμετωπιστεί η εξάντληση των πολιτών, βασίζεται σε δύο ακόμα στοιχεία :
- Στο ότι παρά τη δεδομένη πίεση στις ΜΕΘ, η ψαλίδα μεταξύ εισιτηρίων και εξιτηρίων κλείνει διαρκώς. Χαρακτηριστικό είναι πως την περασμένη εβδομάδα υπήρχαν ημέρες με περισσότερα εξιτήρια από εισαγωγές σε νοσηλευτικά ιδρύματα.
- Δεύτερον, οι καιρικές συνθήκες. Από αύριο Πέμπτη 1η Απριλίου, η θερμοκρασία θα αρχίσει να ανεβαίνει στους 20 βαθμούς Κελσίου, ευνοώντας τις δραστηριότητες σε ανοικτούς χώρους.
Από την άλλη πλευρά, μέλη της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων εκφράζουν ανοικτά τον φόβο ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα υπάρξει νέα, κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων τα οποία μπορεί να προσεγγίσουν και τα 10.000 ημερησίως, καθώς δεν έχουμε ακόμα δει όπως επισημαίνουν την κορυφή της καμπύλης του τρίτου κύματος της επιδημίας. Εάν κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί είναι προφανές πως θα φέρει ξανά, σε πολύ δύσκολη θέση την κυβέρνηση.