Μετά τις καταγγελίες του αξιωματικού της πυροσβεστικής για πιέσεις που δέχτηκε στην σύνταξη του πορίσματός του, οι καταθέσεις των πρώην υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Τόσκα, Όλγας Γεροβασίλη και Πάνου Σκουρλέτη για την τραγωδία στο Μάτι βλέπουν το φως της δημοσιότητας,
Οι τρεις πρ. υπουργοί, πριν από τις καταγγελίες του πραγματογνώμονα Δημήτρη Λιότσιου, είχαν εξεταστεί ως μάρτυρες στο πλαίσιο της κύριας ανάκρισης για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι. Ωστόσο, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο τους δεν έχουν να εισφέρουν κανένα ουσιαστικό στοιχείο στην ποινική διερεύνηση της υπόθεσης.
Ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Ν. Τόσκας, σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας δέχτηκε βροχή ερωτήσεων για τη διαχείριση που έγινε τόσο στην πυρκαγιά στο Μάτι, όσο και για αυτήν στην Κινέττα, που εκδηλώθηκε λίγες ώρες νωρίτερα, την 23η Ιουλίου 2018.
Συγκεκριμένα, ο δικαστικός λειτουργός, που έλαβε κατάθεση στις 20 Φεβρουαρίου 2020, από τον τότε πολιτικό προϊστάμενο των Σωμάτων που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τις δύο πυρκαγιές στην Αττική, υπέβαλε πολλές ερωτήσεις στον πρώην υπουργό, δίνοντας μεγάλη έμφαση στην εικόνα που είχε ο κ. Τόσκας για τα πτητικά μέσα και τον τρόπο που τα διαχειρίστηκαν οι επιτελείς της πυροσβεστικής.
Έθεσε συγκεκριμένα ζητήματα στον πρώην υπουργό, εστιάζοντας στους χειρισμούς που έγιναν στη δεύτερη και τελικά μοιραία για τη ζωή 102 ανθρώπων πυρκαγιά.
Έτσι στην πορεία της κατάθεσης του Νίκου Τόσκα, ο ανακριτής τον ρωτά:
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε ότι στις 17:46 απογειώθηκε το «Έρικσον S64N 194» με εντολή να κατευθυνθεί στην περιοχή Νταού Πεντέλης και να επιχειρήσει και ότι τελικά δόθηκε εντολή εκτροπής από το ΕΣΚΕ, ενώ ήδη είχε κάνει υδροληψία και ήταν σε πορεία ρίψης, και συγκεκριμένα να κατευθυνθεί προς Ίσθμια – Καλαμάκι και πιο συγκεκριμένα στα διυλιστήρια της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν γνωρίζω για την εκτροπή του ελικοπτέρου. Ούτε γνωρίζω ποιος έδωσε την εντολή της εκτροπής.
Ο πρώην υπουργός ανέφερε πως την επίμαχη ημέρα ειδοποιήθηκε γύρω στις 12 το μεσημέρι για τη φωτιά στην Κινέττα και ότι, λόγω μίας επέμβασης που είχε κάνει νωρίτερα για την οποία του έγινε μέθη, πήγε γύρω στις 15:00 στο Συντονιστικό Κέντρο (ΕΣΚΕ), όπου ο τότε αρχηγός του ΠΣ Σωτήρης Τερζούδης τον ενημέρωσε για την κατάσταση στην Κινέττα και την κινητοποίηση επίγειων και εναέριων δυνάμεων.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Εκείνη τη στιγμή σας ανέφερε αν είχαν πρόβλημα τα εναέρια μέσα; Και πιο συγκεκριμένα, αν είχαν πρόβλημα να απογειωθούν ή να προσγειωθούν λόγω των ανέμων;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχε πρόβλημα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Σας ανέφερε ο κ. Τερζούδης αν υπήρξε πυρκαγιά μέσα στη ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ ή γύρωθεν των διυλιστηρίων; Και αν ναι, τι ώρα σας το ανέφερε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κάποια στιγμή μου ανέφερε, νομίζω ο κ. Τερζούδης, και πιθανόν να ήταν παρών και ο κ. Ματθαιόπουλος, ότι η πυρκαγιά ήταν στον περίγυρο των διυλιστηρίων, ότι είχαν στείλει επίγειες δυνάμεις, δεν θυμάμαι όμως να μου αναφέρουν για εναέριο. Μου είπαν ότι θα στείλουν ένα «Έρικσον». Δεν μπορώ να σας απαντήσω για την ώρα ακριβώς, πάντως ήταν λίγο πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης. Άλλη ενημέρωση για περιστατικό ή συμβάν μέσα στη ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ δεν είχα, γιατί δεν προέκυψε κάτι στη συνέχεια.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι ώρα μάθατε για την πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αμέσως μόλις ενημερώθηκε το ΕΣΚΕ, ενημερώθηκα και εγώ από τον κ. Φωστιέρη. Δεν μπορώ να σας πω ακριβώς την ώρα, πάντως μετά τις 16;40.
Ο πρώην υπουργός ανέφερε στον κ. Μαρνέρη ότι ο αρχηγός κ. Τερζούδης του είπε ότι θα φροντίσει να πάρει όλα τα εναέρια από την Κινέττα στη νέα φωτιά, καθώς και όσα αεροπλάνα ήταν σε εφεδρεία στα τρία αεροδρόμια, Ελευσίνας, Τανάγρας και Τατοΐου. «Επίσης, και στα επίγεια μέσα που βρίσκονταν στην Αττική, θα έδινε εντολή να κατευθυνθούν προς την πυρκαγιά στο Νταού. Εκείνη τη στιγμή τέθηκε και το θέμα της εκκένωσης των κατασκηνώσεων. Αμέσως μετά, ενημερώθηκα από τον κ. Φωστιέρη ότι έκλεισαν και τα τρία αεροδρόμια, λόγω των ισχυρών πλευρικών ανέμων. Σε κάποια φάση μού είπαν ότι για κάποιο χρονικό διάστημα έκλεισε και το αεροδρόμιο “Ελ. Βενιζέλος”, με αποτέλεσμα να υπάρχει προβληματισμός για το πού θα προσγειωθούν τα εναέρια, που βρίσκονταν ήδη στον αέρα, όταν τελειώσουν τα καύσιμά τους. Επειδή υπήρχε πρόβλημα στα αεροδρόμια της Αττικής, δόθηκε εντολή να απογειωθούν τα αεροσκάφη «καναντέρ» της Σάμου και της Ανδραβίδας. Γνωρίζω ότι γύρω στις 17:05 – 17:10 πήγε ένα «Έρικσον» στο Νταού Πεντέλης για να επιχειρήσει».
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε αν το συγκεκριμένο «Έρικσον» έκανε ρίψεις, και αν ναι, πόσες;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι δεν το γνωρίζω. Εγώ ρωτούσα συνέχεια για εναέρια αν υπήρχαν και αν πήγαν. Δεν είχα πάρει απάντηση ότι είχε πάει άλλο εναέριο στην περιοχή μέχρι τις 17:30, όπως με ρωτήσατε.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε αν από τις 17:30 έως και τις 18:00 επιχείρησε άλλο εναέριο μέσο το οποίο έκανε και ρίψεις;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν είχα ενημέρωση αν πήγε στο Νταού Πεντέλης κάποιο εναέριο από τις 17:30 έως τις 18:00, γιατί είχε προηγηθεί η ενημέρωση ότι είχαν κλείσει τα αεροδρόμια.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε από τη θητεία σας στον Ελληνικό Στρατό για 35 χρόνια, αν υπάρχει δυνατότητα να απογειωθεί ένα αεροπλάνο της αεροπορίας στρατού με μια απλή προφορική εντολή και εν συνεχεία να επιχειρήσει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, δεν μπορεί να γίνει, εκτός αν έχει προηγηθεί σχεδιασμός της επιχείρησης και η εντολή αφορά την εκτέλεση της συγκεκριμένης επιχείρησης. Σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις, μπορεί να γίνει απογείωση και οι λεπτομέρειες της εντολής να δοθούν δια ασυρμάτου στον αέρα. Είναι οι περιπτώσεις κυρίως των αναχαιτίσεων και των πυροσβεστικών αεροπλάνων σε κάποιες περιπτώσεις.
Σύμφωνα με τον κ. Τόσκα ενημερώθηκε πως η φωτιά στο Νταού Πεντέλης έγινε ανεξέλεγκτη γύρω στις 18:20, οπότε πλέον οι φλόγες είχαν φθάσει στη λεωφόρο Μαραθώνος και, κατά τον μάρτυρα, δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί σχέδιο εκκένωσης οικισμού.
Οι καταθέσεις Γεροβασίλη και Σκουρλέτη
Στην κατάθεσή της στον ανακριτή, στις 6 Φεβρουαρίου 2020, η πρώην υπουργός Όλγα Γεροβασίλη αναφέρει ότι την ημέρα της τραγωδίας στο Μάτι η ίδια, ως υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης, βρισκόταν στην Άρτα και ότι δεν είχε τηλεφωνικές επικοινωνίες με κανέναν και ότι όταν επέστρεψε στην Αθήνα δεν συμμετείχε πουθενά. Στις ερωτήσεις του ανακριτή αν γνωρίζει συγκεκριμένα στελέχη της Πυροσβεστικής, μεταξύ των οποίων και τον κ. Βασίλη Ματθαιόπουλο, η πρώην υπουργός απάντησε ότι τους γνώρισε όταν ανέλαβε το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Διευκρίνισε μάλιστα πως με τον κ. Ματθαιόπουλο «δεν συζητήσαμε ποτέ για την πυρκαγιά στο Μάτι».
Ο κ. Σκουρλέτης, τότε υπουργός Εσωτερικών, κατέθεσε πως πήγε στο Συντονιστικό ενώ ήδη ο κ. Τόσκας τον ενημέρωσε, μετά τις 17:00, πως πλην της Κινέττας υπήρχε η φωτιά και στο Νταού Πεντέλης «και λόγω των ανέμων αυτό τους προβληματίζει».
ΕΡΩΤΗΣΗ: Όσο χρόνο βρισκόσασταν στο ΕΣΚΕ, μπορείτε να μας πείτε ποια ήταν η ενημέρωση που σας έδινε ο κ. Τερζούδης για την πυρκαγιά τόσο στην Κινέτα, όσο και στο Νταού Πεντέλης;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σε γενικές γραμμές, θυμάμαι να μας λέει ότι κατευθύνονται δυνάμεις για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς και μας ανέφερε για τους ισχυρούς ανέμους. Θέλω να επισημάνω ότι την ίδια ώρα ενημερωνόμασταν και από τα ΜΜΕ (όση αξιοπιστία έχουν τα ρεπορτάζ) και δεν μπορώ να σας πω με ακρίβεια για την ενημέρωση που μας έδινε ο αρχηγός εκείνες τις στιγμές. Αυτό που θυμάμαι από την ενημέρωση που είχαμε από τον κ. Τερζούδη, βασικό αίτιο της επελθούσας τραγωδίας ήταν ότι η φωτιά δεν μπορούσε να ελεγχθεί λόγω της έντασης των ανέμων.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζετε ότι κατά την έναρξη της πυρκαγιάς, στις 16:41 που το έμαθε το ΕΣΚΕ, μέχρι τις 17:30 που φέρεται η πυρκαγιά να πέρασε τη Μονή Παντοκράτορος με κατεύθυνση δυτική προς Ν. Βουτζά, δεν επιχείρησε κανένα εναέριο μέσο πλην ενός «Έρικσον» που φέρεται να έκανε μία ρίψη και να έφυγε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όχι, δεν το γνωρίζω αυτό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είχατε ενημερωθεί για πιθανή πυρκαγιά στην περιοχή Καλαμάκι Αττικής ή για πυρκαγιά στα διυλιστήρια της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό που άκουσα από τους επιτελείς στο ΕΣΚΕ, θυμάμαι σίγουρα τον κ. Τερζούδη, ήταν ότι κοντά στα διυλιστήρια είχε ξεσπάσει πυρκαγιά και ότι έπρεπε αυτό να το προσέξουμε. Για πυρκαγιά μέσα στην ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ δεν άκουσα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορείτε να μου πείτε αν είχατε ενημέρωση από ένα σημείο και μετά, όταν πλέον η πυρκαγιά στο Μάτι Αττικής είχε φτάσει μέχρι τη θάλασσα, αν υπήρχαν άνθρωποι στη θάλασσα και αν η πυροσβεστική είχε φροντίσει να στείλει λέμβους για την περισυλλογή τους;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κάποια στιγμή ενημερώθηκα, πάλι από τον κ. Τερζούδη και τους επιτελείς του, ότι υπήρχαν άνθρωποι στη θάλασσα. Δεν άκουσα όμως τίποτα άλλο σχετικά με λέμβους της πυροσβεστικής. Γνωρίζω ότι την περισυλλογή πολλών ανθρώπων την έκαναν από τη θάλασσα καΐκια ιδιωτικά, με Αιγύπτιους κυρίως ψαράδες, τους οποίους εν συνεχεία, όταν τους γνώρισα, φροντίσαμε να πάρουν την ελληνική ιθαγένεια και τους βραβεύσαμε. Ο συνδυασμός των κλιματικών συνθηκών με τα χαρακτηριστικά του δομημένου περιβάλλοντος δημιουργούσε εκείνη την ημέρα ένα ασφυκτικό πλαίσιο στην αντιμετώπιση της όλης κατάστασης.