Επτα ερωταπαντήσεις με οδηγίες για τον κορονοϊό έδωσε στη δημοσιότητα η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με πληροφορίες για τον βαθμό επικινδυνότητας του και οδηγίες για τους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης του.
Παράλληλα το Ινστιτούτο Παστέρ έδωσε οδηγίες σχετικά με τις εξετάσεις που θα πρέπει να γίνονται όταν υπάρξει υπόνοια για πιθανό κρούσμα.
Στο μεταξύ, διαβεβαιώσεις ότι η χώρα είναι θωρακισμένη και πλήρως εναρμονισμένη με όσα προβλέπει το Πρωτόκολλο του Παγκόσμου Οργανισμού Υγείας, ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα στην υποδοχή εμπορικών πλοίων και επισκεπτών που φτάνουν στη χώρα μας έδωσε ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίον επισκέφτηκε αργά χθες το απόγευμα, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας Παναγιώτη Αρκουμανέα.
Ψυχραμία και αυτοσυγκράτηση στην μετάδοση των πληροφοριών
Εξερχόμενος από το Μέγαρο Μαξίμου, ο κ. Κικίλιας δήλωσε ότι «ως υπουργείο Υγείας και Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας, έχουμε κάνει όλα αυτά τα οποία πρέπει προκειμένου η χώρα να είναι προετοιμασμένη, με βάση αυτά που δηλώνει και επικαιροποιεί κάθε μέρα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
“Αυτό που έχω να συστήσω ως υπουργός Υγείας είναι ψυχραιμία, πιστή εφαρμογή των οδηγιών που έχουν δοθεί προς όλες τις πλευρές και να παρακαλέσω επίσης για εγκράτεια σε σχέση με τη μετάδοση των ειδήσεων που έχουν να κάνουν με τον ιό”, είπε ο υπουργός Υγείας και πρόσθεσε ότι η χώρα είναι προετοιμασμένη και θωρακισμένη.
Περιορισμένα τα επιστημονικά δεδομένα για τον κορονοϊό
Η επιδημία του νέου κορονοϊού «2019-nCoV» συμβαίνει τη χειμερινή περίοδο για το βόρειο ημισφαίριο, μια εποχή που κυκλοφορούν πολλοί αναπνευστικοί ιοί και κυρίως ο ιός της γρίπης, επομένως αναμένεται ότι ένα μέρος των ύποπτων κρουσμάτων στην πραγματικότητα θα έχει προσβληθεί από τον ιό της γρίπης ή άλλο αναπνευστικό ιό. Αυτό αναφέρει σε ανακοίνωση του το ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, που προσφέρει δωρεάν εξετάσεις για τον νέο κορονοϊό, τον ιό της γρίπης και άλλους αναπνευστικούς ιούς, με στόχο την πλήρη διερεύνηση των ύποπτων περιστατικών.
Το Ινστιτούτο επισημαίνει ότι ένα αρνητικό αποτέλεσμα στη μοριακή ανίχνευση του νέου κορονοϊού, ειδικά εάν έχει πραγματοποιηθεί σε δείγματα του ανώτερου αναπνευστικού, δεν αποκλείει τη μόλυνση. Όταν υπάρχει ισχυρή υποψία για σοβαρή νόσηση, συνιστά την επανάληψη με δείγματα από το κατώτερο αναπνευστικό. Επίσης υπογραμμίζει ότι σε ύποπτα κρούσματα η ανίχνευση κάποιου άλλου παθογόνου μικροοργανισμού δεν αποκλείει την παρουσία και του νέου ιού «2019-nCoV», καθόσον μέχρι στιγμής τα δεδομένα για τον ρόλο της συλλοίμωξης είναι περιορισμένα.
Με βάση τη γενετική σύσταση του νέου ιού «2019-nCoV» που ανακοίνωσαν οι υγειονομικές αρχές της Κίνας, ο ιός έχει 75-80% γενετική ομοιότητα με τον SARS CoV και περισσότερο από 85% με ιούς Corona που προσβάλλουν τις νυχτερίδες. Η εύρεση της γενετικής αλληλουχίας του νέου ιού επέτρεψε την ανάπτυξη μοριακών εξετάσεων σε πραγματικό χρόνο (real time PCR) για την ειδική ανίχνευση του νέου ιού.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, κατά το Παστέρ, δεδομένου ότι ταυτόχρονα με τον νέο ιό κυκλοφορούν την χειμερινή περίοδο και οι άλλοι ιοί Corona που προσβάλλουν τον άνθρωπο. Επομένως, η ειδική ανίχνευση επιτρέπει τον διαχωρισμό του νέου ιού από τους συνήθεις κοροναϊούς που προκαλούν ήπια νόσηση και έτσι αποτρέπει τους ”ψεύτικους” συναγερμούς.
Η Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ
Από την πλευρά του ο αντιπρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής, καθηγητής Αθανάσιος Τσακρής, έδωσε στη δημοσιότητα επτά ερωταπαντήσεις για το νέο ιό.
1. Τι είναι οι κορονοϊοί;
- Οι κορονοϊοί είναι μια ομάδα ιών, οι οποίοι προκαλούν συνήθως ήπια ως μέτρια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού με συμπτώματα που προσομοιάζουν με αυτά του κοινού κρυολογήματος: καταρροή, βήχας, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, πυρετός. Σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή υποκείμενα νοσήματα ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρότερη λοίμωξη στο κατώτερο αναπνευστικό -βρογχίτιδα ή πνευμονία-, νεφρική ανεπάρκεια, ακόμη και θάνατο. Οφείλουν το όνομά τους στο σχήμα τους: στο μικροσκόπιο θυμίζουν κορώνα.
Ποια η είναι η ταυτότητα του νέου κορονοϊού;
- O νέος κορονοϊός 2019n-CoV, που εντοπίστηκε στις αρχές του έτους στην κινεζική πόλη Ουχάν, προκαλεί, αντιστοίχως, αναπνευστική λοίμωξη με σοβαρότητα που ποικίλλει. Το 15-20% των προσβληθέντων εκτιμάται ότι θα χρειαστούν νοσηλεία. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως δύο έως πέντε -αλλά και έως 14- ημέρες μετά την έκθεση στον ιό και είναι κλιμακούμενα: πονοκέφαλος, συνάχι, βήχας, πυρετός, δύσπνοια.
Πόσο επικίνδυνος είναι ο 2019n-CoV;
- Είναι αρκετά όσα δεν γνωρίζουμε ακόμα για τον 2019n-CoV, μια και η επιδημία βρίσκεται σε εξέλιξη. Είναι, όμως, πολύτιμη η εμπειρία μας από άλλους «συγγενείς» ιούς. Το σύστημα επιτήρησης που δημιουργήθηκε στην Κίνα μετά την επιδημία του SARS, για παράδειγμα, ήταν εκείνο που βοήθησε στην έγκαιρη ανίχνευση της νέας επιδημίας. Το 2002 ο SARS-CoV εξαπλώθηκε σε 27 χώρες, μολύνοντας σχεδόν 8.000 ανθρώπους και σκοτώνοντας περισσότερους από 770. H μεταδοτικότητα του MERS-CoV από άνθρωπο σε άνθρωπο, το 2012, ήταν μικρότερη, αλλά η θνητότητά του μεγαλύτερη: από τους 2.500 που νόσησαν κατέληξε ένα ποσοστό περίπου 35%. Ο νέος κοροναϊός μεταδίδεται με μεγαλύτερη ταχύτητα, αλλά η θνητότητά του είναι σαφώς χαμηλότερη: δεν ξεπερνά το 4%. Στην πραγματικότητα ίσως είναι πολύ πιο χαμηλή, αφού πολλοί ασθενείς με ήπια συμπτώματα ενδεχομένως δεν απευθύνθηκαν στις υγειονομικές αρχές και συνεπώς δεν έχουν καταμετρηθεί. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο μέσος αριθμός νέων λοιμώξεων ανά μολυσμένο άτομο είναι 1,4-2,5 ασθενείς. Σημειωτέον, ότι στην εποχική γρίπη κάθε ασθενής κολλάει κατά μέσο όρο 1,3 άλλα άτομα. Η κρίσιμη διαφορά είναι βέβαια ότι σε αντίθεση με τη γρίπη, για τον 2019-nCoV δεν υπάρχει εμβόλιο και αυτό σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού -ηλικιωμένους ή άτομα με χρόνια νοσήματα- να προστατευθούν. Αντιστοίχως, δεν υπάρχει ανοσία για τον πληθυσμό σε παγκόσμιο επίπεδο.
Πώς μεταδίδεται;
Μέσω του αέρα από άτομο που έχει προσβληθεί (σταγονίδια βήχα ή φτερνίσματος) ή μολυσμένων επιφανειών (τις οποίες αγγίζουμε και στη συνέχεια βάζουμε τα χέρια μας στο στόμα ή στη μύτη, εισάγοντας τον ιό στον οργανισμό μας). Πάντως, το Αμερικανικό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (CDC) διευκρινίζει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να στηρίζουν το σενάριο μετάδοσης του κορονοϊού μέσω εισαγόμενων προϊόντων ή δεμάτων, λόγω του περιορισμένου χρόνου επιβίωσης των κοροναϊών σε επιφάνειες (μερικές ώρες).
Υπάρχει θεραπεία;
- Προς το παρόν δεν υπάρχει ειδική αντιϊκή θεραπεία και βασίζεται κυρίως στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Υπάρχουν μέτρα πρόληψης της μετάδοσής του;
- Τα αντισηπτικά αλκοολούχα διαλύματα εξουδετερώνουν τον νέο κορονοϊό. Τα μέτρα ατομικής υγιεινής είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικά: καλό πλύσιμο χεριών, με σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Και, φυσικά, μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, χάρη στα πολύτιμα αντιοξειδωτικά τους, θωρακίζει σε σημαντικό βαθμό τον οργανισμό μας, κάτι που ισχύει και για την εποχική γρίπη.
Ποια είναι η εκτίμηση κινδύνου για την Ελλάδα;
- Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, καθώς και τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), ο κίνδυνος εισαγωγής και άλλων κρουσμάτων στην Ευρώπη -συνεπώς και στην Ελλάδα- είναι μέτριος. Αν όμως ληφθούν, όπως επισημαίνει το ECDC, όλα τα αναγκαία μέτρα ελέγχου των λοιμώξεων, θα περιοριστεί σημαντικά ο κίνδυνος περαιτέρω εγχώριας διασποράς του ιού στις ευρωπαϊκές χώρες. Το επιστημονικό δυναμικό του ΕΚΠΑ συντονίζει τις προσπάθειές του όσον αφορά τη συμβολή στην έρευνα για το συγκεκριμένο ιό, στο σχεδιασμό μέτρων πρόληψης της μετάδοσης του ιού και στην αντιμετώπισή του εάν τυχόν ο ιός φτάσει στην Ελλάδα