Τον ερχόμενο Γενάρη, αναμένεται να λειτουργήσει σε πλήρη έκταση η καθιέρωση της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, που σε πρώτη φάση θα λειτουργήσει πιλοτικά και μόνο σε μεγάλες επιχειρήσεις. Επόμενος στόχος να επεκταθεί σε όλο το φάσμα της ιδιωτικής οικονομίας.
Το μέτρο εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, κάνοντας λόγο για χρήση “της σύγχρονης τεχνολογίας” και θα στοχεύει στον “έλεγχο της υπερωριακής απασχόλησης”.
Σύμφωνα με το σχέδιο, στόχος είναι να διαπιστώνεται σε πραγματικό χρόνο μέσω του νέου αυτού ηλεκτρονικού – ψηφιακού συστήματος το αληθές ωράριο απασχόλησης του μισθωτού στην πράξη, με τελικό σκοπό να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα η υποδηλωμένη εργασία, η ψευδώς δηλωμένη μερική απασχόληση και οι απλήρωτες υπερωρίες.
Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να προβλεφθεί ψηφιακή σύνδεση της νέας ηλεκτρονικής κάρτα μισθωτών με το σύστημα «Εργάνη», όπως αναφέρει το ρεπορτάζ στο erhnos.gr.
Έλεγχος της υποδηλωμένης εργασίας
Η νέα ηλεκτρονική κάρτα εισόδου – εξόδου εντάσσεται σε ένα πλέγμα δράσεων με στόχο την αντιμετώπιση της μερικής απασχόλησης και κυρίως της υποδηλωμένης εργασίας. Στο ίδιο πλέγμα δράσεων εντάσσεται η προσπάθεια να συνδυαστεί το μέτρο και με την σύνδεση της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωση (ΑΠΔ) και «Εργάνης», ώστε τα δυο αυτά συστήματα να αλληλεπιδρούν και να διασταυρώνουν στοιχεία.
Υπενθυμίζεται πως η ΑΠΔ υποβάλλεται από τον εργοδότη στον ΕΦΚΑ και περιλαμβάνει στοιχεία για το χρόνο απασχόλησης κάθε ασφαλιζομένου (ποιες μέρες και ώρες απασχολείται), την αμοιβή, τους κλάδους ασφάλισης, το ύψος των εισφορών.
Η εισαγωγή της κάρτας εργασίας θα επιτρέπει υπό προϋποθέσεις τον έλεγχο σε πραγματικό χρόνο των στοιχείων που δηλώνονται σε ΑΠΔ και «Εργάνη».
Η διαλειτουργικότητα των επιµέρους συστηµάτων αναµένεται να δώσει εν τέλει µια πιο καθαρή εικόνα στο υπουργείο Εργασίας και το ΣΕΠΕ για τη χαρτογράφηση των επιχειρήσεων, συνδράµοντας -µεταξύ άλλων- και στον αποτελεσµατικότερο έλεγχο της παραβατικότητας.
Από το 2011
Το μέτρο της «κάρτας εργασίας» στον ιδιωτικό τομέα είχε θεσμοθετηθεί αρχικά το 2011, αλλά δεν έφτασε να υλοποιηθεί (παρόλο που είχε ημερομηνία έναρξης 1η Σεπτεμβρίου του 2011), ενώ δεν εκδόθηκαν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις.
Όπως και τώρα έτσι και το 2011 προβλέπονταν αρχικά το μέτρο να εφαρμοστεί πιλοτικά σε ορισμένες γεωγραφικές περιοχές και είδη επιχειρήσεων. Η νομοθετική πρόβλεψη του 2011 είχε… καρότο και μαστίγιο. Για τις επιχειρήσεις που υποχρεωτικά εντάσσονταν στην κάρτα εργασίας παρέχονταν έκπτωση 10% στις ασφαλιστικές εισφορές εφόσον τις κατέβαλλαν εμπρόθεσμα (μετά από οικονομική μελέτη της ΓΓΚΑ). Παράλληλα, προβλέπονταν πρόστιμα και ποινές για όσες επιχειρήσεις εντάσσονταν αλλά δεν εφάρμοζαν σωστά το σύστημα της κάρτας.
Η τότε διάταξη προέβλεπε μάλιστα και πρόστιμο για τον ίδιο τον εργαζόμενο ύψους 200 ευρώ, αν δεν έκανε χρήση της κάρτας του (στην επιχείρηση επιβάλλονταν αντίστοιχα πρόστιμο 400 ευρώ).
Τα προσωπικά δεδομένα
Η ενεργοποίηση και επέκταση της διάταξης προέβλεπε και την σύμφωνη γνώμη της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και έκδοση υπουργικής απόφασης για μια σειρά από θέματα, όπως τα συστήματα καταγραφής, τον τρόπο λειτουργίας τους, τον τρόπο και τα στοιχεία επεξεργασίας των δεδομένων, το είδος των προσωπικών δεδομένων που θα ετύγχαναν επεξεργασίας, το πως θα γινόταν η συλλογή, αποθήκευση, χρήση, διαβίβαση των δεδομένων, ποια θα ήταν η διάρκεια αποθήκευσης, η διαδικασία καταστροφής κ.α.
Η στάση των συνδικάτων
Όσον αφορά στη στάση των συνδικάτων, η ΓΣΕΕ είχε επί της αρχής θετική υποδοχή στο νομοσχέδιο του 2011 με τη ρητή εναντίωσή της ωστόσο σε δυο θέματα τότε:
- ζητούσε να απαλειφθεί η μετακύληση της ευθύνης και στον εργαζόμενο, με την επιβολή προστίμου και σε αυτόν (200 ευρώ) ενώ
- διατύπωνε έντονες επιφυλάξεις για τα ζητήματα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που εγείρονταν από τη χρήση του συστήματος της κάρτας εργασίας.
Χαρακτηριστικό είναι πως τον περασμένο Μάρτιο, 51 συνδικαλιστικά σωματεία υπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα είχαν αποστείλει υπόμνημα στο υπουργείο Εργασίας, καταγγέλοντας φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας στο μέτωπο των υπερωριών, της υπερεργασίας και της υποδηλωμένης εργασίας.
Ειδικότερα υποστήριζαν πως πληθαίνουν οι καταγγελίες για μη δήλωση και αναγνώριση της αμοιβής για τις ώρες υπερεργασίας και υπερωρίας, ειδικά μετά την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού στα 650€. “Συνάδελφοι μας καταγγέλλουν ότι μειώθηκαν οι ώρες ημερήσιας απασχόλησής τους πλασματικά, από τις 8 ώρες στις 6 ή και λιγότερο, ενώ στην πραγματικότητα συνεχίζουν να απασχολούνται 8ωρο – 12ωρο, ενώ κατά την εξόφληση της μηνιαίας μισθοδοσίας δεν υπολογίζονται και δεν καταβάλλονται καθόλου ή μερικώς, οι πρόσθετες ώρες απασχόλησης, υπερεργασίας και υπερωρίας τους.
Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε κινητές δραστηριότητες και στο προσωπικό που απασχολείται σε τρίτες επιχειρήσεις π.χ εργολαβικές εταιρίες καθαρισμού, φύλαξης κ.λπ.
Μάλιστα, πολλά από τα μέλη μας προσφεύγουν ανεπιτυχώς στις επιθεωρήσεις εργασίας και τα δικαστήρια, προκειμένου να τους καταβληθούν οι δεδουλευμένες αποδοχές για τις πρόσθετες ώρες εργασίας, καθώς δεν υπάρχει ισχυρό αποδεικτικό υλικό (π.χ. κάρτα εργασίας) για την υπερεργασιακή – υπερωριακή απασχόλησή τους”, ανέφεραν τον περασμένο Μάρτιο στο υπόμνημά τους τα εν λόγω σωματεία. Στο ίδιο υπόμνημα ζητούσαν την ενεργοποίηση της κάρτας εργασίας, αλλά αφού όμως λυθούν τα ζητήματα “προσωπικών δεδομένων και καταργηθεί η διάταξη για την επιβολή προστίμου και στον εργαζόμενο”.