Διατάξεις σχετικές με την σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, θεσπίζονται με νομοσχέδιο που εισήχθη στη Βουλή από το υπουργείο Δικαιοσύνης. οι διατάξεις αφορούν επίσης στις αρμοδιότητες του Έλληνα Ευρωπαίου Εισαγγελέα, στη διαδικασία και στα προσόντα επιλογής των υποψηφίων αλλά και στις αρμοδιότητες των Ευρωπαίων εντεταλμένων Εισαγγελέων.
Ειδικότερα, στο Σχέδιο Νόμου περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν στην ενίσχυση της λειτουργίας του Γραφείου Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος και του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς, η διασφάλιση της διοικητικής αυτοτέλειας των δικηγορικών συλλόγων, η διεύρυνση της νομικής βοήθειας και την πρόβλεψη πρόσθετης αποζημίωσης για δίκες μακράς διάρκειας καθώς και την αλλαγή του συστήματος καταβολής ΦΠΑ για την παροχή νομικής βοήθειας. Εξάλλου, τροποποιείται η διαδικασία καταβολής εξόδων σχετικά με τις δίκες σε μεταβατικές έδρες.
Επίσης, στο Σχέδιο Νόμου περιλαμβάνονται η επέκταση του μέτρου του ευεργετικού υπολογισμού των εργαζομένων σε περισσότερες μονάδες Αγροτικών Καταστημάτων Κράτησης, ενώ παράλληλα ρυθμίζονται η λειτουργία των ιατροδικαστικών υπηρεσιών και η ασφαλιστική κάλυψη έναντι κινδύνου ατυχήματος σε όσους παρέχουν κοινωφελή εργασία.
Επίσης, με την κύρωση του Πρωτοκόλλου 16 της ΕΣΔΑ διευρύνεται η γνωμοδοτική αρμοδιότητα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) και με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2016/343 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9ης Μαρτίου 2016, ενισχύεται το τεκμήριο αθωότητας.
Αλλαγές και τροποποιήσεις σε πολλούς τομείς της Δικαιοσύνης επέρχονται με νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης. Το νομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την αναγνώριση του τεκμηρίου της αθωότητας στους υπόπτους και τους κατηγορούμενους με τη μεταφορά στους δικαστές του «βάρους της απόδειξης» στις ποινικές δίκες, την καθιέρωση του «δικαιώματος σιωπής και μη αυτοενοχοποίησης» του υπόπτου και κατηγορούμενου, την αύξηση των θέσεων εισαγγελέων κ.α.
Επίσης, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, παρέχεται το δικαίωμα στον ύποπτο ή κατηγορούμενο να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης προς αποκατάσταση της βλάβης την οποία υπέστη εξαιτίας της προσβολής του τεκμηρίου αθωότητάς του από δηλώσεις δημόσιων αξιωματούχων σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας πριν από την έκδοση απόφασης σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό, οι οποίες αναφέρονται κατά τρόπο άμεσο στην εκκρεμή ποινική διαδικασία και είτε παροτρύνουν το κοινό να πιστέψει στην ενοχή του είτε προβαίνουν σε εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών με την οποία προδικάζουν τη δικαστική κρίση της υπόθεσης.
«Βάρος απόδειξης»
Επίσης, προστίθεται νέο άρθρο στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, με το οποίο οι δικαστές και οι εισαγγελείς θα εξετάζουν αυτεπαγγέλτως όλα τα αποδεικτικά μέσα, που θεμελιώνουν την ενοχή ή κατατείνουν στην αθωότητα του κατηγορουμένου, καθώς και κάθε στοιχείο που αφορά την προσωπικότητά του και επηρεάζει την επιμέτρηση της ποινής.
Ο κατηγορούμενος δεν θα είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία για τα πραγματικά περιστατικά που επικαλείται υπέρ του.
Οι δικαστές και εισαγγελείς θα είναι υποχρεωμένοι να ερευνούν με επιμέλεια κάθε στοιχείο ή αποδεικτικό μέσο που επικαλέστηκε υπέρ αυτού ο κατηγορούμενος, αν αυτό είναι χρήσιμο για να εξακριβωθεί η αλήθεια. Οποιαδήποτε αμφιβολία περί της ενοχής είναι προς όφελος του κατηγορουμένου ή του υπόπτου.
«Δικαίωμα σιωπής»
Ακόμη, στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας προστίθεται νέο άρθρο (103Α), σύμφωνα με οποίο κατοχυρώνεται το «δικαίωμα σιωπής και μη αυτοενοχοποίησης», στο οποίο προβλέπεται ρητά ότι ο ύποπτος και ο κατηγορούμενος απολαμβάνουν τα δικαιώματα σιωπής και μη αυτοενοχοποίησης.
Συναινετικά διαζύγια
Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα των αιτούντων συναινετικό διαζύγιο ενώπιον συμβολαιογράφου να κάνουν χρήση των διατάξεων για την παροχή νομικής βοήθειας (δωρεάν βοήθεια) σε αστικές υποθέσεις.
Ενοποιείται η διαδικασία της παροχής νομικής βοήθειας και παρέχεται αυτή από το ΤΑΧΔΙΚ, τόσο σε σχέση με την κύρια αποζημίωση όσο και σε σχέση με την πρόσθετη αποζημίωση στους δικηγόρους που παρέχουν υπηρεσίες στο πλαίσιο της νομικής βοήθειας για ποινικές δίκες μακράς διάρκειας.
Επίσης, αλλάζει το σύστημα καταβολής ΦΠΑ για την παροχή νομικής βοήθειας και έτσι πλέον καταβάλλεται κατά το χρόνο είσπραξης της αποζημίωσης και, τέλος, διασφαλίζεται η διοικητική αυτοτέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας.
Κατάργηση αυτόφωρου για αδικήματα Τύπου
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης καταργεί την αυτόφωρη διαδικασία για τα αδικήματα του Τύπου.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 33 του νομοσχεδίου του υπουργείου Δικαιοσύνης, καταργείται η αυτόφωρη διαδικασία και στα δια του Τύπου τελούμενα αδικήματα της εξύβρισης, δυσφήμισης και συκοφαντικής δυσφήμισης.
Συγκεκριμένα, το άρθρο 33 αναφέρει:
«Στο άρθρο 417 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (π.δ. 258/1986, Α’ 121), προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως εξής:
«Στην περίπτωση των εγκλημάτων των άρθρων 361, 362 και 363 του Ποινικού Κώδικα δεν ακολουθείται η διαδικασία των επόμενων άρθρων, εκτός αν συντρέχουν ιδιαίτερα σοβαροί λόγοι».
Φυλακές
Οι διατάξεις που αφορούν στη λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος, επεκτείνουν το μέτρο του ευεργετικού υπολογισμού των εργαζομένων σε περισσότερες μονάδες (όπως αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής) των αγροτικών φυλακών, ενώ παράλληλα ρυθμίζουν τη λειτουργία των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, με απώτερο στόχο την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Επιπλέον, αναγνωρίζεται και θεσμοθετείται η ανάγκη για παροχή ασφαλιστικής κάλυψης έναντι κινδύνου ατυχήματος στους καταδικασθέντες που παρέχουν κοινωφελή εργασία ως μέτρο έκτισης της ποινής, καλύπτοντας το θεσμικό έλλειμμα στον τρόπο εφαρμογής του ποινικού αυτού μέτρου, το οποίο υφίσταται εδώ και 20 χρόνια, από την έναρξη υλοποίησης του θεσμού το 1997.
Εισαγγελείς
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται και διατάξεις που ενισχύουν με εμπειρογνώμονες και ειδικούς με τεχνογνωσία τις Εισαγγελίες Οικονομικού Εγκλήματος και Διαφθοράς.
Επίσης με άλλες διατάξεις ορίζονται οι διαδικασίες αλλά οι προϋποθέσεις που πρέπει να έχει ένας εισαγγελέας για να επιλεγεί ως ευρωπαίος εισαγγελέας, εκπροσωπώντας τη χώρα μας στο πλαίσιο της λειτουργίας του νέου θεσμού για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ