Μία – έστω και γρήγορη – ματιά στον εκλογικό χάρτη της 21ης Μαΐου αρκεί για να αντιληφθεί οποιοσδήποτε το μέγεθος του προβλήματος που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ: αν εξαιρέσει κανείς το Λεκανοπέδιο και κάποιες λίγες περιφέρειες στην υπόλοιπη Ελλάδα όπου διατηρεί δυνάμεις κόμματος εξουσίας, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης φυλλοροεί.
Του Στέφανου Τζανάκη
Σε έξι περιφέρειες – οι δύο στην Κρήτη, Ρέθυμνο και Λασίθι – το ΠΑΣΟΚ πέρασε μπροστά. Και στο Ηράκλειο, 11 χρόνια μετά από την πρωτιά στις δεύτερες εκλογές του 2012, που σηματοδότησε την αρχή της κυριαρχίας του, ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε να παλεύει για να κρατήσει τη δεύτερη θέση, σε ένα νησί που κυριαρχείται πλέον – για πρώτη φορά – από τη Νέα Δημοκρατία.
Η Κρήτη έδωσε πρώτη την πρωτιά στον ΣΥΡΙΖΑ, που υποκατέστησε για 11 χρόνια το ΠΑΣΟΚ. Σήμερα, ο εκλογικός χάρτης του νησιού είναι μπλε, αλλά σημασία έχει η τάση – που παραπέμπει σε «αποσυριζοποίηση», σε ολόκληρο το νησί.
Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να επιστρέψει – ως δεύτερο κόμμα στην παρούσα συγκυρία – στην Κρήτη; Και θα σημαίνει κάτι αυτό – εφόσον συμβεί – για το σύνολο της χώρας; Αν δεχτούμε ότι η Κρήτη «πρωτοπόρησε» ως προς την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, τότε το πιθανότερο είναι ότι θα πρωτοπορήσει και στην κάθοδό του.
Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να αλλάξει τα επερχόμενα; Θεωρητικά, ναι – όπως λέει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αυτή τη στιγμή οι κάλπες είναι και πάλι άδειες και κανείς δεν γνωρίζει τι θα περιέχουν το βράδυ της 25ης Ιουνίου.
Η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ στο αποτέλεσμα, ωστόσο, δεν παραπέμπει σε κάτι τέτοιο: Μετά από ένα τριήμερο ξεκατίνιασμα, όπου η Ρένα Δούρου χαρακτήρισε «αηδιαστική» την δήλωση Παπαδημούλη να μπουν δίπλα στον Αλέξη Τσίπρα νέα στελέχη που πέτυχαν στις εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσε τη σύσταση Εκλογικής Επιτροπής παρά τω προέδρω, με τη συμμετοχή νέων στελεχών. Κάποιων που πέτυχαν και κάποιων που απέτυχαν στη μάχη του σταυρού. Η διαφορά δεν είναι τεράστια – και πάντως δεν δείχνει αηδιαστική.
Η ουσία είναι στο τι θα κάνουν αυτά τα νέα στελέχη. Θα επιχειρήσουν να αναδείξουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως το αντίπαλο δέος του Κυριάκου Μητσοτάκη; Θα δηλώσουν ότι οι εκλογές «παίζονται»; Θα αρκεστούν στο να διακηρύξουν ότι δεν πρέπει η ΝΔ να αφεθεί να κυβερνήσει χωρίς ισχυρή αντιπολίτευση; Και τι από όλα αυτά αφορά τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ;
Κλείσιμο
Το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα – μιας και αυτό είναι ο ΣΥΡΙΖΑ – κατέβηκε στις εκλογές της 21ης Μαΐου για να διεκδικήσει την εξουσία. Με 20 μονάδες διαφορά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παίζει χωρίς αντίπαλο – με μοναδικό στόχο να ξαναπάνε στις κάλπες εκείνοι που τον ψήφισαν στις πρώτες εκλογές. Ένας ψηφοφόρος που ψήφισε ΝΔ στην πρώτη κάλπη για να μην υπάρξει «κυβέρνηση ηττημένων» που δεν έβγαινε αριθμητικά ούτε με αποστασία βουλευτών της ΝΔ, προφανώς θα την ξαναψηφίσει.
Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ όμως, ποιο λόγο έχουν για να σπεύσουν να ξαναψηφίσουν το κόμμα τους; Η εξουσία εξαφανίστηκε από τον ορίζοντα και ο Μητσοτάκης θα είναι ο πρωθυπουργός, είτε με μικρή, είτε με μεγάλη πλειοψηφία. Είναι σοβαρός λόγος για να πάνε στην κάλπη το να αποτρέψουν την επαναφορά του ΠΑΣΟΚ – το οποίο κατά πάσα πιθανότητα ψήφιζαν, πριν από το 2012 – στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης;
Στην περιφέρεια αποδείχθηκε ότι αυτό δεν είναι και τόσο σοβαρός λόγος για τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Η επιτυχία κάποιων υποψηφίων του ΠΑΣΟΚ συνοδεύτηκε από την αποτυχία «πασοκογενών» υποψηφίων του ΣΥΡΙΖΑ – εν ολίγοις, τα δύο κόμματα λειτούργησαν ως συγκοινωνούντα δοχεία, σε αρκετές περιπτώσεις. Επομένως, τι απομένει; Ενδεχομένως, ένα άτυπο δημοψήφισμα – να καλέσουν τους ψηφοφόρους να αποφασίσουν οι ίδιοι αν θέλουν να συνεχίσει ο Αλέξης Τσίπρας στο τιμόνι του κόμματος ή αν θα πάνε για άλλα.