Δυσκολεύονται πολύ βουλευτές και στελέχη όλων των κομμάτων να πάρουν απόφαση ότι οι εκλογές θα γίνουν σχεδόν σε 10 μήνες από τώρα. Είχαν δουλέψει σκληρά το τελευταίο εξάμηνο, είχαν βρει τις συμμαχίες τους και ήταν έτοιμοι να δώσουν τη μάχη τον Σεπτέμβριο. Ανατράπηκαν όλα. Μετά άρχισαν τα σενάρια συνωμοσίας. Άλλος έλεγε ότι ο πρωθυπουργός φοβήθηκε τον Πούτιν μήπως του στήσει προβοκάτσια μέσα στο καλοκαίρι. Άλλος έλεγε ότι η κυβέρνηση φοβάται τον Ερντογάν, που είναι έτοιμος για θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο κι έτσι ο Έλληνας πρωθυπουργός αποφάσισε να μετακυλήσει τις εκλογές, ώστε στην προεκλογική περίοδο να συμπέσουν η Ελλάδα με την Τουρκία την ερχόμενη άνοιξη. Ακόμη κι αν όλα αυτά ισχύουν, ο βαθύτερος λόγος που οδήγησε τον πρωθυπουργό στην οριστική απόφαση να σταματήσει την εκλογολογία είναι πιο βαθύς και σχετίζεται με τον χαρακτήρα του και τον ρόλο που επιφυλάσσει για τον εαυτό του στο μέλλον.
Του Γιάννη Πολίτη
Να εξηγήσουμε γιατί είναι δύσκολο να γίνει στο πολιτικό σύστημα κατανοητή η επιλογή του, αφού η συγκυρία τον ευνοεί και όλοι πιστεύουν ότι ο χειμώνας θα είναι πολύ χειρότερος. Από τότε που ανακαλύφθηκε η κοινοβουλευτική Δημοκρατία, ο κάθε ηγέτης αναζητεί την ευκαιρία να προσφύγει στον λαό και να ανανεώσει την εντολή του, όταν είναι σίγουρος ότι θα κερδίσει. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν μπορούσε να εξαιρεθεί από αυτόν τον κανόνα στην αντίληψη των στελεχών του. Όλοι έλεγαν ότι αν μετά τον Δεκαπενταύγουστο εξακολουθεί να έχει «αέρα στα πανιά του», θα προσφύγει στην κάλπη και θα επιχειρήσει στις δεύτερες ή και τρίτες ενδεχομένως εκλογές να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία. Αλλά ακόμη κι αν δεν πετύχαινε αυτόν τον στόχο, το ΠΑΣΟΚ θα ήταν αναγκασμένο να του δώσει ψήφο ανοχής, αφού το ποσοστό της ΝΔ ως πρώτο κόμμα θα ήταν σίγουρα πάνω από 35%. Με αυτό το σκεπτικό, το οποίο είχε γίνει κυρίαρχο, υπουργοί και βουλευτές «όργωναν» τις εκλογικές περιφέρειες, πήγαιναν σε γάμους, βαφτίσεις, λιτανείες και μνημόσυνα, διαγκωνίζονταν με τους συνυποψηφίους τους και ήταν έτοιμοι να τυπώσουν προεκλογικά φυλλάδια.
Η αλήθεια είναι ότι ο πρωθυπουργός φλέρταρε ένα διάστημα με την ιδέα, γι’ αυτό και άφηνε να συντηρείται η εκλογολογία. Είναι γνωστό ότι η Νέα Δημοκρατία εξελέγη με άλλη εντολή. Η πανδημία, ωστόσο, την ανάγκασε να αλλάξει πορεία ώστε να διαχειριστεί μια πρωτοφανή υγειονομική, οικονομική και κοινωνική κρίση. Οι επιδόσεις της ήταν πολύ καλύτερες από τις αναμενόμενες. Ενισχύθηκε, έτσι, ο πρωθυπουργός ως ικανός διαχειριστής της κρίσης, παίρνοντας εύσημα από πολλούς ευρωπαίους ηγέτες που διοικούν οργανωμένες χώρες.
Όμως τώρα τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα: ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται ότι θα διαρκέσει και οι ευρωπαϊκές χώρες τον χειμώνα θα δεινοπαθήσουν από την έλλειψη καυσίμων και από την μεγάλη ακρίβεια. Εάν η χώρα μας καταφέρει να περάσει και από αυτή τη στενωπό, τότε ο πρωθυπουργός θα είναι αδιαφιλονίκητος ηγέτης. Επειδή, όμως, οι παράμετροι σε αυτή τη δύσκολη εξίσωση είναι πρωτόγνωρες και οι αντοχές της κοινωνίας λιγοστεύουν, η απλή λογική λέει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με την απόφασή του να παραμείνει για ένα χρόνο ακόμη στην εξουσία, ανέλαβε πολύ μεγάλο ρίσκο. Τον Οκτώβριο θα έρθει αντιμέτωπος με τις συνέπειες του πολέμου αλλά και το νέο κύμα της πανδημίας, που οι ειδικοί λένε ότι δεν θα το αποφύγουμε.
Εκδοχές
Οι εκδοχές είναι δύο: η πρώτη είναι η κυβέρνηση να υποστεί πολλαπλά τραύματα τον χειμώνα και να φτάσει στην κάλπη με ένα ποσοστό που δεν θα την οδηγήσει σε αυτοδυναμία. Εδώ, σε κάθε περίπτωση, μία κυβέρνηση συνεργασίας, δικομματική ή τρικομματική, θα είναι η μόνη λύση.
Η δεύτερη εκδοχή λέει πως, εάν τα πράγματα δεν εξελιχθούν τόσο δραματικά όσο λένε οι αναλυτές και στην Ελλάδα δεν υπάρξουν άσχημες ανατροπές, το πρόβλημα τότε θα το έχει η αξιωματική αντιπολίτευση και το ΠΑΣΟΚ. Αν ο Αλέξης Τσίπρας δεν καταφέρει να επανακτήσει ένα μέρος των ψηφοφόρων που τον τίμησαν το 2019, τότε τα πράγματα θα είναι δύσκολα για εκείνον. Όσο για τον Νίκο Ανδρουλάκη, εάν δεν διατηρήσει το διψήφιο ποσοστό που έχει τώρα το κόμμα του, θα μπει ξανά σε περίοδο γκρίνιας και εσωστρέφειας. Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, ο Μητσοτάκης, είτε χάσει, είτε κερδίσει, θα έχει υπηρετήσει πλήρως το αφήγημά του και θα έχει διασφαλίσει τον ρόλο που επιφυλάσσει για τον εαυτό του. Δηλαδή θα λέει ότι «είμαι ένας μεταρρυθμιστής που θεσμικά εξάντλησε την τετραετία», κάτι που θα αποτελεί γνώμονα και για τις επόμενες κυβερνήσεις, και δεν το έβαλε στα πόδια τη δύσκολη ώρα, αλλά παρέμεινε να δώσει τη μάχη μέσα σε μεγάλες δυσκολίες μέχρι τέλους.
Έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, η σημερινή κυβέρνηση θα κριθεί στο τέλος της τετραετίας με άλλους όρους και επειδή ο χρόνος είναι πολύς, τα πάντα γίνεται να αλλάξουν. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν πια πολύ χρόνο μπροστά τους να ανασυνταχθούν και να αλλάξουν στρατηγική, κάτι που ενδεχομένως να τους οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που έχουν αυτή την ώρα. Τον επόμενο Μάιο ή Απρίλιο οι κάλπες θα στηθούν σε ένα νέο γήπεδο, στο οποίο σήμερα κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πώς θα τοποθετηθούν οι παίκτες και με ποιες συνθήκες θα διεξαχθεί ο αγώνας.