Καλό σενάριο δεν υπάρχει. Όσο και να ψάξεις δεν θα το βρεις. Υπάρχει το κακό, το χειρότερο και το εφιαλτικό. Και δεν μιλάμε μόνο για τη μικρή Ελλάδα που μόλις βγήκε από την χρεωκοπία και από τα μνημόνια, αλλά για όλη την Ευρώπη. Ακόμη και τις δυνατές χώρες του Βορρά που πέρασαν σχεδόν αλώβητες από την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. Τώρα τα πράγματα είναι αλλιώς. Μπορεί η Ευρώπη να είναι ισχυρή πολιτικά, μπορεί στρατιωτικά να είναι ταυτισμένη με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορεί να έχει την καλύτερη ποιότητα ζωής στον πλανήτη, μπορεί να είναι το κέντρο των γραμμάτων και του πολιτισμού, όμως της λείπει κάτι πολύ βασικό: η αυτονομία στην ενέργεια.
Του Γιάννη Πολίτη
Είναι σαν να έχεις ένα πολυτελές αυτοκίνητο με το οποίο δεν μπορείς να πας βόλτα γιατί δεν έχει καύσιμα. Αυτό το υπερόπλο το διαθέτει ο Πούτιν, γι’ αυτό και μπορεί και μας χορεύει στο ταψί, παρά τα μεγάλα τραύματα που έχει υποστεί από τις σκληρές κυρώσεις που του επιβλήθηκαν.
Το στοίχημα Μακρόν για συμβιβασμό
Ο χειμώνας θα είναι κακός για τους Ευρωπαίους. Οι φτωχοί άνθρωποι σε Βορρά και Νότο θα δεινοπαθήσουν, ενώ πολλές επιχειρήσεις, εάν καταφέρουν και μείνουν ανοιχτές, θα βρεθούν σε μια μακροχρόνια περιπέτεια. Γι’ αυτό και ο Πρόεδρος της Γαλλίας, παρ’ ότι τραυματισμένος από τις βουλευτικές εκλογές, παλεύει με κάθε τρόπο να βάλει τέλος στον πόλεμο με έναν συμβιβασμό. Δεν είναι εύκολο στοίχημα, γιατί οι Αμερικανοί θέλουν ο Πούτιν να βγει ταπεινωμένος από αυτή την ιστορία και αυτό δεν βοηθάει στην άμεση λήξη του πολέμου. Η πρωτοβουλία Μακρόν, ωστόσο, που βρίσκει συμμάχους στη Γερμανία και την Ιταλία, ενδεχομένως μέσα στο καλοκαίρι να αποδώσει, όπως πιστεύουν οι πιο αισιόδοξοι. Αυτό θα είναι το κακό σενάριο και το λέμε «κακό» και όχι «καλό», γιατί ακόμη κι αν αύριο τελειώσουν όλα, οι κοινωνίες έχουν ενσωματώσει στην καθημερινότητά τους τις συνέπειες του πολέμου. Σε μια τέτοια περίπτωση οι ειδικοί προβλέπουν πως οι ανατιμήσεις σε τρόφιμα και καύσιμα θα υποχωρήσουν σύντομα, αλλά δεν θα φτάσουν ποτέ στο χαμηλό επίπεδο που ήταν πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ελλάδα θα επιστρέψει διστακτικά σε ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης 3% και ο ετήσιος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κοντά στο 7% ενώ σήμερα έχει ξεπεράσει το 11.
Προσάρτηση εδαφών και νέος γύρος ακρίβειας
Πάμε στο δεύτερο σενάριο, το χειρότερο. Τι λέει αυτό; Ο πόλεμος συνεχίζεται με μέτριας κλίμακας επιχειρήσεις και ο Ρώσος Πρόεδρος επιμένει να ενσωματώσει στην «αυτοκρατορία» του, όπως αυτός την έχει φαντασιωθεί, τις κρίσιμες περιοχές της Ουκρανίας τις οποίες έχει καταλάβει. Οι Αμερικανοί αρνούνται να καθίσουν μαζί του στο ίδιο τραπέζι και συνεχίζουν τα τελεσίγραφα ότι δεν θα αποδεχθούν τετελεσμένα. Αυτό σημαίνει για την καθημερινότητά μας ότι η αύξηση της μέσης τιμής των τροφίμων και του φυσικού αερίου θα είναι της τάξης του 25% μετά το φθινόπωρο. Το πετρέλαιο θα ανέβει κατά 50 δολάρια το βαρέλι, τα επιτόκια στα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου θα αυξηθούν ακόμη κατά μία ποσοστιαία μονάδα, ο πληθωρισμός θα είναι κοντά στο 8% και η ανάπτυξη οριακά θα ξεπεράσει το 2%. Στην κλίμακα τώρα μιας οικογένειας με τέσσερα μέλη, οριακά επιβιώνει με εισόδημα 1000 ευρώ. Η θηλιά γύρω από τον λαιμό της θα σφίξει επικίνδυνα. Και αν αυτό το σενάριο το οποίο το αποκαλούμε το «χειρότερο» τρομάζει, υπάρχει και το εφιαλτικό.
Το εφιαλτικό σενάριο με εμπλοκή Κίνας και covid
Τι προβλέπει αυτό; Η Ρωσία να επανέλθει ορμητικά το φθινόπωρο στο ουκρανικό μέτωπο με εκτεταμένες επιχειρήσεις, ώστε να πιέσει τους Ευρωπαίους για να πιέσουν με τη σειρά τους τους Αμερικανούς να δεχτούν κάποιες από τις απαιτήσεις της. Την ίδια στιγμή, η πανδημία στην Κίνα επιστρέφει με μια νέα μετάλλαξη που δεν θα την πιάνουν τα αδύναμα εμβόλιά τους και ακολουθούν πολλά lockdown. Οι μεταφορές παραλύουν. Τα πλοία θα συνωστίζονται έξω από την Σαγκάη και κορυφαίες παραγωγικές μονάδες της μεγάλης χώρας θα υπολειτουργούν.
Σε αυτή την ακραία περίπτωση, υπάρχουν σενάρια -που μακάρι να μείνουν στο χαρτί- που προβλέπουν αύξηση στην μέση διεθνή τιμή των τροφίμων κατά 50%, ενώ η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου και πετρελαίου θα φτάσει στον… Θεό! Ως προς τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας καλύτερα να μην τα συζητάμε, γιατί θα είναι κοντά σε εκείνα του 2010 (όταν μπήκαμε στο πρώτο μνημόνιο).
Μέσα σε όλο αυτό το αποπνικτικό περιβάλλον, υπάρχει και ένα καλό νέο: παρά τα δράματα και τις συμφορές η ελληνική οικονομία έχει επιδείξει μια ανέλπιστη αντοχή καθώς το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 7% το πρώτο τρίμηνο. Οι καταθέσεις στις τράπεζες αυξήθηκαν τον Απρίλιο – ένας Θεός ξέρει πώς συνέβη αυτό. Η Ελλάδα είναι η κατάλληλη χώρα για να σκίσεις το πτυχίο σου εάν είσαι οικονομολόγος! Όσο για τον τουρισμό, πηγαίνει καλά πέρα από κάθε προσδοκία. Ίσως ξεπεράσει και το 2019.
Γι΄ αυτό, εάν τελικά η μπίλια κάτσει στο πρώτο, ακόμη και το δεύτερο σενάριο και όχι στο τρίτο – το εφιαλτικό -, η Ελλάδα θα αντέξει κι αυτή την μεγάλη δοκιμασία και θα παραμείνει ξανά με το κεφάλι έξω από το νερό.