Μου τηλεφώνησε πριν από δύο ημέρες ένας ξενοδόχος από τον Βόλο. Διαθέτει ένα αστικό ξενοδοχείο στο κέντρο της πόλης και η μέση τιμή κόστους ενός δωματίου είναι 110 ευρώ τη βραδιά. Ο προηγούμενος λογαριασμός της ΔΕΗ, πριν ξεσπάσει η μεγάλη ενεργειακή κρίση, ήταν 11.000 ευρώ. Ο νέος λογαριασμός που πήρε στα χέρια του είναι 28.000 ευρώ.
Γράφει ο Γιάννης Πολίτης
Όπως μου εξήγησε, εάν αυτό συνεχιστεί, για να μπορέσει να ισοφαρίσει τη χασούρα, θα πρέπει το δωμάτιο να φτάσει τα 180 ευρώ. Οι άνθρωποι που διαμένουν εκεί είναι κυρίως εμπορικοί επισκέπτες και λίγοι τουρίστες το καλοκαίρι. Το αναφέρω γιατί είναι ένα εμφατικό παράδειγμα για το πώς θα εκτιναχθεί ο πληθωρισμός τους προσεχείς μήνες σε ποσοστά ασύλληπτα, που έχουμε να ζήσουμε από τις κακές περιόδους της δραχμής.
Προκύπτει, όμως, και ένα νέο δεδομένο από αυτά. Επειδή οι αυξήσεις του ρεύματος θα είναι ανάλογες και στα θέρετρα, τα ενδεχόμενα είναι δύο. Το πρώτο ενδεχόμενο είναι να αυξηθούν πολύ οι τιμές των καταλυμάτων, άρα θα περιοριστούν οι ημέρες παραμονής των επισκεπτών μας, καθώς οι ξένοι που έρχονται στην Ελλάδα -Κεντροευρωπαίοι και Αμερικανοί- έχουν υπολογίσει εγκαίρως το κόστος των διακοπών τους και σπάνια ξεφεύγουν από αυτό.
Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι να συγκρατήσουν τις τιμές οι ξενοδόχοι στα περσινά επίπεδα και η αύξηση της ενέργειας να εξαφανίσει το κέρδος τους, το οποίο περίμεναν ως μάννα εξ ουρανού, μετά από δύο χρόνια που είχε πατώσει ο τουρισμός λόγω πανδημίας. Και στη μία περίπτωση και στην άλλη, το οικονομικό θαύμα που περιμένουμε αυτό το καλοκαίρι με κατακόρυφη αύξηση των επισκεπτών, όπως λένε οι προβλέψεις, ίσως να μη συμβεί ποτέ. Είναι ορατός ο κίνδυνος για τρίτη χρονιά, παρότι η πανδημία θα εξαφανίζεται, η μεγάλη μας τουριστική βιομηχανία να παραμείνει γονατισμένη λόγω της ενεργειακής κρίσης.
Φεύγουμε από τις επιχειρήσεις και πάμε στα νοικοκυριά. Έχω στα χέρια μου τους λογαριασμούς μιας γυναίκας 62 ετών. Είναι χήρα και ζει μόνη της σε ένα δυάρι στο Παγκράτι. Βγήκε στη σύνταξη πριν από οκτώ μήνες και σήμερα -ποιος ξέρει για πόσο καιρό ακόμη με τον τρόπο που λειτουργεί ο ΕΦΚΑ- παίρνει την προσωρινή που είναι 553 ευρώ τον μήνα. Ο προηγούμενος λογαριασμός της ΔΕΗ ήταν 97 ευρώ. Ο καινούργιος που παρέλαβε στις 20 Φεβρουαρίου είναι 305 ευρώ. Δηλαδή σχεδόν το 70% του εισοδήματός της. Το βοήθημα που δίνει το κράτος για το ρεύμα στην περίπτωσή της είναι 70 ευρώ. Άρα, για το σούπερ μάρκετ μένουν στην τσέπη της διακόσια πενήντα ευρώ για έναν ολόκληρο μήνα.
Αποφεύγω να κάνω λαϊκισμό και όταν γράφω και όταν μιλάω. Όμως, με αυτό το ποσό μπορεί να πάρει μόνο γάλα, φακές, φασόλια, μακαρόνια, ρύζι και ψωμί. Και αυτά οριακά. «Δούλευα 38 χρόνια σε σκληρό επάγγελμα. Ήμουν νοσηλεύτρια. Για δύο-τρεις μήνες θα αντέξω. Έχω μάθει στα δύσκολα. Αναρωτιέμαι για πόσο θα κρατήσει αυτό και προσεύχομαι να μην αρρωστήσω και χρειαστεί να πληρώσω γιατρούς και φάρμακα εκτός νοσοκομείου».
Τα δύο περιστατικά που αναφέραμε δεν είναι μεμονωμένα, αλλά φωτογραφίζουν στη μεσαία και κατώτερη τάξη τη μεγάλη πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας. Μια κοινωνία που μόλις βγήκε από μια δεκαετή χρεοκοπία, έφαγε το δεύτερο μεγάλο χαστούκι της πανδημίας, η οποία ακόμη δεν έχει τελειώσει. Και στο καπάκι, εκεί που όλοι ήλπιζαν ότι θα βγάλει το κεφάλι έξω από το νερό, δέχεται τώρα μια γερή πατημασιά από την ενεργειακή κρίση, που την οδηγεί ξανά μέσα στον βυθό με απρόβλεπτες συνέπειες.
Είναι πρόσφατες οι οικογενειακές τραγωδίες των μνημονίων. Μικρές και μεσαίες περιουσίες χάθηκαν, φτωχοί άνθρωποι εξαθλιώθηκαν, ενώ εργαζόμενοι πέρασαν στην ανεργία και έχασαν την αξιοπρέπειά τους για χρόνια. Στην πανδημία, τα πράγματα ήταν κάπως καλύτερα, γιατί η Ευρώπη -και κυρίως η Γερμανία που κρατά το θησαυροφυλάκιο- έβαλε το χέρι στην τσέπη και έτσι έφτασαν δισεκατομμύρια στη χώρα μας. Με τα επιδόματα και τις ενισχύσεις κρατήθηκαν οι πολίτες όρθιοι.
Δεν είναι η ώρα να μιλήσουμε για τις υπερβολές, γιατί δόθηκαν χρήματα σε ανθρώπους και επιχειρήσεις-μαϊμού που δεν έπρεπε να δοθούν. Ήταν, όμως, μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης με ανθρώπους φοβισμένους και κλειδωμένους μέσα στα σπίτια και ένα Δημόσιο που υπολειτουργούσε, με αποτέλεσμα οι επιτήδειοι να επωφεληθούν και να πάρουν χρήματα που δεν δικαιούνταν. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα γίνουν οι έλεγχοι και «τα τζάμπα λεφτά» θα επιστρέψουν στα κρατικά ταμεία. Είναι γνωστές οι περιπτώσεις σε όλη τη χώρα με τις εταιρείες-μαϊμού που επιδοτήθηκαν αδρά για δραστηριότητες και εργαζομένους-φαντάσματα.
Η νέα κρίση με την ενέργεια, απ’ ό,τι φαίνεται, θα είναι χειρότερη από τις δύο προηγούμενες. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα κληθεί να διαχειριστεί μια κατάσταση που δεν είχε προϋπολογίσει ούτε είχε φανταστεί στα πιο τρελά της όνειρα. Είναι άδικο να πούμε ότι φταίει γι’ αυτό που συμβαίνει. Όμως, αυτή θα πληρώσει ακριβά το μάρμαρο. Και δεν βλέπω να ρίχνει στο τραπέζι η αντιπολίτευση κάποια διαφορετική συνταγή από αυτή που εφαρμόζει. Ο ΣΥΡΙΖΑ επαναλαμβάνει το κλισέ «να ενισχυθούν οι φτωχοί και οι αδύναμοι».
Ευχαριστώ πολύ. Και ποιος δεν το θέλει αυτό. Και οι αριστερές και οι δεξιές κυβερνήσεις την ίδια επιθυμία έχουν, γιατί πάντα έχουν τα μάτια στραμμένα στα ψηφουλάκια, που σε αυτές τις κοινωνικές ομάδες είναι πολλά. Μόνο που η λύση δεν μπορεί να δοθεί εσωτερικά. Μετά τις δραματικές εξελίξεις με την εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία, είναι περισσότερο από αναγκαίο να δημιουργηθεί ένας νέος ευρωπαϊκός κουμπαράς για ενίσχυση των ανήμπορων όλων των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ακριβώς συνέβη και με την πανδημία.