Τελικά ήταν πολύ πιο εύκολη απ’ όσο φαντάζονται ακόμη και οι φίλοι του η σαρωτική νίκη του Νίκου Ανδρουλάκη. Ξεπέρασε και την πιο αισιόδοξη πρόβλεψη, που έλεγε ότι θα κερδίσει τον Γιώργο Παπανδρέου στον δεύτερο γύρο με 65%. Πήγε πιο πάνω από αυτό. Τώρα είναι ένας αδιαφιλονίκητος αρχηγός, που μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Με αυτά τα ποσοστά και με αυτή την κοινωνική αποδοχή, κανείς μέσα στο κόμμα μέχρι τις εθνικές εκλογές δεν μπορεί να αμφισβητήσει καμία επιλογή του και δεν μπορεί να τον υπονομεύσει δημιουργώντας φράξιες.
Γράφει ο Γιάννης Πολίτης
Ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δημιουργεί ελπίδα και μεγάλη προσδοκία, την οποία μόνο εάν διαψεύσει στις κάλπες θα δημιουργηθεί ρωγμή στο ηγετικό του προφίλ. Με ένα διψήφιο ποσοστό, ακόμη κι αν είναι οριακά στο 10%, το κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου επιστρέφει δυναμικά και παύει να είναι ο φτωχός συγγενής του πολιτικού συστήματος.
Για να προκύψουν, όμως, τα καλά νέα για το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντος, αυτή δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία. Δεν πατάς ένα κουμπί και ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ επαναπατρίζεται στη Χαριλάου Τρικούπη και ένα μικρότερο των κεντρογενών, που ψήφισε Μητσοτάκη, ξαναβλέπει το «φως το αληθινό» στον πράσινο ήλιο. Απαιτείται κάθε μέρα κάθε ώρα συστηματική προσπάθεια, ώστε να δημιουργηθεί νέα σχέση του ιστορικού κόμματος με τους πολίτες και ιδιαίτερα τη νεότερη γενιά, που συνηθίζει να απαξιώνει αυτόν τον χώρο με ανέκδοτα, κακόγουστα σποτ και κακόγουστες αναρτήσεις στο διαδίκτυο.
Ο νέος αρχηγός είναι αντιμέτωπος με τρία μεγάλα στοιχήματα, γιατί το κόμμα που παραλαμβάνει είναι μικρό αλλά μέσα σε αυτό υπάρχουν τρία ιδεολογικά ρεύματα. Το πρώτο ρεύμα είναι οι κεντρογενείς. Αυτοί είναι αρκετοί. Κάποιοι το αποκαλούν αστικό ΠΑΣΟΚ. Το συναντάμε στις μεγάλες πόλεις και στην κάλπη στήριξε κυρίως τον Ανδρέα Λοβέρδο. Γι’ αυτό και ο πρώην υπουργός στην Αθήνα είχε τόσο μεγάλα ποσοστά στην ψηφοφορία της πρώτης Κυριακής. Αυτός ο κόσμος είναι αντι-ΣΥΡΙΖΑ. Και όταν ακούει προοδευτική συμμαχία με τον Τσίπρα αδιαφορεί. Αρκετοί από αυτούς τους ψηφοφόρους στις τελευταίες εκλογές ψήφισαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Κάποιοι θα επιθυμούσαν να γυρίσουν «σπίτι», με την προϋπόθεση να διατηρηθεί η διαχωριστική γραμμή με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Τη δεύτερη τάση αποτελούν αυτοί που πιστεύουν ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ έχουν μια συγγένεια -έστω μακρινή- και θα μπορούσαν στο μέλλον να συνυπάρξουν σε κοινές δράσεις και πρωτοβουλίες, εάν η Κουμουνδούρου μετακινηθεί ένα βήμα προς το Κέντρο και περιθωριοποιήσει τις ακραίες φωνές. Όσοι συντάσσονται με αυτή τη θέση στήριξαν τον Γ. Παπανδρέου και απ’ ό,τι φάνηκε δεν είναι λίγοι.
Στην τρίτη τάση περιλαμβάνονται εκείνοι που συμμερίζονται τη θέση περί πολιτικής αυτονομίας, που σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ δεν είναι έτοιμο να γίνει δεκανίκι ούτε της Νέας Δημοκρατίας ούτε του ΣΥΡΙΖΑ και δεν συζητά με κανέναν από τους δύο μεγάλους για μετεκλογικές συνεργασίες, πριν γίνει ξανά ένας ισχυρός πόλος του συστήματος. Αυτό φαίνεται να είναι και το κυρίαρχο ρεύμα στο κόμμα. Αλλά η νέα ηγεσία δεν μπορεί να πορευτεί μόνο με αυτούς. Πρέπει να πείσει το «όλον ΠΑΣΟΚ» ότι αυτή η πολιτική στρατηγική είναι μονόδρομος. Δεν χρειάζεται ο νέος παίκτης του πολιτικού συστήματος να γίνει αντι-Τσίπρας, όπως τον θέλουν πολλοί στο ΠΑΣΟΚ αλλά και στη Νέα Δημοκρατία. Το «αντί» έχει αρνητικό πρόσημο και δεν το χρειάζεται ένας ηγέτης που τώρα μπαίνει στη μεγάλη πίστα.
Αυτό από το οποίο θα κριθεί την πρώτη περίοδο είναι το να καταφέρει κάτω από τη μεγάλη ομπρέλα της σοσιαλδημοκρατίας, αυτής της ιδεολογίας που επί χρόνια κυριάρχησε στην Ευρώπη και τώρα βρίσκεται σε ύφεση, να συσπειρώσει τα τρία διαφορετικά ιδεολογικά ρεύματα, οι διαφορές των οποίων δεν είναι αγεφύρωτες. Γιατί όλοι κάποτε γαλουχήθηκαν με τις ιδέες του Φρανσουά Μιτεράν και του Ούλοφ Πάλμε, τις οποίες ελληνοποίησαν ο Ανδρέας Παπανδρέου και αργότερα ο Κώστας Σημίτης με διαφορετικό τρόπο. Και να θυμίσουμε με απλά λόγια ότι σοσιαλδημοκρατία σημαίνει μια κοινωνία με ελεύθερη οικονομία που εξασφαλίζει την απρόσκοπτη και υγιή λειτουργία της αγοράς, αλλά ταυτόχρονα ενδυναμώνει το κράτος πρόνοιας με ισχυρό σύστημα Υγείας, σύγχρονη δημόσια παιδεία και απλώνει δίχτυ προστασίας στους οικονομικά ασθενέστερους και στους ανήμπορους.
Δεν είναι η ώρα, λοιπόν, για κουβεντολόι περί συνεργασιών, αλλά για ξεκάθαρη προβολή των θέσεων της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. Αυτή είναι η συγκολλητική ουσία που θα οδηγήσει τις διαφορετικές τάσεις να καθίσουν ξανά στο ίδιο τραπέζι, να παραμερίσουν τα γινάτια και τις βεντέτες και να δημιουργήσουν ξανά ένα νέο ρεύμα στην κοινωνία. Μόνο με ολοκληρωμένες προτάσεις και δημιουργική αντιπολίτευση μπορεί να δυναμώσει ξανά αυτός ο χώρος, για τον οποίο οι περισσότεροι συμφωνούν ότι είναι αναγκαίος για τη λειτουργία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Θαύματα δεν γίνονται. Επειδή βγήκε ο Ν. Ανδρουλάκης με ισχυρή πλειοψηφία δεν σημαίνει ότι άρχισε η κατεδάφιση του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα έχει δημιουργήσει ρίζες στην κοινωνία και οι παλιοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που πήγαν σε αυτό έχουν κλείσει πλέον μια δεκαετία, άρα έχουν γίνει πλέον κομμάτι του.
Ένα σπίτι εύκολα κατεδαφίζεται, αλλά ξαναχτίζεται πέτρα-πέτρα. Ακόμη και ο μεγάλος Ανδρέας Παπανδρέου ξεκίνησε με 12%, πήγε στο 25% και μετά έφτασε στο μυθικό 48%. Το καινούργιο δόγμα του νέου ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι υπομονή και επιμονή στον στόχο.