Πρώτα τα κακά νέα. Η Ευρώπη στο θέμα των εμβολίων έπεσε σε παγόβουνο. Η ατελείωτη γραφειοκρατία της και οι ατέρμονες συζητήσεις εμπόδισαν αυτό που οι κοινωνίες έχουν πραγματική ανάγκη, δηλαδή να εμβολιαστεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε σύντομο χρόνο. Θα μου πείτε, μήπως τα κατάφεραν οι Ηνωμένες Πολιτείες; Ούτε λόγος. Αλλά εκεί υπάρχει άλλοθι. Τα φορτώνουν όλα στην κακή διαχείριση του Προέδρου Τραμπ, παρότι δεν είναι εκείνος ο μόνος φταίχτης. Μόνο το Ισραήλ παραδίδει μαθήματα στην παγκόσμια κοινότητα, τόσο στην ταχύτητα όσο και στην αποτελεσματικότητα, όταν όλοι οι άλλοι σέρνονται.
Τώρα τα καλά νέα. Μια χούφτα χώρες εμβολιάζονται αυτή την ώρα, έστω αργά, και μια από αυτές είναι και η Ελλάδα. Γιατί έχει καταφέρει να είναι μέλος του club της ευρωπαϊκής ελίτ που ονομάζεται ευρωζώνη. Μπορούμε να γράφουμε και να μιλάμε ημέρες, απαριθμώντας τα αρνητικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χώρες με διαφορετικές κουλτούρες και ιστορία παλεύουν να γίνουν μια ενιαία ομάδα. Το εγχείρημα έχει πολλά μπρος-πίσω και θα χρειαστούν δεκαετίες για να γίνουμε όλοι μια οικογένεια.
Η αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας, το περίφημο Brexit, ήταν ένα βαθύ τραύμα που θα πάρει χρόνια για να επουλωθεί. Πέραν της απώλειας μιας αυτοκρατορίας, της νικήτριας δύο πολέμων «του ελεύθερου κόσμου», η κίνησή της επανέφερε σε αρκετές χώρες εσωστρέφεια και εθνοκεντρικές πολιτικές. Μέσα σε αυτή την διελκυστίνδα, με μια Γερμανία να επιχειρεί να καπελώσει τα πάντα λόγω της οικονομικής της ισχύος, προφανώς θα γίνονται λάθη και καθυστερήσεις σε όλα τα κρίσιμα θέματα. Αυτές τις παλινωδίες των Βρυξελλών και του Βερολίνου τις έζησε η Ελλάδα μια δεκαετία στο πετσί της με τρία μνημόνια γεμάτα αντιφάσεις.
Εάν, λοιπόν, υιοθετήσουμε την παραδοχή ότι η Ευρώπη είναι ένας γιγαντιαίος γραφειοκρατικός μηχανισμός -γιατί προς το παρόν δεν μπορεί να λειτουργήσει αλλιώς- θα κατανοήσουμε και το χάσιμο χρόνου στα εμβόλια. Όσο για την Ελλάδα, δεν μπορεί να κάνει από μόνη της τίποτα περισσότερο, παρά μόνο με παρεμβάσεις και ιδέες να συνεισφέρει στην επιτάχυνση των διαδικασιών. Εάν δεν ήμασταν στην Ευρώπη, δεν θα είχαμε καν την ευκαιρία να βρεθούμε στην πρώτη γραμμή εκείνων που εμβολιάζονται έστω και με αργό ρυθμό.
Ευτυχώς που όλα τα μεγάλα κόμματα, όταν κυβέρνησαν την κρίσιμη ώρα, στάθηκαν στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Το 1980, η Ν.Δ. έβαλε τη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2000 το ΠΑΣΟΚ υιοθέτησε το ευρώ, το δεύτερο πιο ισχυρό νόμισμα του κόσμου. Και το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ, ευτυχώς, έκανε τη λεγόμενη κωλοτούμπα. Μετέφρασε το «όχι» του δημοψηφίσματος ως «ναι» στην Ευρώπη και έκλεισε έτσι, οριστικά, το κεφάλαιο του δόγματος του Κωνσταντίνου Καραμανλή που λέει ότι «η Ελλάδα ανήκει στη Δύση».
Αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά σε αυτές τις τρεις φάσεις της νεότερης ελληνικής ιστορίας, σήμερα θα ψάχναμε, όπως η Τουρκία, εμβόλια στην Κίνα. Και μη σκεφτεί κανείς ότι θα μπορούσαμε να είμαστε το Ισραήλ. Διότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον να συμβεί σε μια χαλαρή μεσογειακή χώρα όπως η Ελλάδα. Το Ισραήλ ζει πάντα σε πολεμική ετοιμότητα για να επιβιώσει μέσα στον αραβικό κόσμο και διαθέτει πρωτοφανή οργάνωση, πρότυπη διοικητική λειτουργία και μοναδικές υπηρεσίες ασφαλείας.
Να δούμε τώρα πρακτικά πώς μπορεί να επιταχυνθεί η διαδικασία του εμβολιασμού στη χώρα μας. Ο ρυθμός που έχουμε σήμερα δεν είναι απλά ανεπαρκής. Πρέπει να γίνει δέκα φορές μεγαλύτερος, ώστε να έχουμε ελπίδες να διασφαλιστούν οι ενήλικες μέσα στο 2021. Με άλλα λόγια, να εμβολιάζουμε 24 ώρες το 24ωρο σε διαφορετικά σημεία σε όλη την Ελλάδα ταυτόχρονα. Αυτό, δυστυχώς, δεν μπορεί να γίνει άμεσα για τον απλό λόγο ότι δεν έχουμε τις γιγαντιαίες παρτίδες εμβολίων που είχαν υποσχεθεί οι αρμόδιοι της Κομισιόν πριν από λίγους μήνες. Δημιουργήθηκαν μεγάλες προσδοκίες που σήμερα είναι ανέφικτο να εκπληρωθούν.
Το επόμενο δίμηνο δεν θα υπάρξει θεαματική αλλαγή. Τα πράγματα θα βελτιώνονται σταδιακά, αλλά όχι με την ταχύτητα που απαιτείται. Η εκτεταμένη επιχείρηση από άκρη σε άκρη της χώρας θα αρχίσει τον Απρίλιο. Η εικόνα θα αλλάξει όταν βγουν στην αγορά τα εμβόλια της AstraZeneca και της Johnson & Johnson. Πέραν του ότι θα πολλαπλασιαστεί η διαθεσιμότητα, το προϊόν αυτών των δύο εταιρειών δεν χρειάζεται βαθιά κατάψυξη, άρα διακινείται πιο εύκολα. Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι η μαζική δουλειά θα γίνει από τους 20.000 ιδιώτες γιατρούς και εν συνεχεία από τους φαρμακοποιούς.
Στη χώρα μας, όπως είναι δομημένες οι υγειονομικές υπηρεσίες, αυτοί οι δύο κλάδοι σηκώνουν το βάρος της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Καλά κάνει σήμερα το κράτος και διαθέτει τα εμβόλια μόνο από οργανωμένα εμβολιαστικά κέντρα. Στην επόμενη φάση, όμως, όταν τόσο οι υγειονομικοί όσο και οι πολίτες θα είναι πιο χαλαροί, καθώς θα έχουμε δει στην πράξη μέσα από εκατοντάδες χιλιάδες παραδείγματα ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές, η διαδικασία θα περάσει στα χέρια των ιδιωτών. Οι γιατροί προτίθενται να κάνουν αυτή την δουλειά με 2,5 ευρώ τον εμβολιασμό. Αστείο ποσό. Πολλοί λένε ότι θα το κάνουν και δωρεάν. Αντίστοιχα θα λειτουργήσουν και οι φαρμακοποιοί.
Όλα αυτά, εάν τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά και τα αναμενόμενα νέα εμβόλια εγκριθούν σύντομα, θα τα δούμε να ξεδιπλώνονται μέσα στο καλοκαίρι. Μέχρι τότε, παρά την κόπωση, θα πρέπει να επιμείνουμε στη διατήρηση των περιοριστικών μέτρων και με τα λίγα εμβόλια που διαθέτουμε να προστατεύσουμε εκείνους που το έχουν περισσότερο ανάγκη.