Οι ειδικοί αποφάσισαν τα σχολεία να ανοίξουν στις 14 Σεπτεμβρίου. Όχι ομόφωνα. Άνθρωποι, θα πείτε, είναι και αυτοί, έχει ο καθένας τη θεωρία του. Ένα είναι βέβαιο: μετά το πρώτο κουδούνι, είναι θέμα λίγων ημερών να επικρατήσει χάος. Αυτό που θα συμβεί τις προσεχείς εβδομάδες δεν χρειάζεται να είσαι μάντης για να το προβλέψεις. Είμαστε μια μικρή χώρα, ξέρουμε πώς σκέφτονται και πώς αντιδρούν εκείνοι που διαμορφώνουν την πολιτική ατζέντα με δηλώσεις και παρεμβάσεις, άρα μπορούμε να φανταστούμε τα χειρότερα.
Είναι αυτονόητο ότι τα σχολεία δεν γίνεται να παραμείνουν κλειστά μέχρι η κοινωνία να αποκτήσει την ανοσία της αγέλης. Αυτό, αν όλα πάνε καλά με τα εμβόλια, θα συμβεί το καλοκαίρι του 2021. Ηδη πέρυσι χάθηκε η μισή χρονιά, ενώ υπάρχουν απίστευτα κενά που πρέπει να καλυφθούν για τα παιδιά, καθώς η συντριπτική πλειονότητά τους δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει ιδιαίτερα μαθήματα ή μέσω τηλεδιάσκεψης ή να πηγαίνει στα λίγα καλά οργανωμένα ιδιωτικά σχολεία. Να μη γελιόμαστε.
Όλοι ξέρουμε τι συνέβη σε πολλά δημόσια σχολεία από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο. Όλα αφέθηκαν στο φιλότιμο όσων εκπαιδευτικών είχαν συνείδηση να μάθουν τον νέο τρόπο δουλειάς και να… κυνηγήσουν τους μαθητές στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες, ώστε να διατηρήσουν μια στοιχειώδη επαφή με το σχολείο. Ξέρω μαθητή του λυκείου που έκανε με τηλεδιάσκεψη μόνο μία ώρα Βιολογία την εβδομάδα, επί ένα μήνα. Και μη σπεύσει κάποιος να πει ότι αυτά είναι υπερβολές, γιατί ξέρω ακριβώς τι λέω. Για ευνόητους λόγους δεν αναφέρω σχολείο και τμήμα.
Δεν είναι αυτός ο μόνος λόγος που πρέπει να ανοίξουν τα σχολεία. Εκτός από εκπαιδευτικό, είναι κοινωνικό και οικονομικό το θέμα. Πρέπει να λειτουργήσουν οι οικογένειες και οι επιχειρήσεις. Όταν τα σχολεία κλείνουν, τα σπίτια και οι δουλειές αποσυντονίζονται. Δεν είναι όλοι οι Έλληνες εισοδηματίες για να κάθονται στο σπίτι να προσέχουν τα παιδιά, ούτε ευκατάστατοι ώστε να διαθέτουν νταντάδες. Είναι αυτοκτονία, οι παππούδες και οι γιαγιάδες, σε όποιες οικογένειες υπάρχουν, να έρχονται σε επαφή με τα παιδιά.
Αυτή την κρίσιμη ώρα, όμως, που η πανδημία δείχνει ξανά τα δόντια της και οι προβλέψεις για το φθινόπωρο και τον χειμώνα είναι δυσοίωνες, για να λειτουργήσουν τα σχολεία απαιτείται συναίνεση και συνεννόηση για κοινή στάση κυβέρνησης, αντιπολίτευσης εκπαιδευτικής κοινότητας και συλλόγων γονέων. Αυτό σήμερα δεν υπάρχει και ούτε πρόκειται να υπάρξει.
Και το ερώτημα είναι, μέσα σε αυτή την αντίφαση και την τρέλα που επικρατούν, πώς θα βρεθεί κοινός τόπος για τα προβλήματα που θα προκύπτουν καθημερινά. Ποιος θα φρενάρει το κυνήγι μαγισσών σε κάθε νέο κρούσμα που θα εμφανίζεται. Και τα κρούσματα θα είναι πολλά γιατί ο ιός έχει διαχυθεί στην κοινότητα. Δεν είμαστε στον Απρίλιο με τα ελάχιστα περιστατικά.
Βλέπω μπροστά την εικόνα από το κοντινό μέλλον και μακάρι να διαψευστώ. Για παράδειγμα, τη δέκατη ημέρα λειτουργίας των σχολείων θα έχουμε την εξής καταγραφή: Ένα κρούσμα στο 1ο Δημοτικό Ραφήνας. Δύο στο 2ο Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής, ένα στο 1ο Λύκειο Πειραιά, τρία στο Γυμνάσιο Πάρου, ένα στο Λύκειο Χανίων και πάει λέγοντας. Οι γονείς μαζεύονται έξω από τα κάγκελα και απαιτούν να κλείσουν τα «μολυσμένα» σχολεία, οι μαθητές αρνούνται να μπουν στις αίθουσες και οι δάσκαλοι, αμήχανοι, παρακολουθούν τις εξελίξεις.
Για να μιλάμε με παραδείγματα, δανείζομαι μια ιστορία από πέρυσι. Τον Μάρτιο, λίγο πριν από τη γενική καραντίνα, σε ένα γνωστό ιδιωτικό σχολείο οι γονείς κήρυξαν πόλεμο για να αποκλειστεί ένας μαθητής από την τριήμερη εκδρομή. Ο λόγος; Η αδελφή του σπούδαζε στην Ιταλία και είχε επιστρέψει στην Αθήνα. Ήταν αρνητική στον κορωνοϊό, όπως και ο μαθητής αδελφός της, αλλά αυτό δεν έπεισε τον σύλλογο γονέων. Έτσι, το παιδί εξαιρέθηκε από την εκδρομή γιατί ποτέ οι καθηγητές δεν συγκρούονται με τους συλλόγους γονέων, ακόμη και όταν αυτοί παραλογίζονται.
Συμπέρασμα: Καλώς ανοίγουν τα σχολεία, αλλά στο υπουργείο Παιδείας πρέπει να δουλεύουν νυχθημερόν εναλλακτικό σχέδιο. Να είναι έτοιμοι στο πιθανό ενδεχόμενο μέχρι τον Οκτώβριο να έχουν κλείσει τα μισά σχολεία και να υπολειτουργούν τα υπόλοιπα, με τους γονείς να αρνούνται να στείλουν τα παιδιά στα θρανία και τους καθηγητές να φοβούνται να μπουν στην τάξη.
Το εναλλακτικό σχέδιο πρέπει να προβλέπει σοβαρή και σύγχρονη εκπαιδευτική δουλειά με μάθημα εξ αποστάσεως, σε πλήρες ωράριο, όπως κάνουν κάποια ιδιωτικά σχολεία προκειμένου να αποφύγουν τις αγωγές για επιστροφή μέρους των διδάκτρων. Η δημόσια παιδεία, όλων των βαθμίδων, φέτος θα δοκιμαστεί σκληρά και πρέπει να αποδείξει πως μπορεί να σταθεί στο ύψος της. Εκεί που τη θέλει η κοινωνία να βρίσκεται και την πληρώνει πολύ ακριβά, όπως και τη δημόσια υγεία. Πέρυσι αιφνιδιάστηκαν οι πάντες και είναι κατανοητό. Τώρα, δεν υπάρχει δικαιολογία για κανέναν.