Το πρόβλημα να γίνει ευκαιρία

Η καγκελάριος Μέρκελ ήταν το πρόσωπο-κλειδί στη διαχείριση της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Πήρε επώδυνες αποφάσεις, σωστές και λάθος, που στέρησαν από μεγάλες κοινωνικές ομάδες, κυρίως στις χώρες του Νότου, κεκτημένα δεκαετιών, ενώ πολλοί πέρασαν στο περιθώριο. Όσο γινόταν δυσάρεστη στα λαϊκά στρώματα και στη μεσαία τάξη, τόσο ανέβαιναν οι μετοχές της στη χώρα της.

Πότε ράγισε η εικόνα της; Όταν πήρε την πιο γενναία και σοφή απόφαση: Να δεχθεί ένα εκατομμύριο πρόσφυγες στη Γερμανία. Ήταν μια τεράστια κίνηση, συμβολική και ουσιαστική για όλη την Ευρώπη. Και δεν ήταν μόνο ανθρωπιστικοί οι λόγοι. Η καγκελάριος ήθελε να αιμοδοτήσει την αγορά εργασίας και ταυτόχρονα να τονώσει το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας της, που παίρνει ανησυχητικά χαρακτηριστικά όπως σε όλο τον δυτικό κόσμο. Έκτοτε από τον πανικό τους, ουδείς ηγέτης άγγιξε το θέμα στην κεντρική Ευρώπη. Ούτε ο Μακρόν που φιλοδοξεί να καταγράφει ως μεταρρυθμιστής, ούτε ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Σάντσεθ, που θέλει να αναστήσει τη Σοσιαλδημοκρατία. Ο μόνος που ασχολείται αρνητικά και επικίνδυνα με το θέμα είναι ο Σαλβίνι στην Ιταλία, από τον οποίο γλιτώσαμε προς το παρόν.

Αργά ή γρήγορα, η Ευρώπη, όμως, θα έρθει αντιμέτωπη με τη νέα επώδυνη πραγματικότητα. Όσο και να παίζουν κρυφτούλι οι ηγέτες, δεν θα το αποφύγουν. Ήδη έχουν συγκεντρωθεί πολύ μεγάλοι πληθυσμοί στη βόρεια Αφρική, οι οποίοι προσπαθούν να περάσουν στην Ιταλία. Μιλάμε για ένα φαινόμενο που θα κρατήσει χρόνια, αν όχι δεκαετίες. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι η Ευρώπη ύστερα από 50 χρόνια δεν θα είναι η ίδια. Η τριβή με αυτούς τους πληθυσμούς θα μας αλλάξει. Απαιτούνται άμεσα ολοκληρωμένες δράσεις ώστε να διατηρήσουμε την ασφάλεια, τα επίπεδα πολιτισμού και προστασίας των δικαιωμάτων, των πολιτικών ελευθεριών του δυτικού κόσμου.

Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες αντιμετωπίζονται είτε ως κοινωνική απειλή είτε ως άβουλα, ευάλωτα θύματα.. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Μητσοτάκη κληρονόμησε ένα μεγάλο άλυτο πρόβλημα. Οι πρώτες κινήσεις της είναι θετικές. Επιχειρεί τα σύνορά μας να φυλαχθούν καλύτερα και όσοι δεν γίνεται να φύγουν να ζήσουν ανθρώπινα μαζί μας. Αυτά είναι καλά. Όμως, αν συνεχίσει ο Ερντογάν να ανοίγει τους κρουνούς για να παζαρέψει άλλα θέματα, η Ελλάδα μόνη της δεν μπορεί.

Προς το παρόν, ως προς αυτούς που είναι χρόνια εγκλωβισμένοι εδώ, ίσως μπορεί να μετατρέψει η κυβέρνηση το πρόβλημα σε ευκαιρία – αν αγνοήσει τις αγκυλώσεις ενός μέρους της κομματικής βάσης της Ν.Δ. Ταιριάζει στο μεταρρυθμιστικό προφίλ που θέλει να οικοδομήσει ο Μητσοτάκης μια γενναία πολιτική ενσωμάτωσης στην κοινωνία αυτών που εγκλωβίστηκαν και θέλουν πραγματικά να ζήσουν, να ενταχθούν και να δημιουργήσουν στη χώρα μας, σεβόμενοι τον δικό μας πολιτισμό.

Προφανώς δεν θέλουμε τους ιμάμηδες που στα πύρινα κηρύγματα στην πλατεία Βικτωρίας βρίζουν τις Ελληνίδες γιατί φοράνε κοντές φούστες. Θέλουμε, ωστόσο, αυτούς που έχουν τη βούληση να σεβαστούν και να απολαύσουν τη ζωή του πολιτισμένου κόσμου. Αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο.

Εδώ θα βγάλουν τις μαντίλες με ό,τι αυτό συμβολίζει, γιατί ούτε εμείς φοράμε. Αυτοί που θα μείνουν εδώ, με άλλα λόγια, μην ξεχάσουν ποτέ ότι έφυγαν από χώρες με βάρβαρες συνθήκες ζωής για να απολαύσουν τα δικά μας αγαθά και όχι για να επιβάλουν εδώ συνήθειες κοινωνικές και θρησκευτικές από τις οποίες πάλεψαν να γλιτώσουν.

Ο φόβος των πολιτών προκαλείται κυρίως από το χάος στα νησιά αλλά και στην ενδοχώρα. Σε αυτό αν προσθέσει κανείς την ανοργανωσιά και την προχειρότητα του ελληνικού κράτους, το μείγμα γίνεται εκρηκτικό. Αυτός είναι και ο λόγος που στην πρώτη φάση ο πρωθυπουργός ανέθεσε στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη τη μετανάστευση. Κανένα υπουργείο με πολιτικό προσωπικό δεν μπορεί να βρει άκρη. Χρειάζεται μηχανισμός ένστολων με δομή και πειθαρχία. Ακούγεται περίεργο αλλά αναγκαίο για την ελληνική πραγματικότητα του Δημοσίου.

Πάντως η ενδυνάμωση των ανθρώπων αυτών, για να γίνουν το συντομότερο παραγωγικά μέλη της κοινωνίας και της οικονομίας, είναι μια τεράστια ευκαιρία για την παρούσα κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαίο ότι όσοι εταίροι μας στην Ευρώπη έχουν καταλάβει τι έρχεται, δίνουν έμφαση σε προγράμματα ένταξης. Χώρες όπως η Σουηδία, η Γερμανία και η Δανία συνδέουν το άσυλο με εντατικά και υποχρεωτικά προγράμματα που τους εξηγούν τους κανόνες, με το σκεπτικό ότι όσο το συντομότερο κάποιος μπορέσει να κατανοήσει πού βρίσκεται, θα γίνει αυτόνομο και παραγωγικό μέλος της οικονομίας, χωρίς να απορροφά κρατικά κονδύλια πρόνοιας.

Οι ειδικοί υπολογίζουν πως το πρόσφατο προσφυγικό κύμα του 2015 μπορεί να αποφέρει στο ευρωπαϊκό ετήσιο ΑΕΠ έως και 80 δισ. έως το 2025. Απίστευτο νούμερο! Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό για την ανάπτυξη που αναζητούμε.

Γιάννης Πολίτης