Υπάρχουν ακόμη τρελοί στη χώρα που μιλούν για δραχμή; Πολύ φοβάμαι πως ναι και είναι κάμποσοι. Και δεν μιλώ για τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και την Ζωή Κωνσταντοπούλου, που είχαν από την πρώτη στιγμή αυτό το αφήγημα και το υπερασπίζονται με την ίδια συνέπεια και το ίδιο πάθος. Πολιτικοί είναι και έχουν δικαίωμα να προτείνουν έναν άλλο τρόπο ζωής, μακριά από αυτόν του δυτικού κόσμου που ξέρουμε και ανάλογα οι ψηφοφόροι αγοράζουν η όχι το προϊόν τους στην κάλπη.
Μιλώ για επιστήμονες οικονομολόγους, που διαβάζουν αριθμούς -κάποιοι απ´ αυτούς είναι καθηγητές μάλιστα -οι οποίοι μπέρδεψαν τους πολίτες επί χρόνια με συνθήματα και αμπελοφιλοσοφίες ότι δήθεν υπήρχε και άλλος δρόμος -πιο εύκολος ώστε να αποφύγουμε την μέγγενη των δανειστών.
Ήρθε η οικονομική κρίση στην Τουρκία με την κατάρρευση της λίρας μέσα σε λίγες εβδομάδες για να μας θυμίσει τον εφιάλτη που γλιτώσαμε στο φτερό το μοιραίο καλοκαίρι του 2015. Αν σε εκείνη την θυελλώδη συνεδρίαση της Βουλής η Ν.Δ το ΠΑΣΟΚ και το Ποταμι δεν στήριζαν τον αμήχανο και ζαλισμένο ΣΥΡΙΖΑ, που κατάλαβε την επερχόμενη συμφορά και έκανε την στροφή, η χώρα θα είχε υποστεί συντριβή. Για να μην μπερδευόμαστε, η Τουρκία έχει απείρως περισσότερες αντοχές από την Ελλάδα. Δεν είναι στο ευρώ, άρα έχει δική της νομισματική πολιτική με δικλείδες ασφαλείας. Είναι μια μεγάλη χώρα που την τελευταία δεκαετία εκτινάχτηκε με απίστευτους ρυθμούς ανάπτυξης. Έχει σοβαρές παραγωγικές μονάδες με χαμηλό κόστος λειτουργίας και ξένες επενδύσεις από εταιρείες κολοσσούς. Και το σημαντικότερο: οι Τούρκοι στην πλειοψηφία τους είναι ένας λαός εκπαιδευμένος στις κακουχίες που έχει συνηθίσει να ζει με λίγα επί πολλά χρόνια. Το πάρτυ της δεκαετίας του 2000 που ζούσαμε όλοι πάνω από τις δυνάμεις μας, η γειτονική χώρα δεν το γνώρισε ποτέ. Παρ´ όλα αυτά, η υποτίμηση το νομίσματος την γονάτισε και ακόμη δεν έχει φανεί ο πάτος του βαρελιού.
Δείτε τι συμβαίνει τώρα στην Τουρκία για να κάνουμε αναγωγές στην ελληνική κλίμακα.
Η Τουρκία αύξησε σε μια μέρα έως και 14% τις τιμές του φυσικού αερίου, ενώ η ρυθμιστική αρχή για την ενέργεια ανακοίνωσε την ίδια αύξηση στο κόστος του ηλεκτρικού, καθώς η εντεινόμενη νομισματική κρίση τροφοδοτεί τον πληθωρισμό. Η τουρκική λίρα έχει σημειώσει φέτος πτώση κατά 42% έναντι του δολαρίου και χρεοκοπούν η μια μετά την άλλη μεγάλες εταιρείες που είχαν δανεισμό σε ξένο νόμισμα.
Η μεγάλη πτώση της ισοτιμίας της λίρας έχει αυξήσει το κόστος των τροφίμων και της βενζίνης, καθώς και τους φόβους για τις επιπτώσεις της στην ευρύτερη οικονομία της χώρας και στις τράπεζες. Οικονομολόγοι εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία για την αδυναμία της κεντρικής τράπεζας να χαλιναγωγήσει τον πληθωρισμό, ο οποίος έφθασε τον Ιούλιο σχεδόν στο 16%, το υψηλότερο επίπεδό του εδώ και 14 χρόνια.
Επειδή μπαίνουμε σε προεκλογική περίοδο και ο καθένας θα λέει πάλι ότι του κατέβει, να θυμηθούμε ότι, ακόμη και με τους πιο ψύχραιμους υπολογισμούς, αν βγαίναμε το 2015 από το ευρώ η ισοτιμία θα ήταν 1 προς προς 600. Δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι στην ισοτιμία που υπήρχε όταν μπήκαμε στο ευρώ. Και αυτό θα το αποφάσιζαν οι αγορές, με η χωρίς μνημόνια. Πρακτικά αυτό θα σήμαινε ένα νόμισμα κουρελόχαρτο, που προφανώς θα είχε τεράστιες συνέπειες σε ό,τι εισάγουμε. Στην ουσία δεν θα εισάγαμε τίποτα, ούτε τα είδη πρώτης ανάγκης όπως τρόφιμα, φάρμακα, πετρέλαιο, ανταλλακτικά. Οι μισθοί στην ιδανική περίπτωση ο βασικός θα ήταν 140.ΟΟΟ δρχ., όπως τον αφήσαμε το 2000 με την είσοδο στο ευρώ, τότε σε ευρώ το μηνιάτικο θα μεταφράζεται σε περίπου 100 ευρώ το μήνα!!! Ξεχάστε τους μισθούς Πορτογαλίας των 500 ευρώ και της Βουλγαρίας των 250 ευρώ. Βεβαίως, εφόσον θα τυπώναμε όσο χρήμα θέλαμε, θα μπορούσαμε να παίρνουμε κι ένα εκατομμύριο δραχμές το μήνα, κάτι που όμως πρακτικά θα σήμαινε περίπου 400% πληθωρισμό. Δηλαδή θα πληρωνόμαστε σε τόνους άχρηστου χρήματος, όπως στην Βενεζουέλα. Η Τουρκία θα έμοιαζε και στη σημερινή της κατάσταση ιδανική χώρα.
Οι εραστές της δραχμής υποστηρίζουν -ακόμη -πως έτσι θα γινόμασταν ανταγωνιστικοί και θα είχαν αυξηθεί οι εξαγωγές. Ποιες εξαγωγές; Έχουν σκεφτεί πως τα πάντα κινούνται με πετρέλαιο; Πόσο θα το αγοράζαμε; Όσο για τον τουρισμό, στα νησιά πουλάνε τα εστιατόρια μια μερίδα σαρδέλες 8 ευρώ. Για να βγάλουν τα ίδια χρήματα με δραχμές θα πρέπει να κοστίζει το ίδιο πιάτο σχεδόν 10.000 δραχμές. Αναφέρω τις σαρδέλες γιατί δεν είναι εισαγόμενο προϊόν.
Και πες ότι πέφταμε με τα μούτρα όλοι στη δουλειά καλλιεργούσαμε ξανά τη γη και αυξάναμε τις εξαγωγές. Μικρό το όφελος για πολλά χρόνια. Για να μπορέσεις να καλύψεις το χαμένο εισόδημα από την τεράστια υποτίμηση θα πρέπει να εξάγεις εκατομμύρια τόνους από ό,τι παράγεις, κάτι που φυσικά δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε. Θα χρειαζόμασταν χρόνια να οργανώσουμε ένα άλλο μοντέλο χώρας.
Με απλά λόγια. Βγαίνουμε από τα μνημόνια πιο φτωχοί και ταλαιπωρημένοι, με το 30 % κοινωνίας κοντά στην εξαθλίωση. Υπάρχει όμως δρόμος επιστροφής σε 10-20 χρόνια, εφόσον το τρένο παρέμεινε στις ράγες των ισχυρών της Δύσης. Αυτή την επιστροφή, ακόμη και αν δεν την προλάβει η δική μας γενιά, θα την ζήσουν τα παιδιά μας ή τα εγγόνια μας. Η ολική καταστροφή πάντως αποφεύχθηκε.
To άρθρο του Γ. Πολίτη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Realnews την Κυριακή, 9 Σεμπτεμβρίου 2018.