ΠΡΙΝ ΑΠΟ 20 ΧΡΟΝΙΑ μια ομάδα ευρωβουλευτών επισκέφτηκε στην Άγκυρα τον ιστορικό Πρόεδρο της Τουρκίας Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, λίγο πριν από τη λήξη της θητείας του και την οριστική αποχώρησή του από την πολιτική. Όταν ολοκληρώθηκε η συνάντηση, εκείνος ρώτησε: «Ποιος είναι ο Έλληνας από σας;». «Εγώ, κύριε Πρόεδρε», απάντησε ο ευρωβουλευτής, ο οποίος σήμερα είναι έμπειρο και κεντρικό πολιτικό στέλεχος της αντιπολίτευσης. «Σε θέλω, όταν τελειώσει η συνάντηση, για να μιλήσουμε για λίγο οι δυο μας», του είπε ο Ντεμιρέλ. Πράγματι, ο ευρωβουλευτής παρέμεινε στο γραφείο του Τούρκου Προέδρου για αρκετή ώρα και τον άκουγε να του λέει τα εξής: «Ο δικός μου πολιτικός κύκλος κλείνει και όπου να ’ναι αποσύρομαι. Θέλω να σου πω αυτό που λέω και στους νέους Τούρκους πολιτικούς. Θα έχετε πάντα τον νου σας ότι εάν και όποτε βρεθεί στο Αιγαίο ή στην Κύπρο πετρέλαιο ή φυσικό αέριο, την εκμετάλλευση θα την κάνουμε από κοινού. Εάν η Ελλάδα επιχειρήσει να κάνει τη δουλειά μόνη της, αυτό θα είναι αιτία πολέμου. Είναι πάγιο δόγμα της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας και δεν θα αλλάξει. Θέλουμε συνεκμετάλλευση, διαφορετικά θα σκοτωθούμε και στο τέλος να σου πω τι θα γίνει; Αφού θα έχουμε ματώσει, θα έρθουν οι ξένοι διαιτητές, είτε οι Αμερικανοί είτε οι Ευρωπαίοι, για να μας χωρίσουν και θα κάνουν εκείνοι την εκμετάλλευση. Και επειδή θα είναι οι διαιτητές και ειρηνοποιοί, θα μας πάρουν τη μερίδα του λέοντος και θα μείνει ένα μικρό κομμάτι για να το μοιραστούμε εμείς. Δεν είναι καλύτερα, λοιπόν, από την αρχή να συνεργαστούμε;». Τότε ο Ελληνας ευρωβουλευτής δεν έδωσε πολύ μεγάλη σημασία στην προφητεία του Τούρκου πολιτικού, γιατί ακόμη φαινόταν πολύ μακρινό να βρούμε πετρέλαιο στο Αιγαίο. Τώρα αυτός ο διάλογος εξηγεί ακριβώς αυτό που ζούμε σήμερα.
Η ΝΕΑ ΚΡΙΣΗ που ξέσπασε στα Ίμια δεν έχει τα χαρακτηριστικά της παλαιάς, γι’ αυτό είναι και πιο επικίνδυνη. Στην Τουρκία έχει σημάνει συναγερμός. Ενεργοποιήθηκε σε χρόνο μηδέν το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής που ανέφερε ο Ντεμιρέλ, μετά την αποκάλυψη ότι το φυσικό αέριο που εντοπίστηκε στην Κύπρο αποτιμάται στο μυθικό ποσό κάποιων τρισ. δολαρίων.
Αυτό που ζούμε αυτές τις ημέρες, λοιπόν, δεν έχει να κάνει με τις παλιές διάφορες Ελλάδας – Τουρκίας. Τώρα πρόκειται για καθαρές μπίζνες. Και είναι πολλά τα λεφτά για να επιτρέψει η Τουρκία στους Ευρωπαίους να την αφήσουν εκτός παιχνιδιού, χωρίς ανταλλάγματα.
Και όλα αυτά -θα πείτε- που λέει Ερντογάν, ότι μπορεί να κάνει τρεις πολέμους ταυτόχρονα και ότι δήθεν θέλει τα νησιά μας, δεν ισχύουν; Αυτά είναι η ρητορική του σουλτάνου για το εσωτερικό του ακροατήριο.
Στόχευση του Ερντογάν αυτή την ώρα είναι να εξασφαλίσει η χώρα του, με τον όποιο τρόπο, μερίδιο στο πάρτι των υδρογονανθράκων που με αφέλεια ανακοίνωσε ιταλική εταιρεία ότι όπου να ’ναι ξεκινάει στην Κύπρο.
ΧΩΡΙΣ ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ η κατάσταση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Οι πόλεμοι γίνονται συνήθως για το χρήμα και όλα τα άλλα, που λέγονται πριν και κατά τη διάρκειά τους, είναι το περιτύλιγμα. Το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών θέλω να ελπίζω ότι έχουν συμβούλους που κάνουν βαθιά ανάγνωση στα νέα δεδομένα. Η ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων και η επιχειρησιακή ικανότητά τους είναι πάντα το ζητούμενο κι είναι καλό να υπάρχουν. Ομως οι διαφορές μας με την Τουρκία δεν πρέπει ποτέ να λυθούν με τα όπλα. Η Ελλάδα είναι μια δυτική χώρα που θα ζήσει για τα επόμενα πολλά χρόνια από τον τουρισμό και τις υπηρεσίες. Μια τουφεκιά στο Αιγαίο είναι αρκετή για να αντιστρέψει την εύθραυστη πορεία της για ανάκαμψη. Δεν εννοώ να είμαστε ενδοτικοί και ευάλωτοι στην όποια διαπραγμάτευση και πολύ περισσότερο δεν συμμερίζομαι τη μυστική διπλωματία, με υποσχέσεις και παραχωρήσεις στους γείτονες για να ηρεμήσουν. Το αντίθετο.
ΟΣΟΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ πώς παίζεται το παιχνίδι επιμένουν ότι αυτή τη φορά το θέμα ξεπερνά την Ελλάδα. Η διαπραγμάτευση, διπλωματική και επιχειρηματική, με την Τουρκία πρέπει να γίνει συνολικά από την Ευρώπη. Και για να μην παραμυθιαζόμαστε, πρέπει να γίνει από τους ισχυρούς, αυτούς που ουσιαστικά θα δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά στην περιοχή για την εξόρυξη του υπογείου πλούτου.
Στο κάτω-κάτω της γραφής αυτοί που θα ωφεληθούν στο τέλος θα είναι οι Ευρωπαίοι συνολικά, αφού θα έχουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο χώρας της Ε.Ε. και δεν θα είναι εξαρτημένοι κάθε φορά από τρίτες χώρες. Αυτοί έχουν την ισχύ, αλλά και το συμφέρον να διαπραγματευτούν με την Τουρκία.
Η ΘΕΩΡΙΑ που λέει ότι ο Ερντογάν δεν ακούει κανέναν, ότι δεν χρειάζεται τους Ευρωπαίους και ότι βρίσκεται σε πορεία ρήξης με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν ισχύει. Μπερδεύουν τη ρητορική του Τούρκου Προέδρου με τα πραγματικά του «θέλω». Πράγματι, δεν μπορεί η Τουρκία να μπει στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά έχει μεγάλη ανάγκη τη συνεργασία της με ειδικές συμφωνίες. Αρα, υπάρχει έδαφος για διαπραγμάτευση και συνεννόηση. Στον σύγχρονο κόσμο οι συμβιβασμοί επιτυγχάνονται πιο εύκολα με επιχειρηματικές συνεργασίες όταν υπάρχει πλούτος, πάρα με την επίδειξη στρατιωτικής ισχύος. Αν οι Ευρωπαίοι φανούν ευέλικτοι, η λύση θα βρεθεί μέσα από ευρύτερα επιχειρηματικά σχήματα. Διαφορετικά, θα παίζουμε στο διηνεκές παιχνίδια με τη φωτιά στο Αιγαίο, με πρόσχημα τα Ιμια.
To άρθρο του Γ. Πολίτη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Realnews την Κυριακή, 25 Φεβρουαρίου 2018.