Επτά μήνες πριν από την προεδρική εκλογή του Μαρτίου του 2000, όλοι πιστεύουν ότι ο Κώστας Σημίτης καίγεται να αποφύγει τις εκλογές και ότι ο Κώστας Καραμανλής θα τις επιδιώξει, επειδή βιάζεται να γίνει πρωθυπουργός. Όμως, όπως συχνά συμβαίνει στην πολιτική, αυτό που φαίνεται δεν είναι η πραγματικότητα.
Τα γεγονότα είναι γνωστά. Ο Κώστας Σημίτης από μηνών έχει ανοίξει το παιχνίδι στο θέμα της προεδρικής εκλογής του ερχόμενου χρόνου, δηλώνοντας ότι το ΠΑΣΟΚ θα στηρίξει και πάλι την υποψηφιότητα του Κων. Στεφαντόπουλου. Συνέδεσε ευθέως την προεδρική εκλογή με την πιθανότητα πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, και κάλεσε τα υπόλοιπα κόμματα να λάβουν θέση επ΄ αυτού. Η προσπάθειά του είχε και έχει στόχο να στριμώξει τα κόμματα, και ειδικά τα μικρότερα, στο ζήτημα των πρόωρων εκλογών, έτσι ώστε να μην τις χρεωθεί.
Παιχνίδι στρατηγικής
Ο Κώστας Καραμανλής απέφυγε να σηκώσει το γάντι που του έριξε ο Πρωθυπουργός. Σιώπησε σταθερά στις προκλήσεις για να λάβει θέση επί του θέματος, ευελπιστώντας ότι με την πάροδο του χρόνου θα του δοθεί η ευκαιρία να ανοίξει αυτός το παιχνίδι και να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Στο δύσκολο αυτό παιχνίδι στρατηγικής, όποιος έχει την πρωτοβουλία έχει και περισσότερες πιθανότητες να βγει κερδισμένος. Ο κ. Καραμανλής ξεκινάει όμως με ένα σχεδόν ανυπέρβλητο ντισαβαντάζ: τον σημερινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κων. Στεφανόπουλο. Έναν άνθρωπο αξιοπρεπή, επιτυχημένο στα καθήκοντά του και με σοβαρή απήχηση στο εσωτερικό της Ν.Δ., της οποίας αποτελούσε ένα από τα ιστορικά στελέχη. Πρόσφατη δημοσκόπηση μάλιστα, φέρει τον κ. Στεφανόπουλο να εμφανίζει στους οπαδούς και ψηφοφόρους της Ν.Δ. ποσοστό αποδοχής 15% περισσότερη από την ανάλογη που απολαμβάνει στο κυβερνών κόμμα. Θα είναι πάρα πολύ δύσκολο λοιπόν στον κ. Καραμανλή να του γυρίσει την πλάτη. Σε επίρρωση όλων αυτών, αναφέρεται ότι βουλευτές, κυρίως της επαρχίας, διαμηνύουν μέσω συνεργατών του στον κ. Καραμανλή ότι έχουν εξαιρετική δυσκολία να εξηγήσουν στους οπαδούς του κόμματος γιατί η Ν.Δ. δεν στηρίζει τον κ. Στεφανόπουλο.
Έτσι, ο πρόεδρος της Ν.Δ. θα ήταν ευτυχής αν ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τον έβγαζε από το αδιέξοδο, δηλώνοντας ότι δεν επιθυμεί να είναι και πάλι υποψήφιος. Πιστεύεται ότι για να το επιτύχει αυτό, ο πρόεδρος της Ν.Δ., θα επιχειρήσει να τρενάρει το θέμα του υποψηφίου που θα υποστηρίξει το κόμμα, όσο περισσότερο γίνεται, εξαντλώντας ενδεχομένως και τις σχετικές προθεσμίες.
Σκέφτεται τις πρόωρες
Ο Κώστας Σημίτης, που είδε να μην του βγαίνουν όλα τα χαρτιά όπως τα είχε υπολογίσει, για παράδειγμα τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν πήραν μέρος στο παιχνίδι που άνοιξε με την προεδρική εκλογή, έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του πάντα τις πρόωρες εκλογές τον Μάρτιο. Δεν είναι λίγοι εκείνοι στο ΠΑΣΟΚ που πιστεύουν ότι ο Πρωθυπουργός θα ήταν πολύ ικανοποιημένος με πρόωρες εκλογές τον Μάρτιο, αλλά που την πρόκλησή τους, να την έχει χρεωθεί η αντιπολίτευση, και ειδικά η Ν.Δ.. Για ποιον λόγο; Θα έχει ανοιχτή την υπόθεση της ένταξης στην ΟΝΕ, δεν θα έχει υποστεί φθορά από την αποτυχία της Βουλής να εκλέξει πρόεδρο και, επιπλέον, θα μπορεί να υποστηρίξει ότι επιβάλλεται η επανεκλογή του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να ολοκληρωθεί η προσπάθεια που άρχισε το 1996. Ο μόνος λόγος για τον οποίο το ΠΑΣΟΚ δεν θα ήθελε εκλογές τον Μάρτιο, θα ήταν αν στο μεσοδιάστημα προέκυπταν σοβαρές κοινωνικές αναταράξεις στην Παιδεία, τη γεωργία, και απρόβλεπτα γεγονότα, όπως έξαρση της εγκληματικότητας.
Πιέζεται ο Καραμανλής
Ο Κ. Καραμανλής γνωρίζοντας τι συμφέρει το ΠΑΣΟΚ δεν θα επιθυμούσε μια εκλογική αναμέτρηση τον Μάρτιο, με την οποία θα έπαιζε κορόνα – γράμματα την αρχηγική του πορεία στο κόμμα. Η αρχή του είναι ότι όσο αργότερα γίνουν οι εκλογές τόσο καλύτερα, γιατί το ΠΑΣΟΚ θα ολοκληρώσει τον κύκλο του στην εξουσία και θα πέσει ως ώριμο φρούτο. Όμως είναι εγκλωβισμένος από τις πιέσεις των κορυφαίων ιστορικών στελεχών, που αυτοπροτεινόμενοι ως υποψήφιοι… πρόεδροι, υπονομεύουν τη λύση Στεφανόπουλου. Για τον λόγο αυτό, ο μεγάλος πονοκέφαλος του Κ. Καραμανλή είναι να βρει ένα τουλάχιστον πειστικό επιχείρημα, ώστε να αποφύγει την προσφυγή στις κάλπες τον Μάρτιο, χωρίς παράλληλα να κατηγορηθεί από τη βάση ότι παρατείνει τον βίο της κυβέρνησης.
Το πρόβλημα είναι μεγάλο, μια και το κοινό στο οποίο πρέπει να απευθυνθεί και να πείσει έχει, με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, σχεδόν προεξοφλήσει τη νίκη στις εθνικές εκλογές. Οι συνεργάτες του λοιπόν υποστηρίζουν ότι τις τελικές αποφάσεις του ο κ. Καραμανλής θα τις λάβει τον Ιανουάριο και θα είναι απόρροια της πολιτικής συγκυρίας έως τότε. Δηλαδή, αν η κυβέρνηση έχει εκείνο το διάστημα να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, μια γενικευμένη λ.χ. κοινωνική αναταραχή, θα προκαλέσει εκλογές, με το σύνθημα «να φύγει αυτή η κυβέρνηση από την εξουσία». Αν τα πράγματα οδεύουν ομαλά και η χώρα είναι σε κλίμα ασφαλείας, θα ανακρούσει πρύμνα. Με τη βοήθεια του Πρωθυπουργού, βεβαίως…
Ο κρυφός άσος
Η κυβέρνηση πάντως έχει καθορίσει και τη δεύτερη γραμμή άμυνας στην περίπτωση που η Νέα Δημοκρατία δεν συγκατανεύσει στην εκλογή του σημερινού Προέδρου της Δημοκρατίας. Στο οπλοστάσιο του Πρωθυπουργού περιλαμβάνεται και πρόταση, που θα διατυπωθεί δημόσια και η οποία με δυο λόγια συμπυκνώνεται στη φράση: «Εφ’ όσον δεν έχετε αντίρρηση στο πρόσωπο του Προέδρου Στεφανόπουλου, πάμε να τον εκλέξουμε μαζί, για να μην υπονομευθεί η πορεία προς την ΟΝΕ, και αμέσως μετά πάμε σε εκλογές». Στην πρόταση αυτή, η κυβέρνηση πιστεύει ότι πολύ δύσκολα θα πει όχι ο Κ. Καραμανλής. Την ίδια άποψη διατυπώνουν ωστόσο και κορυφαία στελέχη της Ρηγίλλης, που παράλληλα προσθέτουν πως πολύ δύσκολα θα βρει ο Κ. Καραμανλής πειστικό επιχείρημα να την ανατρέψει.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Κ. Σημίτης και το ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ως ιδιαίτερα ευνοϊκό για το κυβερνών κόμμα το συγκεκριμένο σενάριο, διότι και η ένταξη στην ΟΝΕ θα έχει επιτευχθεί, και οι πρώτες, και σοβαρές, επιπτώσεις από την ένταξη δεν θα έχουν φανεί έως τον Σεπτέμβριο, οπότε είναι ο καλύτερος χρόνος διεξαγωγής των εκλογών για τη Ν.Δ.
Επιμύθιο δεν υπάρχει. Απλώς, όλα αυτά δείχνουν ότι η υπόθεση της προεδρικής εκλογής που συνδέεται άμεσα με το θέμα του χρόνου διεξαγωγής των εκλογών, έχει πολύ-πολύ δρόμο ακόμη. Και η οποιαδήποτε σταθερά σήμερα, είναι ενδεχόμενο να ανατραπεί αύριο και να μην παίζει πια κανέναν ρόλο. Συγκρατήστε απλώς τη φράση «πολιτική συγκυρία» και έχετε κατά νου ότι αυτή εν πολλοίς θα καθορίσει τις εξελίξεις…
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ “