Οταν η χούντα λογόκρινε τον Κριαρά (και τον Σολωμό)

Στη διάρκεια της δικτατορίας, ο φιλόλογος Εμμανουήλ Κριαράς επρόκειτο να δημοσιεύσει μια μονογραφία για τον Διονύσιο Σολωμό, βιβλίο που θα κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις της Εστίας. Οπως υποχρεούντο οι συγγραφείς και οι εκδότες υπέβαλε σελιδοποιημένη την εργασία του στην επιτροπή λογοκρισίας. Και ο ευσυνείδητος υπάλληλος έκανε τη δουλειά του. Περιέκοψε κάθε φιλολογική αναφορά σε πηγές που εθεωρούντο από αριστερές (Βαλέτας, Βάρναλης, Βέης) έως βέβηλες (όπως ο σατιρικός και δημοτικιστής Γιάννης Βηλαράς, 1771-1823).

Η δουλειά έγινε με τον παραδοσιακό τρόπο. Ο λογοκριτής διάβασε το κείμενο και όπου γινόταν παραπομπή στα επίμαχα πρόσωπα έσβηνε με μαρκαδοράκι. Ο χαρακτηρισμός του εθνικού ποιητή μας από τον Βάρναλη ως «προοδευτικός αριστοκράτης» ήταν ενάντια στην «εθνική αφήγηση». Ανοσιούργημα θεωρήθηκε και η εκτίμηση του Βάρναλη ότι «το κείμενο τη “Γυναίκας της Ζάκυθος” στέκει δίπλα στο κείμενο του Μακρυγιάννη για τα διδάγματα που μπορεί να μας δώση». Το θέμα δεν ήταν τι υποστήριζαν ο Βάρναλης ή ο Βαλέτας. Το θέμα ήταν η αναφορά στο όνομά τους. Αρκούσε, συνήθως, η διαγραφή τους. Μαθημένοι άλλωστε οι λογοκριτές, διέγραφαν τους εχθρούς του έθνους ακόμη και από τις σημειώσεις και τα ευρετήρια. Ενας συστηματικός φιλόλογος με πρόσβαση στο σύνολο των λογοκριμένων μελετών θα μπορούσε να συντάξει το index των απαγορευμένων συγγραφέων της χούντας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

http://www.tanea.gr/news/culture/article/5111136/otan-h-xoynta-logokrine-ton-kriara-kai-ton-solwmo/

ΚριαράςλογοκρισίαΣολωμόςχούντα