Το ξεχασμένο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν για την επανάσταση του 21 που διασκεύασε ο Καζαντζάκης

του Τάσου Θεοδωρόπουλου

Όταν ο προφητικός «παππούς» της ταξιδιάρικης επιστημονικής φαντασίας επισκέφτηκε την Ελλάδα. Με μια συναρπαστική περιπέτεια έρωτα και προδοσίας από τη Μάνη μέχρι την Κρήτη.

Είναι ένας από τους πιο διάσημους και πρωτοπόρους λογοτέχνες όλων των εποχών. Ένας “προφήτης” ο οποίος περιέγραψε τεχνολογικές ανακαλύψεις που θα γινόντουσαν χρόνια μετά. Ένας παρίας για πολλά χρόνια, της επίσημης κριτικής, που τον κατοχύρωσε ως συγγραφέα παιδικών βιβλίων. Μολονότι, καλλιτέχνες όπως ο Ζαν Κοκτό, ο Ρεμπό, ο Ιονέσκο, ο Εξιπερί, σημαδεύτηκαν από τις αφηγήσεις του. Γεννήθηκε το 1828 και πέθανε το 1905. Και μέσα στο τεράστιο και πασίγνωστο έργο του, υπάρχει ένα μυθιστόρημα που κανείς σχεδόν, ειδικά στην Ελλάδα δεν το θυμάται. Μία από τις τελευταίες του δουλειές, μια ιστορική περιπέτεια που εκδόθηκε το 1884, μόλις 11 χρόνια πριν τον θάνατό του και διαδραματίζεται στο Αιγαίο λίγο μετά την επανάσταση του 21. “L’ Archipel en Feu”, δηλαδή “Το Αρχιπέλαγος στις Φλόγες” ή όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά, “Το Αιγαίο στις Φλόγες”. Ένα βιβλίο που διασκεύασε μεταφραστικά ανάμεσα σε άλλα του Βερν, ο Νίκος Καζαντζάκης.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Βερν σάλπαρε για την ελληνική θάλασσα. Ο περιβόητος Κάπτεν Νέμο, του Ναυτίλου και του “20.000 Λεύγες Κάτω από τη Θάλασσα” το είχε ήδη κάνει μέσα από τα γραπτά του συγγραφέα. Όμως είναι στο “Αιγαίο στις Φλόγες” που η Ελλάδα πρωταγωνιστεί, γύρω στο 1827 και με φόντο τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Με τις περιπέτειες του Νικόλα Στάρκου, καπετάνιου του πλοίου “Κάρυστος” που αποφασίζει να πάρει το μέρος των τουρκόφιλων πειρατών που λυμαίνονταν τη Μεσόγειο. Έχοντας αντίπαλο του τον φιλέλληνα Γάλλο Ερίκο Ντ’ Αλμπαρέ που έχει αναλάβει για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης να πολεμήσει τους πειρατές (έργο που στην πραγματικότητα είχε αναλάβει ο Μιαούλης).

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο μεταφραστής Δημήτρης Παντελόδημος στη εισαγωγή του, “στην πιο κρίσιμη περίοδο του 18ου αιώνα για την ελληνική εξωτερική πολιτική και τις αλυτρωτικές διεκδικήσεις, εξυμνώντας τη συμμετοχή των Φιλελλήνων στον Αγώνα του 21, ο Ιούλιος Βερν υπενθύμιζε στο αναγνωστικό κοινό το χρέος των Ευρωπαίων προς την κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού. Έτσι η φωνή του ενώθηκε μαζί με εκείνες άλλων εκλεκτών εκπροσώπων της ευρωπαϊκής διανόησης που ανέστρεψαν το δυσμενές κλίμα και συνέβαλαν στην ανάκαμψη του Φιλελληνισμού με επίκεντρο τη διοργάνωση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896”.

1821ΒερνβιβλίοΚαζαντζάκης