Για τον αντίκτυπο του συλλαλητηρίου, τα περαιτέρω βήματα της διαπραγμάτευσης με τα Σκόπια και τις σχέσεις με τον διαπραγματευτή του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, μίλησε αποκλειστικά στο euronews,ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς.
Νικολέττα Κρητικού: H προσέλευση του κόσμου στο συλλαλητήριο ήταν μεγάλη. Τα συλλαλητήρια όμως εκτός από «έκφραση δημοκρατίας» όπως έχετε πει, παράγουν και πολιτικό αποτέλεσμα. Θα επηρεαστεί η γραμμή της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση ή ακόμα και η βούληση ενδοκυβερνητικά, για την επίτευξη συμφωνίας;
Νίκος Κοτζιάς: Νομίζω ότι το συλλαλητήριο δεν ήταν τόσο μεγάλο όπως ανέμεναν οι διοργανωτές του, αν λάβετε υπόψη σας ότι ήταν ολόκληρη η κεντροδεξιά, δεξιά και ακροδεξιά αντιπολίτευση, όπως και η εκκλησία και άλλοι οργανισμοί, άρα ήταν ένα μήνυμα ότι ο κόσμος δεν δίνει την ίδια σπουδαιότητα στο ζήτημα με τον τρόπο που δίνει η Νέα Δημοκρατία. Νομίζω ότι ήταν απογοητευτικό για την ίδια. Εμείς εκτιμήσαμε ότι ήταν 120.000 με 140.000 κόσμου, μια μεγάλη συγκέντρωση μία έκφραση δημοκρατικής βούλησης όχι από όλους, αλλά από τους περισσότερους νομίζω, η οποία λαμβάνεται υπόψη αλλά δεν αλλάζει την πολιτική της κυβέρνησης και την ευθύνη που έχουμε να λύσουμε τα προβλήματα, διότι όπως συνηθίζω να λέω η ιστορία πρέπει να είναι σχολείο και όχι φυλακή.
Νικολέττα Κρητικού: Αντιλαμβανόμαστε τις τελευταίες ώρες ότι το κλίμα που έχει διαμορφωθεί μεταξύ Αθήνας – Νίμιτς, είναι βαρύ. Στην ανακοίνωση σας, του επισημαίνεται ότι «δεν είναι αρμόδιος να ομιλεί για την πολιτική της Αθήνας και ότι οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν παρά να γίνουν σε συνέχεια των συμφωνηθέντων στο Νταβός. Στο Νταβός τελικά τέθηκε θέμα ταυτότητας; Η γλώσσα και εθνότητα είναι υπό διαπραγμάτευση;
Νίκος Κοτζιάς: Στο Νταβός συμφωνήσαμε ένα πράγμα ότι θα υπάρξει ένα Σύμφωνο, το οποίο και μετά από πρόταση των δύο πρωθυπουργών θα το κάνει η δικιά μας πλευρά υπό την δικιά μου ευθύνη. Φαίνεται ότι κάποιοι στα Σκόπια υποδεέστεροι του πρωθυπουργού κάνανε δεύτερες σκέψεις τις οποίες θεώρησε σημαντικές ο κ. Νίμιτς και έπρεπε να του θυμίζω ότι όσα έχουν συμφωνήσει οι δύο πρωθυπουργοί ισχύουν για όλους. Όσον αφορά την ταυτότητα, το τι άποψη έχουμε εμείς θα την ανακοινώσουμε εμείς, θα την εκφράσουμε στις διαπραγματεύσεις εμείς και όχι ο διαμεσολαβητής. Αυτές ήταν οι δυό μου παρατηρήσεις.
Νικολέττα Κρητικού: Άρα η γλώσσα και η εθνότητα είναι υπό διαπραγμάτευση;
Νίκος Κοτζιάς : Όλα είναι στην διαπραγμάτευση.
Νικολέττα Κρητικού: Είναι υπό διαμόρφωση το προσχέδιο Συμφώνου το οποίο περιλαμβάνει 7 εδάφια για όλο το φάσμα χρήσης και ειδικό κεφάλαιο για τον αλυτρωτισμό και το Σύνταγμα, το οποίο θα παραδώσετε στον κ. Ντιμιτρόφ. Αυτή θα είναι η βάση της τελικής συμφωνίας η οποία θα αντικαταστήσει την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995;
Νίκος Κοτζιάς : Δεν θα την έλεγα τελική Συμφωνία, θα την έλεγα οριστική Συμφωνία, σε αντίθεση με τον τίτλο Ενδιάμεση, όμως το κείμενο που εμείς φτιάχνουμε είναι μία πρόταση προς διαπραγμάτευση και συζήτηση, δεν είναι take it or leave it.
Νικολέττα Κρητικού: Εξετάζεται το ενδεχόμενο η συνταγματική ονομασία να έχει ισχύ μέχρι την ένταξη της FYROM στην ΕΕ, δηλαδή να πάμε σε μία σπονδυλωτή διαδικασία στο εύρος χρήσης;
Νίκος Κοτζιάς : Δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε κάτι το οποίο είναι νομικά, ιστορικά και πολιτικά παρά φύσει σε δύο κράτη που θέλουν να συνεννοούνται. Εννοώ ότι οι αλλαγές του ονόματος πρέπει να γίνουν με τρόπο που θα διευκολύνουν την είσοδο της γείτονος φίλης χώρας στους οργανισμούς που εκείνη επιθυμεί. Δεν έχουμε εμείς ούτε βιασύνη, ούτε είναι δικό μας κύριο θέμα, εκείνοι θέλουν εμείς το υποστηρίζουμε. Για να το κάνουν αυτό πρέπει να εκπληρώσουν ορισμένους όρους. Κάθε φορά που διαπραγματευόμαστε είμαστε σύμφωνοι σε αυτό και εκ των υστέρων διάφοροι κύκλοι λένε ότι ίσως δεν χρειάζεται, ίσως βρούμε μία άλλη διαδικασία. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα γι΄αυτό είπα ότι, ό,τι έχουμε συμφωνήσει πρέπει να το κρατούμε. Δεν έχει κανένα νόημα μία διαπραγμάτευση που αφού συμφωνήσουμε στο Α μετά το αναιρούμε για να το ξαναδιαπραγματευτούμε. Αυτό είναι διαπραγμάτευση για την διαπραγμάτευση. Εμείς θέλουμε να το λύσουμε το πρόβλημα και γι’ αυτό κάθε τι που συμφωνούμε στη διαπραγμάτευση, θεωρούμε ότι είναι ένα το κρατούμενο.
Νικολέττα Κρητικού: Η αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας είναι κόκκινη γραμμή για την ελληνική κυβέρνηση;
Νίκος Κοτζιάς : Η αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας της FYROM είναι μία σημαντική ευκαιρία να αντιστοιχηθεί η χώρα αυτή με τις διεθνείς συμφωνίες που θα κάνει και το ίδιο της το Σύνταγμα, γιατί αργότερα μπορεί να έρθουν άλλες δυνάμεις και να κατηγορούν την σημερινή ηγεσία ότι παραβίασε το Σύνταγμα κάνοντας μία διεθνή Συμφωνία μαζί μας.
Νικολέττα Κρητικού: Στη συνταγματική αναθεώρηση θα περιλαμβάνεται και το όνομα;
Νίκος Κοτζιάς : Νομίζω ότι έτσι θα έπρεπε.
Νικολέττα Κρητικού: Οι αλυτρωτικές αναφορές στο Σύνταγμα της FYROM, στο προοίμιο και σε κάποια άρθρα και όσα προβλέπονται για τη διαδικασία τροποποίησης, καθιστούν σαφές ότι ακόμα και αν υπάρξει συμφωνία, η εφαρμογή της θα είναι σύνθετη. Πως θα γίνει αυτό με δεδομένο ότι απαιτείται πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή, την οποία ο Ζάεφ δεν διαθέτει;
Νίκος Κοτζιάς : Ο κ. Ζάεφ διαθέτει επάρκεια πλειοψηφίας ώστε να επικυρώσει μία διεθνή Συμφωνία. Οι συνταγματικές αλλαγές θα γίνουν στην ώρα τους.
Νικολέττα Κρητικού: Ο κ. Ζάεφ προλειαίνει το έδαφος για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος, η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να αποκλείει ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Νίκος Κοτζιάς : Η Ελληνική κυβέρνηση πήρε την ευθύνη να δηλώσει δημόσια ότι θέλει αλλαγή του ονόματος, ότι αυτό το όνομα θα είναι σύνθετο για όλες τις χρήσεις με ένα προσδιορισμό συγκεκριμένο και βγήκαμε δημόσια και είπαμε ότι σε αυτή την ονομασία θα περιλαμβάνεται ο όρος Μακεδονία. Εμείς δηλαδή κάναμε τη δουλειά μας, περιμένω ακόμα από τα Σκόπια επιτέλους να βγουν δημόσια να πουν σε αυτή τη σύνθετη ονομασία ποιο θα είναι το επίθετο μπροστά από το ουσιαστικό και να το περιγράψουν στον πληθυσμό τους. Εμείς προετοιμάζουμε και μάλιστα όπως βλέπετε με τις δυσκολίες που έχει κάτι τέτοιο την κοινή γνώμη, δεν βλέπω να κάνει την ίδια προετοιμασία και αυτό με προβληματίζει πολύ σήμερα που κάνουμε την συνέντευξη αυτή, η άλλη πλευρά.
Και το δεύτερο που θέλω να πω, είναι ότι στην Ελλάδα βλέπω ένα παραλογισμό εδώ και 25 χρόνια έχουν δεχθεί όλοι να συμπεριλαμβάνεται στην σύνθετη ονομασία ο όρος Μακεδονία. Ακόμη και αυτό το ΠΓΔΜ που είναι η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι αν το ορίσουμε αυστηρά νομικά είναι ένας σύνθετος προσδιορισμός ο οποίος περιλαμβάνει τη λέξη Μακεδινία με χρονικό προσδιορισμό τη λέξη πρώην και παριστάνουν όλοι σαν να μην υπήρξε καν το όνομα Μακεδονία και τώρα εμείς το πρωτοεισάγουμε σαν να λέγετε αυτή η χώρα Κεντρική Δημοκρατία των Βαλκανίων και εμείς οι κακοί θέλουμε το όνομα Μακεδονία. Με ενοχλεί πάρα πολύ αυτοί οι οποίοι έχουν κάνει συμφωνίες για χρήση του ονόματος Μακεδονία στο παρελθόν και οι οποίοι προτείναν ακόμα και για εσωτερική χρήση μόνο του ονόματος Μακεδονία όχι σύνθετο, οι οποίοι έχουν σηκώσει το δάχτυλο και μας κατηγορούν που ενσωματώνουμε έναν όρο που τον βρήκαμε ή να το πω διαφορετικά δεν πάμε στα βαφτίσια ενός νεόγνητου παιδιού όπου θα του δώσουμε για πρώτη φορά ένα όνομα, πάμε σε ένα γάμο πάμε να κάνουμε μία συμφωνία με μία χώρα που έχει αναγνωριστεί από 130 – 140 χώρες με την ονομασία να συμπεριλαμβάνει τον όρο Μακεδονία. Πάμε σε μία διαδικασία που έχουμε συμφωνήσει από την Ενδιάμεση Συμφωνία ότι συμπεριλαμβάνει τον όρο Μακεδονία και πρέπει να είμαστε πραγματιστές και να κοιτάξουμε να κερδίσουν και οι δύο πλευρές όσο το δυνατόν περισσότερο.
Νικολέττα Κρητικού: Η Ελληνική πλευρά προκρίνει το Gorna Makedonyia;
Νίκος Κοτζιάς : Η Ελληνική πλευρά έχει μπροστά της μία σειρά από σύνθετες ονομασίες ανάμεσα σε αυτές προτιμά αυτές που έχουν Σλαβική χροιά στη φωνητική τους αλλά εναπόκειται στην διαπραγμάτευση το που θα συμφωνήσουμε και ορισμένες επιλογές είναι και θέμα κατόπιν αν συμφωνήσουμε στα κριτήρια της ίδιας της κυβέρνησης των Σκοπίων.
Νικολέττα Κρητικού: Τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν ότι ο κ. Καμμένος, επενδύει στο ναυάγιο των διαπραγματεύσεων, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να φτάσει το θέμα στη Βουλή. Ειρήσθω εν παρόδω σχολιάζοντας το συλλαλητήριο, ο κ. Καμμένος έγραψε πως «ήταν η ψυχή των Ελλήνων που κανένας δεν μπορεί να μην σεβαστεί;»
Νίκος Κοτζιάς : Την ψυχή των Ελλήνων όλοι την σέβονται, τώρα εάν η ψυχή των Ελλήνων ήταν στο ένα ή στο άλλο συλλαλητήριο να το συζητήσουμε. Εγώ αυτό που ξέρω είναι ότι εντός της κυβέρνησης υπάρχει η πλειοψηφία που αποφασίζει, υπάρχει ο πρωθυπουργός που έχει την ευθύνη μαζί με τον υπουργό εξωτερικών, είναι δυνατόν κάποιος άλλος υπουργός που προέρχεται μάλιστα από άλλο κόμμα από το ΣΥΡΙΖΑ στο οποίο ούτε εγώ ανήκω, να έχει διαφορετική γνώμη. Απορώ γιατί γίνεται θέμα. Να σας πω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα πάρτε το Brexit και το συντηρητικό κόμμα της Βρετανίας. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το hard για το soft, το σκληρό μαλακό Brexit, δεν έχει διαφωνία ο Μπόρις Τζόνσον με την κυρία Μέι; είναι φυσιολογικό, να υπάρχουν διαφορετικές γνώμες σε μία κυβέρνηση και μάλιστα αν είναι φυσιολογικό να υπάρχουν διαφορετικές γνώμες σε μία κυβέρνηση ενός κόμματος είναι αφύσικο να απαιτείται, να μην δικαιούται να έχει διαφορετική γνώμη ένα κόμμα σε μία πολυκομματική κυβέρνηση. Σας θυμίζω ότι στην Ελλάδα του 1991- 1992 – 1993 υπήρχε ένα κόμμα, το οποίο ήταν το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας του κ. Μητσοτάκη και είχε εντός της τον κ. Σαμαρά με διαφορετικές απόψεις , που έφυγε θα μου πείτε, αλλά είχε εντός και την τριανδρία Έβερτ, Κανελόπουλου και Δήμα , οι οποίοι είχαν επίσης διαφορετικές απόψεις και γι΄αυτό δεν τόλμησε ο κ. Μητσοτάκης να πάρει το πολιτικό βάρος και να οδηγήσει τη χώρα σε μία συμφωνία με τους βόρειους γείτονές μας. Αντίθετα εμείς παρά τις όποιες δυσκολίες θα το πάμε μέχρι τέλους, αρκεί και η άλλη πλευρά να ανταποκριθεί μέχρι τέλους, σε αυτό το ιστορικό καθήκον, διότι αυτό διασφαλίζει την καλύτερη οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, διασφαλίζει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, δίνει την δυνατότητα να αναπτύξουμε τις οικονομικές μας σχέσεις με τη συγκεκριμένη χώρα ακόμα καλύτερα.